Paulo VI.a
Wikipedia(e)tik

Paulo VI.a (latinez Paulus PP. VI.), jaiotzez Giovanni Battista Montini (Sarezzo, Brescia, Italia, 1897ko irailaren 26a- Castelgandolfo, 1978ko abuztuaren 6a) Eliza Katolikoko Aita Santu izan zen 1963ko ekainaren 21etik bere heriotza egunera arte.
Eduki-taula |
[aldatu] Hasierako urteak
Giovanni Montini Sarezzon (Brescia, Italian) jaio zen 1897ko irailaren 26an, herriko nobleen familia batean. Bere aita abokatua zen, eta Italiako kristau-demokraziarekin lotura zuzenak zituen. Apaiz izateko asmoz, 1916an seminarioan sartu zen, eta ondoren hainbat ikastetxetan ibili zen: Unibertsitate Gregoriarrean, Erromako Unibertsitatean eta Accademia dei Nobili Ecclesiastici delakoan. Bertan jasotako hezkuntzak gaztetandik Vatikanoko kurian lan egitera eramango dute. Pio XI.aren garaian Vatikanoko Gai Orokorretako Ordezkoa izan zen eta Pio XII.aren garaian lanpostu berean jarraitzeko aukera izan zuen.
II. Mundu Gerra garaian Vatikanoko goi postuetan aritu zenez, kritikak jaso behar izan zituen Eliza Katolikoaren hierarkiak holokaustoaren aurrean izandako jarrera zela eta. Hala ere, Montinik zuzenduta, Vatikanoak lan egin zuen bereziki Erromako juduen askatasunaren alde, hauetariko asko Italiako konbentuetan ezkutatuz. Askoren ustez administratzaile soila izan zen, baina datuek erakusten dute Pio XII.aren gertuko kolaboratzailea izan zela.
[aldatu] Milango artzapezpiku
Pio XII.ak 1953an Italiako artzapezpikutzarik handienetako buru egin zuen. Zenbaitzuk harriduraz hartu zuten aldi berean kardinal izendatu ez izana, baina Vatikanoko iturrien arabera Montini berak uko egin zion kardinal izateari. Horrek ia ezinezko egin zuen 1958an Pio XII.a zendu zenean Montini bere ondorengo izatea. Hain zuzen, Angelo Giusseppe Roncalli hautatu zuten Aita Santu, Joan XXIII.a izenez. Honek kardinal izendatu zuen.
Aita Santutza aldi honetako gertaerarik garrantzitsuena Vatikanoko II. kontzilioaren hasiera izan zen. Joan XXIII.ak Eliza eguneratzeko beharra ikusi zuelako deitu zuen batzar berezi multzo hura. Montini, hasieratik, Joan XXIII.aren aliatua izan zen Kontzilioa aurrera eramateko asmoz.
[aldatu] Aita Santu
1963an Joan XXIII.a minbiziak jota hil zen eta konklabean bildutako kardinalek Montini aukeratu zuten Aita Santu. Honek Paulo VI.a izena jaso zuen eta hasieratik Kontzilioa aurrera eramateko nahia azaldu zuen. Ecclesiam Suam bere lehen entziklikan Eliza elkarrizketa bihurtu behar zela azpimarratu zuen.
[aldatu] Idazki garrantzitsuenak
Zalantzarik gabe, Paulo VI.ak idazki ospetsuak egin zituen karguan egon zen urteetan. Populorum Progressio, Humanae Vitae eta Sacerdotalis Caelibatus izan ziren bere entziklikarik sonatuenak.
Populorum Progressio entziklikan aurreko Aita Santuen irakatsi sozialak jaso eta eguneratu zituen. Testu honetan argi ikusten da justizia sozialaren beharra Munduaren antolakuntza berri bat eraikitzeko orduan.
Humanae Vitae entziklikan Aita Santuak jaiotza kontrola izan zuen mintzagai. Beste behin, antikontzepzio artifiziala gaitzetsi zuen eta, horren ordez, Jainkoaren Legean eta naturaren arauetan oinarritutako familia plangintza naturala defendatu zuen. Entziklika honek iskanbila handia sortu zuen Elizaren baitan; batzuk onuragarri zeritzoten bitartean, beste batzuk atzerapausotzat jo zuten, Aita Santuaren absolutismoaren adierazgarri.
Sacerdotalis Caelibatus entziklikan apaizen kastitate betebeharra berretsi zuen eta ordenaren sakramentua ezkontzarekin bateraezina zela aldarrikatu zuen.
[aldatu] Aita Santu erromesa
Paulo VI.a historian lehen aldiz kontinente guztiak bisitatu zituen Aita Santua izan zen. Besteak beste, 1964ko urtarrilean Palestinara bidaiatu zuen eta bertan Jerusalemgo Artzapezpikuarekin batzartu zen.
Ospetsua izan zen, era berean, 1965ean NBEra (New York) egin zuen bisita eta Batzar Orokorrean egin zuen hitzaldia. Beste bidaia batzuk: Kolonbia, Uganda, Filipinak, Australia, Fatima, etab.
[aldatu] Zalantzaz beteriko Aita Santua?
Zenbaitzuk Paulo VI.ari zalantzaz betea izatea leporatu diote. Horren oinarrian Kontzilioaren garapenean izandako gorabeherak, Lefebre apaiz frantziar integristaren aurrean izandako jarrera eta Humanae Vitaeren ondoren sortutako zalapartaren ostean izandako zalantzak leudeke. Era berean, zenbait hitzalditan Aita Santutza uzteko asmoa azaldu arren, azkenean ez zuen erabaki hori hartu (askoren ustez, ingurukoek konbentzitu zutelako).
[aldatu] Hitzaldi eztabaidagarriak
Kontzilioa bukatuta, Paulo VI.aren zenbait hitzaldik kezka sortu zuten katolikoen artean, bereziki Elizaren egoera kezkagarritzat jotzen zuelako. Deabrua aipatzen zuen Elizan sartua zegoela, eta horrek Kontzilio ostean agertu beharreko egoera eguzkitsua lainotu zuela.
[aldatu] Gainbegirada
Paulo VI.ak bere Aita Santutza aldian era guztietako erasoak jasan behar izan zituen. Kontserbadoreenek liturgian egindako aldaketak sarraskitzat hartu zituzten eta liberalenek Humanae Vitae entziklika gaitzetsi zuten. Hala ere, ia guztiek onartu zuten Paulo VI.a bertute handiko pertsona izan zela, erabakiak luzaro pentsatu ondoren hartzen zituena eta, Eliza barnean zein kanpoan, asmo ederrak zituena: bakea, kristauen batasuna, herrien garapena...
[aldatu] Kanpo loturak
- Paulo VI.aren entziklikak ingelesez, Vatikanoko webgune ofizialean (www.vatican.va).
- Ecclesiam Suam (August 6, 1964) ([1])
- Mense Maio (April 29, 1965) ([2])
- Mysterium Fidei (September 3, 1965) ([3])
- Christi Matri (September 15, 1966) ([4])
- Populorum Progressio (March 26, 1967) ([5])
- Sacerdotalis Caelibatus (June 24, 1967) ([6])
- Humanæ Vitæ (July 25, 1968) ([7])
![]() |
Eliza katolikoko Aita Santuak | ![]() |
---|---|---|
Petri · Lino · Anakleto · Klemente I.a · Evaristo · Alexandro I.a · Sisto I.a · Telsforo · Higino · Pio I.a · Anizeto · Sotero · Eleuterio · Viktor I.a · Zefirino · Kalisto I.a · Urbano I.a · Pontziano · Antero · Fabian · Kornelio · Luzio I.a · Eztebe I.a · Sisto II.a · Dionisio · Felix I.a · Eutikiano · Kaio · Martzelino · Martzelo I.a · Eusebio · Melkiades · Silvestre I.a · Marko · Julio I.a · Liberio · Damaso I.a · Sirizio · Anastasio I.a · Inozentzio I.a · Zosimo · Bonifazio I.a · Zelestino I.a · Sisto III.a · Leon I.a · Hilario · Sinplizio · Felix III.a · Gelasio · Anastasio II.a · Simako · Hormisdas · Joan I.a · Felix IV.a · Bonifazio II.a · Joan II.a · Agapeto I.a · Silverio · Vigilio · Pelagio I.a · Joan III.a · Benedikto I.a · Pelagio II.a · Gregorio I.a · Sabiniano · Bonifazio III.a · >Bonifazio IV.a · Adeodato I.a · Bonifazio V.a · Honorio I.a · Severino · Joan IV.a · Teodoro I.a · Martin I.a · Eugenio I.a · Vitaliano · Adeodato II.a · Dono · Agaton · Leon II.a · Benedikto II.a · Joan V.a · Konon · Sergio I.a · Joan VI.a · Joan VII.a · Sisinio · Konstantino · Gregorio II.a · Gregorio III.a · Zakarias · Eztebe II.a · Paulo I.a · Eztebe III.a · Adrian I.a · Leon III.a · Eztebe IV.a · Paskoal I.a · Eugenio II.a · Valentin · Gregorio IV.a · Sergio II.a · Leo IV.a · Benedikto III.a · Nikolas I.a · Adrian II.a · Joan VIII.a · Marino I.a · Adrian III.a · Eztebe V.a · Formoso · Bonifazio VI.a · Eztebe VI.a · Erroman · Teodoro II.a · Joan IX.a · Benedikto IV.a · Leon V.a · Sergio III.a · Anastasio III.a · Lando · Joan X.a · Leon VI.a · Eztebe VII.a · Joan XI.a · Leon VII.a · Eztebe VIII.a · Marino II.a · Agapeto II.a · Joan XII.a · Leon VIII.a · Benedikto V.a · Joan XIII.a · Benedikto VI.a · Benedikto VII.a · Joan XIV.a · Joan XV.a · Gregorio V.a · Silvestre II.a · Joan XVII.a · Joan XVIII.a · Sergio IV.a · Benedikto VIII.a · Joan XIX.a · Benedikto IX.a · Silvestre III.a · Benedikto IX.a · Gregorio VI.a · Klemente II.a · Benedikto IX.a · Damaso II.a · Leon IX.a · Viktor II.a · Eztebe IX.a · Nikolas II.a · Alexandro II.a · Gregorio VII.a · Viktor III.a · Urbano II.a · Paskoal II.a · Gelasio II.a · Kalisto II.a · Honorio II.a · Inozentzio II.a · Zelestino II.a · Luzio II.a · Eugenio III.a · Anastasio IV.a · Adrian IV.a · Alexandro III.a · Luzio III.a · Urbano III.a · Gregorio VIII.a · Klemente III.a · Zelestino III.a · Inozentzio III.a · Honorio III.a · Gregorio IX.a · Zelestino IV.a · Inozentzio IV.a · Alexandro IV.a · Urbano IV.a · Klemente IV.a · Gregorio X.a · Inozentzio V.a · Adrian V.a · Joan XXI.a · Nikolas III.a · Martin IV.a · Honorio IV.a · Nikolas IV.a · Zelestino V.a · Bonifazio VIII.a · Benedikto XI.a · Klemente V.a · Joan XXII.a · Benedikto XII.a · Klemente VI.a · Inozentzio VI.a · Urbano V.a · Gregorio XI.a · Urbano VI.a · Bonifazio IX.a · Inozentzio VII.a · Gregorio XII.a · Martin V.a · Eugenio IV.a · Nikolas V.a · Kalisto III.a · Pio II.a · Paulo II.a · sisto IV.a · Inozentzio VIII.a · Alexandro VI.a · Pio III.a · Julio II.a · Leon X.a · Adrian VI.a · Klemente VII.a · Paulo III.a · Julio III.a · Martzelo II.a · Paulo IV.a · Pio IV.a · Pio V.a · Gregorio XIII.a · sisto V.a · Urbano VII.a · Gregorio XIV.a · Inozentzio IX.a · Klemente VIII.a · Leon XI.a · Paulo V.a · Gregorio XV.a · Urbano VIII.a · Inozentzio X.a · Alexandro VII.a · Klemente IX.a · Klemente X.a · Inozentzio XI.a · Alexandro VIII.a · Inozentzio XII.a · Klemente XI.a · Inozentzio XIII.a · Benedikto XIII.a · Klemente XII.a · Benedikto XIV.a · Klemente XIII.a · Klemente XIV.a · Pio VI.a · Pio VII.a · Leon XII.a · Pio VIII.a · Gregorio XVI.a · Pio IX.a · Leon XIII.a · Pio X.a · Benedikto XV.a · Pio XI.a · Pio XII.a · Joan XXIII.a · Paulo VI.a · Joan Paulo I.a · Joan Paulo II.a |