Transbordadore espazial

Wikipedia(e)tik

Transbordadore espazial bat lurraren orbitan ataxkak irekirik dituelarik
Transbordadore espazial bat lurraren orbitan ataxkak irekirik dituelarik

Transbordadore espazialek espazio edo kosmoseko bi puntuen arteko garraioa helburu duten espaziontziak dira, orohar bi egoitza espazialen edo planeta baten eta bere orbitan dagoen egoitza espazialaren artean. EEBB-k eraiki zituen lehen aldiz 1980ko hamarkadan lanean hasi zirelarik nahiz eta lehen orbitaratzea 1981-ko apirilaren 12ean burutu zen Columbia transbordadorekin. Berrerabilgarriak direnez orohar misio anitz bete ahal izateko diseinatzen dira beraz garraio misioez gain beste zenbait ere egiten dituzte hala nola: aldi baterako egoitza espazial lana egin, astronauta edo objetuen berreskuratzea, matxuraturik dauden sateliteen erreparazioa...

Orainarte eraiki diren transbordadore guztiak planeta eta egoitza arteko garraio lanetarako eraiki dira, horretarako akoplamendu sistema bat dutelarik baita hegazkin baten antzera lur artzeko egalak.

SESB-k ere izan zuen transbordadore programa bat baina espazioratze bakarra burutu ahal izan zuten, Buran transbordadorearekin, sobiet batasuna desagertu eta diru gabe geratu ziren artean.

Transbordadore EEBB-tarrek daramaten beso robotiko Kanadiarra
Transbordadore EEBB-tarrek daramaten beso robotiko Kanadiarra

[aldatu] Onurak

Espaziontzi hauek gestio aproposarekin berrerabilgarriak dira eta hori da euren dohai nagusia. Mosio anitzetan erabili ahal izateko ahalmenak paregabeko egiten ditu bereziki kapsula espazial mugatuekin alderatzen baditugu.


[aldatu] Alde txarrak

Mantenimendu zail eta garestia izan ohi dute aparailu hauek bereziki atmosferan sartu eta irtetze maniobrak direla eta hauek mekanikoki eta termikoki latzgarriak baitira oso. Mantenimendu aproposik gabe eta osagaien biziraupena gehiegi luzatu nahi izan ezkero Challenger eta Columbia transbordadore estatu batuarren kasuan bezela, istripu larriak gerta litezke.


[aldatu] Historian izan diren transbordadoreak

Ondoren historian eraiki diren transbordadoreen zerrenda kronologikoki antolatua:

  • Enterprise EEBB 1977an frogetarako erabili zen, ez zen sekula orbitaratu.
  • Pathfinder EEBB tamainu errealeko maketa frogetarako eraikia.
  • Columbia EEBB 1981-ko apirilak 12an estreinakoz erabilia 2003ko otsailak 1ean istripu batean suntsitu zen barnean zeramatzan 7 astronautak hil zirelarik.
  • Challenger EEBB 1983ko apirilak 4an estreinakoz erabilia 1986ko urtarrillak 28an istripu batean suntsitu zen barnean zeramatzan 7 astronautak hil zirelarik.
  • Discovery EEBB 1984ko abuztuak 30ean estreinakoz erabilia.
  • Atlantis EEBB 1985ko urriak 3an estreinakoz erabilia.
  • Buran SESB 1988ko azaroak 15ean orbitaratu zen tripulaziorik gabe automatikoki lur hartu zuelarik, ez da gehiago erabili.
  • Ptichka SESB eraikia izan bazen ere probatzen ari zirela transbordadore programa bertan behera geratu zen.
  • Endeavour EEBB 1992ko maiatzak 7an estreinakoz erabilia.

Hauetaz gain izan dira zenbait proiektu:

  • ESAk garatu nahi izan zuen Hermes transbordadorea.
  • Errusiak garatzeko laguntza bila dabilen Kliper transbordadorea.Txantiloi:Destacado