Aralar (alderdi politikoa)
Wikipedia(e)tik
Aralar Euskal Herriko alderdi politiko abertzale, independentista eta ezkertiarra da. Euskal Herritarroken (EH) banantze baten ondorioz sortu zen.
Eduki-taula |
[aldatu] Historia
90ko hamarkadan sortu zen Batasunako korronte kritiko moduan, Patxi Zabaleta buru zelarik.
2000. urtean ETAren su etena amaitzean, Euskal Herritarrokeko sektore nagusiak Batasuna alderdian birsortzea erabaki zuen. Aralar korrontearen inguruan bildutakoek, ezker abertzale ofizialari borroka armatuaren inguruan hausnarketarik ez egitea leporatu eta alderdiaren barne antolakuntza kritikatu zuten. Batasunaren ildo nagusiekin ados ez egonik, Aralarrek alderdi politiko independente gisa antolatzea erabaki zuen.
Espainiako Kongresurako aurkeztu zen 2004ko martxoan eta Zutikekin koalizioan Euskal Autonomia Erkidegoan, eserleku bakar bat lortu gabe. Nafarroan Nafarroa Bai (NaBai) koalizioa bultzatu zuen, EA, Batzarre, EAJ eta independenteekin elkartuta. Nafarroa Baik Madrileko legebiltzarrean eserleku bat lortu eta Uxue Barkos independenteak hartu zuen. Hala, Nafarroako abertzaleek lehen aldiz lortu zuten ordezkaritza Madrileko kongresuan.
Europako hauteskundeetara aurkeztu zen 2004. urtean, eta ez zuen eserlekurik lortu.
2004ko azaroan Donostian II. Kongresua egin zen, eta Patxi Zabaleta berretsi zen alderdiko koordinatzaile orokorra izateko. Alderdiaren gazteria eratu zen Iratzarri izenarekin. Militanteek alderdi independente moduan jarraitzea erabaki zuten eta ezkerreko hainbat jende, lehen Batasunan ez zegoena, alderdira erakarri zuten.
2005eko Legebiltzarrerako hauteskundeetan Gipuzkoatik parlamentari bat lortzen du.
2006ko azaroaren 18 eta 19an Bilboko euskalduna jauregian III. Kongresua ospatu zuen "Ezkerraberri" lemapean, non lehenengo kongresuko ildo nagusiei eutsi eta exekutiba berritu zen. Patxi Zabaleta aukeratu zuten berriz alderdiko koordinatzaile nagusi bozen %93,03rekin.
[aldatu] Ideologia
Abertzalea eta ezkertiar moduan definitzen dira, eta bere egiten dituzte ezker abertzalearen aldarrikapen historikoak:
- Demokrazia.
- Sozialismoa.
- Independentismoa. Euskal Herriaren independentzia nahi dute errepublika independente moduan, autodeterminazio eskubidearen eta herri gisa aitortuak izatearen bitartez.
- Estatuaren biolentziaren aurka (polizia eta militarrak) eta ETArenaren aurka, bide politikoak defendatzen ditu eta desobedientzia zibilaren alde dago.
- Ingurumena eta antiglobalizazioa.
[aldatu] Kritikak
Jatorrizko alderdiak eta haren inguru sozialak luze eta gogor kritikatu du, eta militantziaren barrutik ere kontrako iritziak izan ditu, instituzioetan hartutako lan ildoagatik eta aukeratu dituen aliantzengatik. Aralarkideen ustez, erradikalismoaren "makillajea" izatea egozten zaie EAJ eta EAren aldetik, baita PP eta PSE-EEren aldetik ere. Ezker abertzalean jatorria duen alderdia izaki, sektore ofizialaren eta Aralarren arteko harremanak zailak izan dira, eta sabotaiak jasan behar izan ditu bere egoitzatan. Bere eragin gune nagusia Nafarroa da, gainontzeko herrialdeetako erakundeetan duen presentzia ahulagoa delarik.
[aldatu] Aralar erakundeetan
2007ko maiatzaren udal hauteskunde, foru parlamentu eta batzar nagusietarako, Ezker Batua Berdeakekin koalizioan aurkeztu zen Euskal Autonomia Erkidegoko 112 udalerritan, Nafarroan, Nafarroa Bai hautes-koalizio barruan 42tan eta beste 26tan bakarrik edo plataformen bidez.
Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, Aralarrek, ilegalizazioak emandako karguak alde batera utzita, 56 zinegotzi propio eskuratu zituen, eta EB-Aralar koalizioak lortutako 12 batzarkideetatik 4. Gainera 4 herrik aralarreko alkatea daukate; Asparrenak, Aretxabaletak, Elgetak eta Zaldibiak
Nafarroan, Foru Parlamentuan Nafarroa Bairen zerrendak eskuratutako 12 eserlekuetatik, 5 ordezkari aralarkideei dagozkie eta Iruñeako 8 zinegotzietatik 4. Guztira Aralarrek nafarroan 4 alkate dauzka (Berriozar, Irurtzun, Zizur), eta 30 zinegotzi.
[aldatu] Kanpo loturak
![]() |
Euskal Autonomia Erkidegoko alderdi politikoak | ![]() |
---|---|---|
Legebiltzarrean ordezkapena duten alderdi politikoak: |