Okzitaniera

Wikipedia(e)tik

Okzitaniera
Occitan, Lenga d´òc
Non mintzatzen den: Frantzia, Italia eta Espainia 
Eskualdea: Okzitania
Guztira hiztunak: 1.939.000 
Rankina: ez 100 mintzatuenen artean
Hizkuntza familia: Indoeuroparra
 Latindarra
  Erromanikoa
   Mendebaldeko latindarra
    Galo-iberiarra
     Ibero-erromanikoa
      Okzitaniera 
Estatus ofiziala
Hizkuntza ofiziala: Araneko harana (Katalunia)
Araugilea: arautu gabea
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1: oc
ISO 639-2: oci
ISO/FDIS 639-3: — 

Okzitaniera edo Oc-eko hizkuntza (lenga d'òc) Okzitania izeneko kultur eskualdeko erromantze hizkuntza da.


Eduki-taula

[aldatu] Hedadura

Frantziar estatuan, Loira ibaitik hegoaldera; Italiako Alpeetako zenbait bailara, eta aranera aldaera berezian, Araneko haranean (Katalunia).

Euskal Herriari dagokionez, Baiona, Miarritze eta Angelu aldean ere hitz egiten zen, eta Nafarroa Behereko iparraldeko herri batzuetan ere bai.

Estimazioen arabera, okzitaniera 1.939.000 pertsonek hitz egiten dute, nahiz eta oso hizkuntza ahuldua den. Izaera ofiziala Araneko haranean soilik du, aranera bezala aitortua, katalana eta gaztelaniarekin batera. Okzitaniera eta katalanaren arteko berdintasun ugari daude, ahoskeran eta idazkeran.

[aldatu] Dialektoak

Okzitaniera hainbat dialektotan banaturik dago:

  • Alvernhat edo auverniera,
  • Gaskoinera (aranera zein biarnesa honen aldaera dira),
  • Lemosin,
  • Lengadocian,
  • Provençau edo proventzera,
  • Vivaroalpenc edo Alpeetako proventzala, eta
  • Shuadit edo judeoproventzala (1977tik hiltzat jotzen dena).
Okzitanieraren dialektoak
Okzitanieraren dialektoak

[aldatu] Literatura

Okzitanierazko literaturaren sustraiak Erdi Aroko trobadoreetan aurkitzen dira. Honen adibide da literatura okzitaniarraren pasarterik esanguratsuenetakoa den ondoko hau, Dante Alighierirena:

Tan m'abellis vostre cortes deman,

qu'ieu no me puesc ni voill a vos cobrire.

Ieu sui Arnaut, que plor e vau cantan;

consiros vei la passada folor,

e vei jausen lo joi qu'esper, denan.

Ara vos prec, per aquella valor

que vos guida al som de l'escalina,

sovenha vos a temps de ma dolor!

[aldatu] Erakunde eta elkarteak

Conselh de la Lenga Occitana erakundeak hizkuntza arautzen du.

[aldatu] Ikus, gainera

[aldatu] Kanpo loturak


Wikipedia
Hizkuntza honek bere Wikipedia du.
Bisita ezazu.