Euskal estiloko arkitektura
Wikipedia(e)tik




Euskal estiloko arkitektura XIX. mendetik gaur arte Euskal Herriko etxegintza tradizionalean oinarritutako arkitektura estiloa da. Batez ere Euskal Herrian bertan garatutako estiloa da, nahiz eta honen mugetatik kanpo ere agertu. Gainera XIX. mende amaieran eta XX. mende hasieran gaina izandako estiloa da, nahiz eta egun ere erabiltzen den.
Frantsesez néo-basque izena hartzen du eta gaztelaniaz neovasco. Ez da nahastu behar Euskal Arkitekturarekin, Euskal Herriko arkitektura guztia baita, tradizionala izan ala ez.
Eduki-taula |
[aldatu] Historia
[aldatu] Sorrera
XIX. mendean, arkitektura estilo eta garaien aztertzearekin batera, arkitektura eklektikoa garatzen joan zen. Horrela garai eta estilo guztietakoak eraikitzen hasi zen. Gainera, abertzaletasuna garatzen joan zen Europa osoan eta, honekin batera, ‘’nazio eta eskualde estiloak’’ jaio ziren.
Euskal Herrian, abertzaletasunak eta turismoak bultzatua euskal nortasun adieraziko zuen euskal estiloko arkitektura garatu zen.
[aldatu] Ezaugarriak
- Bolumen trinkoa eta oinplano lauki edo laukizuzenekoa. Ez du atxikitako edo alboko elementurik. (jatorria: bizitegi eta ukuiluak teilape berean)
- Teilatua
- Horma zuriak beti (jatorria: karezko zarpeatua)
- Behe solairua harrizko itxurakoa, besteak zurezko egitura itxurakoak. (jatorria: lurreko hezetasunetik aldentzeko)
- Zurbesoak lehen solairutik gora, ia beti zut.
- Tarteak beteak eta zuriz margotuak (batzuetan adreilu ikusiz).
- Zurezko elementuak (zurbesoak, teilatu hagala, arotzia...) beti margotuak (jatorria: babesa hezetasunare aurka)
- Asimetria (ia beti)
- Sarrerako atari edo lorio handia, gehienetan ataburu zuzenekoa, baina baita ere erdi-puntuko arku itxurakoa (bat ala bi).
[aldatu] Estiloak eta aldaerak
Estilo nagusia Lapurdiko baserrien arkitekturan oinarritzen da. Baina beste hainbat aldarea ere baditu, hala nola, euskal barroko berria edo euskal neo-barrokoa.
- Lapurtarra
- Barroko berria
[aldatu] Ikus, gainera
- Euskal letra tipoak
[aldatu] Kanpo loturak
Arkitektura euskal-gaskoia www.gasconha.com gunean