Gero

Wikipedia(e)tik

"Gero" Pedro Agerre "Axular" idazle nafar-lapurtar klasikoak idatzitako liburu nagusia da, baita euskarazko literatura osoaren garrantzitsuenetarikoa ere.

1643an argitaratu zuen Bordelen, lapurtera klasikoaz idatzirik dagoela.

Hauxe da bere liburu mardula, baita euskal literatura osoaren garrantzitsuenetarikoa ere. Axular hil baino urtebete lehenago publikatu zuen, 1643an. Bertan, ederki erakusten dio kristauari zein arriskutsua izan daitekeen arimari dagozkion zereginei berehala ez atxikitzea, erlijioarekiko betebeharrak biharko uztea, beti gerotik gerora luzamendutan ibiltzea. Bere ideiak hobeto adierazteko, adibideak erabiltzen ditu sarritan, sinonimoak pilatuz eta autore klasikoen aipuak tartekatuz.

Eduki-taula

[aldatu] Sarrera

Hauxe da liburuaren sarrera, hitzez hitz:

"Bi partetan partitua eta berezia. Lehenbizikoan emaiten da aditzera, zenbat kalte egiten duen, luzamendutan ibiltzeak, egitekoen geroko utzteak.

Bigarrenean kidatzen da, eta aitzinatzen, luzamenduak utzirik, bere hala, bere egin bideari lothu nahi zaikana.

Eskritura Saindutik, Elizako doktoretarik eta liburu debozinozkoetarik, Axular Sarako errotorak bildua.

Ne tardes converti ad Dominum, et ne differas de die in diem, Eccles 5.

Bordelen. G. Milanges erregeren inprimazaillea baithan. 1643."

Izenburuaren bi partetan partitua eta berecia azpitituluak hainbat eztabaida ekarri ditu adituen artean. Axularrek Irakurtzaileari izeneko atarikoan dioenez, bere nahia liburua bi liburukitan argitaratzea zen, baina liburuaren bigarren zatirik ez da inon ageri. Batzuen ustez, argitaratu gabeko bigarren zatia betiko galdutako testua genuke. Beste batzuen iritziz ostera, bi parte haiek liburuki bakarrean batera argitaratu bide ziren, bata bestearengandik bereizi gabe.

[aldatu] Gaiak

Patxi Salaberri Muñoa euskaltzainak zortzi ataletan banatzen du liburuaren edukia, gaiei dagokienez ("Axularren historiak", 1998):

  1. "Etsaiak".
  2. "Alferrak eta nagiak".
  3. "Usantza eta fidantziak".
  4. "Kolera eta haserrea".
  5. "Aho-sabelaren erresuma".
  6. "Sabeletik beherakoak".
  7. "Barne ausikiak".
  8. "Amaiera ordukoak".

[aldatu] Ikus, gainera

[aldatu] Kanpo loturak