Pedro Ignazio Barrutia

Wikipedia(e)tik

Pedro Ignazio Barrutia (Aramaio (Araba), 1682ko uztailaren 3a - Arrasate (Gipuzkoa), 1759) euskal idazlea.

Eduki-taula

[aldatu] Bizitza

Sortzez Aramaiokoa (Araba) zen, Arrasatetik hurbilekoa, eta bizitzaren aldi eder bat ere Arrasaten egin zuen, bertako izkribau izatera iritsiz. Antzerki lan bakarra iritsi da gaur egunera, 1750. urte inguruan "Acto para la Nochebuena" edo euskaratu ondoren "Gabonetako ikuskizuna" bezala euskeratu zena. Kritikak obra urtetan zokoraturik izan ondoren, XX. mendean, Gabriel Aresti poeta ohartu zen obra horrek dituen balioez.

[aldatu] Gabonetako ikuskizuna

Obra gaztelaniazko antzerki barrokoaren hurbilekotzat jotzen da. Obra horietan inspiratua dela uste dute adituek. Denbora-, leku- eta ekintza- unitateak oso era berezian erabiltzen ditu: garaiko arau zurrunei men egin gabe, nahasian. Ekintza, esaterako, Judeako Belenen eta Arrasaten gertatzen da, fantasiaren irudi arinek bakarrik egin ahal dituzten bidaiez baliaturik. Pertsonaiak, oraintxe dira arrasatear ezagunak; oraintxe aingeruak edo Ama Birjina edo San Josef, eta abar.

Baina hain zuzen ere kritikoen ustez, bikoiztasun-joko horiexek dira obrari originaltasun bete-betekoa ez, baina neurri on batean, berezitasun eta tamaina bateko kalitatea ematen diotenak. Bikoiztasun horien azpian, autoreak bi helburu izan dituela uste du Jon Kortazar aztertzaileak:

  • Asmo didaktikoa
  • Asmo barregarri edo komikoa

Obraren gaia honako hauxe da: Grazioso pertsonaiarengan nola gertatzen den kristau-salbazioa. Obraren egitura berriz, ekitaldi bakarrekoa da. Hala ere, ekitaldi bakar honetan hiru zate bereiz daitezke:

  • Lehenean, planteamendua adierazten da.
  • Bigarrenean, bekatuaz eta bekatariez gogoeta egiten da.
  • Hirugarrenean, bekatariaren konbertitzea erakusten da.

Jakin beharrekoa da, azkenik, obra bizkaieraz idatzita dagoela, Arrasateko euskaran, hain zuzen. Obran zehar, bertso-neurri bat baino gehiago erabili ditu autoreak.

[aldatu] Lanak

[aldatu] Antzerkia

  • Gabonetako ikuskizuna - Acto para la Nochebuena (1983, Arabako Foru Aldundia)
  • Teatro zaarra. Gabonetako ikuskizuna. gabon-sariak. El borracho burlado (1965, Auspoa)
  • Gabonetako Ikuskizuna: Euskalzale aldizkarian argitaratu zen lehenengoz, 1869an, J.M. Guerra historialariak aurkitu eta R.M. Azkueri igorri ostean

[aldatu] Kanpo loturak