Okzitaniera
Wikipedia(e)tik
Okzitaniera Occitan, Lenga d´òc |
||
---|---|---|
Non mintzatzen den: | Frantzia, Italia eta Espainia | |
Eskualdea: | Okzitania | |
Guztira hiztunak: | 1.939.000 | |
Rankina: | ez 100 mintzatuenen artean | |
Hizkuntza familia: | Indoeuroparra Latindarra Erromanikoa Mendebaldeko latindarra Galo-iberiarra Ibero-erromanikoa Okzitaniera |
|
Estatus ofiziala | ||
Hizkuntza ofiziala: | Araneko harana (Katalunia) | |
Araugilea: | arautu gabea | |
Hizkuntza kodeak | ||
ISO 639-1: | oc | |
ISO 639-2: | oci | |
ISO/FDIS 639-3: | — | |
Oharra: baliteke orri honek NAF fonetika ikurrak edukitzea Unicoden. |
Okzitaniera edo Oc-eko hizkuntza (lenga d'òc) Okzitania izeneko kultur eskualdeko erromantze hizkuntza da.
Eduki-taula |
[aldatu] Hedadura
Frantziar estatuan, Loira ibaitik hegoaldera; Italiako Alpeetako zenbait bailara, eta aranera aldaera berezian, Araneko haranean (Katalunia).
Euskal Herriari dagokionez, Baiona, Miarritze eta Angelu aldean ere hitz egiten zen, eta Nafarroa Behereko iparraldeko herri batzuetan ere bai.
Estimazioen arabera, okzitaniera 1.939.000 pertsonek hitz egiten dute, nahiz eta oso hizkuntza ahuldua den. Izaera ofiziala Araneko haranean soilik du, aranera bezala aitortua, katalana eta gaztelaniarekin batera. Okzitaniera eta katalanaren arteko berdintasun ugari daude, ahoskeran eta idazkeran.
[aldatu] Dialektoak
Okzitaniera hainbat dialektotan banaturik dago:
- Alvernhat edo auverniera,
- Gaskoinera (aranera zein biarnesa honen aldaera dira),
- Lemosin,
- Lengadocian,
- Provençau edo proventzera,
- Vivaroalpenc edo Alpeetako proventzala, eta
- Shuadit edo judeoproventzala (1977tik hiltzat jotzen dena).
[aldatu] Literatura
Okzitanierazko literaturaren sustraiak Erdi Aroko trobadoreetan aurkitzen dira. Honen adibide da literatura okzitaniarraren pasarterik esanguratsuenetakoa den ondoko hau, Dante Alighierirena:
Tan m'abellis vostre cortes deman,
qu'ieu no me puesc ni voill a vos cobrire.
Ieu sui Arnaut, que plor e vau cantan;
consiros vei la passada folor,
e vei jausen lo joi qu'esper, denan.
Ara vos prec, per aquella valor
que vos guida al som de l'escalina,
sovenha vos a temps de ma dolor!
[aldatu] Erakunde eta elkarteak
Conselh de la Lenga Occitana erakundeak hizkuntza arautzen du.
[aldatu] Ikus, gainera
[aldatu] Kanpo loturak
- Chambra d'Òc kultur elkarte italiar-okzitaniarraren webgunea
- Ací Gasconha kultur elkartearen webgunea
- Eth Osatu comengés kultur elkartearen webgunea
- Hiztegiak
- DICCIONARI GENERAL OCCITAN DE CANTALAUSA
- Òc per l'occitan Annuari de las entrepresas e organismes amb lo certificat "Òc per l'occitan"
Hizkuntza honek bere Wikipedia du. Bisita ezazu. |