Eskorbuto

Wikipedia(e)tik

Eskorbuto
Datuak
Jatorria Bilbo Handia, Bizkaia
Musika mota punk
Urteak 1980
Taldekideak
Iosu Esposito
Juanma Suarez
Pako Galan

Eskorbuto taldea Euskal Herriak eman duen punk talderik garrantzitsuenetakoa izan da 80. hamarkadan zehar. Euren eragina gaur egun ere oso nabaria da.


Eduki-taula

[aldatu] Historia

Taldea 1980an sortzen da, punk musikaren mugimenduak eraginda. Oso hasiera zaila izan zuten, 1983an, Madrila zihoazela, poliziak atxilotu zituen beraiek egindako maketa baten letrengatik (ETA edo Maldito Pais España abestiekin) eta lege antiterrorista ezarri zitzaien. Kartzelan egon ziren denboran abandonatuta sentitu ziren Euskal Herriko hainbat sektoreengandik, eta honekin abesti bat egin zuten A la mierda el País Vasco deiturikoa. Kantu hau RIP taldearekin batera ateratako diskoan sartu zuten 1984an, disko hau “Zona Especial Norte” izena zuen, honek Euskal Herrian jotzeko arazo asko ekarri zizkien.

Euren lehen albun ofiziala 1985ean iritsi zen, “Eskizofrenia” izenarekin eta horrekin batera Euskal Herritik kanpora jotzen hasi ziren. 1986an “Anti-todo” atera zuten, disko hau askorentzako azken urteetako punk diskorik hoberena da. Urte berean album bikoitz bat atera zuten “Impuesto revolucionario” izenarekin, zuzenean grabaturikoa, eta 1987an estudioan grabaturiko disko bat atera zutem “Los demenciales chicos acelerdos”. 1988an autoproduzitzea erabaki zuten eta “Las mas macabras de las vidas” diskoa atera zuten. 1992an “Demasiados enemigos” diskoa atera zuten, garai hartan Iosuk eta Jualmak heroinarekin arazo larriak zituzten. Iosu drogaren eraginez hil zen, baina drogak utzi ondoren, 1992ko maiatzaren 31an. Jualmak ere heroina utzi zuen, baina bihotza gaizki zuen, eta hori gainditzeko indarrik ez zuenez 1992ko urriaren 8an hil zen.

Nahiz eta taldeko bi kide hil, 1994an “Aki no keda ni dios” atera zuten. Josuk eta Jualmak hil aurretik idatzi zituen abestiekin. Pacok taldearekin jarraitzea erabaki zuen, nahiz eta taldeko bi kide hil. Honengatik taldeko jarraitzaile batzuek protesta egin zuten. “Kalaña” 1996an, eta “Decadencia” 1998an izan ziren taldearen azkeneko diskoak.

Eskorbuto ez zen talde famatua egin ondo abesten zutelako, beraien abestiak garai horretako himno bihurtu zirelako baizik, adibidez “Mucha policia poca diversión”. Askok maite eta askok gorrotatu zuten taldea izan zen. Beraien erlazioak beste talde batzuekin ez ziren oso onak izan, adibidez La Polla Recordsekin, Eskorbutokoek hauei gitarrak lapurtzen zizkieten.

[aldatu] Eskorbutoren testuinguru soziala

  • Zona Especial Norte (Plan ZEN) hau PSOEk egindako plan bat zen. Plan onen helburua poliziei eta militarrei botere bereziak emateko egin zen.
  • Impuesto revolucionarioa da, ETAk dirua eskatzen duenean euren borroka armatuarekin jarraitzeko.
  • “Impuesto revolucionario” diskoaren azalean, “por buen camino” irakur daiteke, hau PSOEren eslogana izan zen 1986an.
  • Francoren garaian liburu eta film batzuetan “de interes nacional” jartzen zuen. Honekin txantxa bat egiteko, “Los demenciales chicos acelerados” diskoan irakur daiteke eslogan hau, Espainiako banderaren gainean. “Dios, patria rey” diskoan ere karlismoaren jarraitzaileen lemarekin txantxa bera egiten dute.
  • “Altos hornos de nuestra ciudad” kantak desagertutako “Altos hornos de Vizcaya” lantegiari buruz hitz egiten du. Oso lantegia handia zen, baita industrializazioaren sinboloa.
  • “El orgulloso puente colgante por debajo del gran nervión”, Bizkaiko zubiari buruzko kanta bat da. Zubiak Areeta (aberatsen herria) eta Portugalete (langileena) elkartzen ditu.
  • “Picoletos de mierda”. “Picoleto” edo “Picolo” hitza Guardia Zibilei mesprezuz deitzeko erabiltzen da.
  • “Los gestores Pro-Amnistia dormían mientras nosotros nos pudríamos de asco”. Abesti hau idatzi zuten taldeko kideak Madrilen atxilotu zituztenean erregearen kontra eta terrorismoaren alde kantatzeagatik
  • “No keremos sus tanquetas, no keremos ver sus zetas, no keremos celulares”. Poliziak erabiltzen zituen kotxe desberdinen kontra egin zuten abesti hau. Garai hartan Euskal Herria okupatuata zegoela ematen zuelako.

[aldatu] Eskorbutoren giro soziala

Euskal Herriaren egoerak asko baldintzatu zuen taldea bera.

  • Krisialdi ekonomiko gogorra. Euskal Herriko industriak etenaldi larri bat jaso zuen.
  • 1980ko birmoldaketa indusriala, Espainia Europako komunitate ekonomikoan sartu zenean. Birmoldaketa honek euskal enpresa asko ixtera behartu zuen.
  • Droga mota guztien agerketa masiboa. Euskal Herria, 1970. urtea arte, drogarik gabe mantendu zen. Hamarkada horretan, berriz, droga leku guztietan agertu zen. Askok uste dute Espainiako poliziak sartu egiten zuela droga euskal independentismoa akabatzeko.
  • 60ko hamarkadan boom demografikoa izan zen Euskal Herrian, baita etorkinen ailegatze masiboa ere. Balaunaldi honetan lan egiteko arazo asko zeuden eta hori adierazteko “ Donde esta el porvenir” abestia egin zuten.
  • Politikaren indarkeria Euskal Herrian 1980. urtean, ETAk 100 pertsona baino gehiago hil zituen urtean. Urte horretan hiru talde bortiz egotera iritsi ziren (ETA (m), Eta (pm) eta Komando Autonomoak). Gerra zikina ere puri-purian zegoen (Batallon Vasco Español, Triple A, GAL). Estatu kolpearen saiakerak ere aipamen asko izan zuen, 1981ko otsailaren 23a. “Tanto plomo malgastado” edo “y los viejos militares querrán ganar su guerra” estrofak ulertezinak dira testuinguru horiek gabe.
  • 1980. urteko obsesioa, guda nuklearra. Gai honetan oinarritzen da “exterminio de la raza del mono” abestia eta “ Ha llegado el momento de la destrucción” estrofan.

[aldatu] Eskorbutori buruzko aipamenak

  • “Urteak pasa eta haiek gudak irabazten hil eta gero, el Cid Campeadorren antzera”. Hau Roberto Mosok idatzi zuen.
  • Bolok, Bilboko musikaren munduan dagoen pertsona garrantzitsuenetarikoak esaten zuen punk musikan bi talde izan zirela: “Sex pistols” eta “Eskorbuto”. Baina “Sex pistols” taldea bi urtetan egon zen musika jotzen eta Eskorbuto taldea hamarkada bat baino gehiago egon zen jotzen, nahiz eta zailtasun asko izan zituzten. Hau ere Roberto Mosok esan zuen.
  • “Mundu hau zapaldu duen talde zintzoena gara, baina hala ere ez gara zintzoak". Hau Eskorbuto taldeak esan zuen

[aldatu] Partaideak

  • Iosu Exposito- Kitarra eta ahotsa
  • Jualma Suárez- Baxua eta ahotsa
  • Paco Galan- Bateria

[aldatu] Diskografia

  • Primeros ensayos 1982
  • Jodiendolo todo 1983
  • Que corra la sangre 1984
  • Zona Especial Norte 1984
  • Eskizofrenia 1985
  • Anti todo 1986
  • Ya no quedan mas cojones, eskorbuto a las elecciones 1986
  • Impuesto revolucionario 1986
  • Los demenciales chicos acelerado 1987
  • Las más macabras de las vidas 1988
  • Demasiados enemigos 1991
  • Aki no keda ni dios 1994
  • Kalaña 1996
  • Decadencia 1998