Lalibela

Wikipedia(e)tik

Bete Giorgis (San Jurgi) eliza
Bete Giorgis (San Jurgi) eliza

Lalibela (antzinako Roha) monasterio-hiria da, Etiopiako bihotzean kokatua 2700 metroko garaieran, Amhara eskualdean. Bere izena Gebra Maskal Lalibela erregearen ohorez da (1172-1212), kristautu ondoren hainbat eliza eta monasterio eraikiarazi eta Etiopiako Eliza Ortodoxoak konanizatu baitzuen.

Etiopiako kristauen hiri santua da, mundu osoan ezaguna haitzean industutako hamaika eliza erdiarotarrak direla-eta. Ezagunena Bete Giorgis (San Jurgi) eliza da.

Herria Gizateriaren Ondare izendatu zuten 1978an.

[aldatu] Etiopiako Jerusalem

Etiopia 330. urtea inguru kristautu zen, Arabiako gizatalde judu-kristauen fedea etxekotuz. Lalibela Etiopiako Jerusalem bihurtu zen, Etiopiako kristauen hiri santua.

Hamaika elizen eraikuntza, haitzean zulatuak inolako zur edo morterorik gabe, XII. mendean hasi zen. Gadla erregeak hartu zuen erabakia, Saladin agintari musulmanak Jerusalem bereganatu ondoren, Bigarren Jersualem egiteko asmoz.

Elizek "Bet" (etxe) izena hartzen dute. Bi multzotan ageri dira, Yordanos ubideak banatuak, Jordan ibaia irudikatzen duena. Tokiaren antolaketa eta topografia Lur Santuaren irudikapen sinbolikoa jarraituz bururatua dago.

Ubidearen iparraldean:

  • Bet Medhame Alem - Munduaren Berreroslearen Etxea, handiena eta garaiena, Axumgo Santa Maria Siongoa elizaren antzera eraikia (V. mendean eraikia eta XV.ean suntsitua.)
  • Bet Maryam - Mariaren Etxea, freskoz apaindua dagoen bakarra. Bet Meskel eremita leizeetara lotua dago.
  • Bet Danaghel - Birjina Martirien Etxea.
  • Bet Debre Sina, baita ere Bet Mika'el - Sinai Mendiaren Etxea.
  • Bet Golgotha - Gologota Etxea, emakumeei debekata.
  • Bet Giorgis - San Jurgiren Etxea, elezaharraren arabera santuak berak eraikuntza-lanak zuzendua. Greziar gurutzeko itxura argien duena da.
  • Sellassié kapera - Hirutasunaren Kapera, Etiopiako Enperadorea soilik sar zitekeena. Bertan dago Adamen hilobia, Lalibelako fundatzailea lurperatuta dagoen tokia eta, elezaharraren arabera, Jesukristoren hilobiaren itxurakoa.
Bet Amanuel eliza
Bet Amanuel eliza

Hegoaldean:

  • Bet Amanuel - Emanuelen Eliza.
  • Bet Merkorios - San Merkurioren Eliza.
  • Bet Abba Libanos - Abba Libanosen Etxea.
  • Bet Gabrie-Rufa'el - Goiangeruen Etxea.

[aldatu] Kanpo loturak

Commonsen fitxategi gehiago dago honi buruz:
Lalibela

12°24′ I 39°24′ E Koordenatuak: 12°24′N, I°39′24

(?)