Abaltzisketa

Wikipedia(e)tik

Abaltzisketa

Gipuzkoa
Abaltzisketako bandera Abaltzisketako armarria
Izen ofiziala Abaltzisketa
Antolaketa
Estatua
Autonomia Erkidegoa
Lurralde Historikoa
Eskualdea

Espainia
Euskal Autonomia Erkidegoa
Gipuzkoa
Goierri
Posta-kodea 20269
Koordenatuak 43º02′54′′ I 02º06′20′′ M Koordenatuak: 43°02′54″N, I°02′06″20
(?)
Garaiera
Eremua
Biztanleria

Dentsitatea
Euskaldunak

m
11,18 km²
295 (2006)

% 26,39 bizt/km²
%99,22 (2001)

Sorrera 1615
Herritarra abaltzisketar
Alkatea Argitxu Zabala Zeberio
www.

Abaltzisketa Gipuzkoako Tolosaldea eskualdean kokaturik dagoen herria da. 11,18 km² ditu eta 2006. urtean 295 biztanle. Donostia eta Tolosatik 39 eta 14 km-ra kokatzen da. Txindoki (1318 m.) mendiaren magalean aurkitzen den herria, Aralar mendikatean, itsaso gainetik 370 metrotara. Herrira Alegia eta Orendainetik igarotzen den errepide batetik edo Amezketa eta Zaldibiatik sartzen da.

Aralarko Parke Naturalaren parte da hegoaldea.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

1379an, Abaltzisketako bizilagunak Tolosaren menpe geratzen dira eta jauntxoen eta herriaren foruen abantailaz gozatzen hasten dira. 1615ean jauntxoen arteko lehiak bukatuta zeudelarik, Abaltzisketak hiribildu izenburua lortzen du, Tolosaren bategintzearekin galdutako autonomia irabaziz. Ondoren, Abaltzisketa, hiribilduen bilkuretan parte hartuko du Gipuzkoako Batzarran ordezkaritza lortuz.

1983ean udalerriak Abalcisqueta izena galdu eta ofizialki Abaltzisketa izendapena jaso zuen.

[aldatu] Ondarea

Abaltzisketako alde zaharra euskal mendialdeko nekazal herrien eredu ona da. Bertan udaletxea nabarmendu egiten da San Juan Bautista elizaren ondoan kokatua. Eliza XVI. mendekoa da XIII. mendeko aurrkalde erromanikoa mantentzen duen arren. Kampandorrea aipagarria da ere, 1493. urtean Abaltzisketan egindako kanpai ikusgarria daukalako.

Oso interesgarria da Nahera-Haundi baserria bisitatzea, euskal eraiketa zaharren eredua delako. Sasiain auzoan kokatzen da, non herrira iritsi baino lehenago dagoen desbideraketa bat hartuz iristsi daitekeen.

Udalerri honetan zalantzarik gabe ospe gehien daukana Larraitzeko paisaia da, baserri-auzo bat. Txindokiren mangalean aurkitzen den auzoan, ermita bat aurkitzen da, baserritar eta artzainen artean oso ospetsua den Ama Birjina daukana. Uda eta astebukaeretan oso ikuskatua da Larraitzen aukitzen diren jatetxe eta askaltokiengatik. Izan ere, Larraitzetik hasten da Txindoki (1341 m), Ganbo (1451 m), Pardarri (1399 m) eta Gaztelu (899 m) mendien igoera.


[aldatu] Gizartea

Abaltzisketa, landako herria denez, XX.mendetik hona biztanleria %50ean jetsi da, 1900ean zituen 550 biztanletik gaur egun dituen 295 biztanlera. Nahiz eta azken urte hauetan herritar gehiago aurkitzen ditugun, Abaltzisketa hurrun geratzen da oraindik XIX.mendean zituen 800 bat biztanletik.


[aldatu] Ekonomia eta Gastronomia

65 nekazal eta abelzaintza esplotazio daude Abaltzisketan.

Abaltzisketako babarrunak ospe handia daukate Euskal Herria osoan.

[aldatu] Kirolak

Herri txikia denez ez dira kirol azpiegiturak aurkitzen, frontoi bat izan ezik. Kirol, ehiza, elkarte bakarra dago herrian, Larrunarri Elkartea.

Polipaso aizkolaria izan da Abaltzisketako kirolaririk ospetsuena.

Abaltzisketako festetan, honen eta Amezketa herrien arteko zaldi-lasterketak antolatzen dira.


[aldatu] Politika

Gaur egungo alkatea Argitxu Zabala Zeberio da Talde Saiatua izeneko abaltzisketar alderdia. 2005eko Apirilean egindako bozkaketen arabera EAJ - EA koalizioa bozken %57,9arekin eta EHAK %32,9arekin izan ziren alderdi bozkatuenak.

[aldatu] Festak eta Ohiturak

  • Erromeria bat antolatzen da Larraitzeko ermitara Pentekostes egunean.
  • Maitzaren 15ean San Isidro eguna ospatzen da hamaiketako herrikoiarekin.
  • Ekainak 24ean San Juan Bautistaren festa ospatzen da eta bezperan soka-dantza dantzatzen da herriko plazan.
  • Larraitzeko festak ekainak 29an ospatzen dira.
  • Azaroaren lehenengo egunean meza herrikoia ospatzen da Santa Cruz edo Txutxurrumendi ermitetan.


[aldatu] Pertsonaia ezagunak

  • Miguel Irazusta (1925 - ): Polipaso ezizenarekin ezagutua. Aizkolari ospetsua.
  • José María Ibarbia Garmendia (1928 - ): Apaiz, organojole eta koru-zuzendaria.