Ekialdeko Uusimaa

Wikipedia(e)tik

Itä-Uusimaa

Uusima ekialdeko armarria
Berezko izena Itä-Uudenmaan maakunta
Herrialdea - Finlandia
Eskualdea Hegoaldeko Finlandia
Hiriburua Porvoo
Udalerri kopurua 10
Eskualdeko burua Jaakko Mikkola
Azalera 2.825 km²
Biztanleria 93 701
Dentsitatea 33,6 bizt/km²
Eskualdeko Arraina Amuarraina
Eskualdeko Hegaztia Enara
Eskualdeko Landarea Eztul-Belarra

Ekialdeko Uusimaa eskualdeak Kymenlaakso, Päijät-Häme eta Uusimaa lurraldeekin egiten du muga. Porvoo da hiriburu eta hiririk garrantzitsuena, izan ere zerbitzu guztiak bertan egoteaz aparte, eskualde osoko biztanleriaren erdia baino gehiago bertan bizi baita.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

Eskualde hau aintzinean Ilandia lurraldearen barne zen, Uusimaa eskualdearekin batera. 1155. urtean, probintzia, suediarren esku gelditu zen. Hauek, ekarpen asko egin zituzten bertako gizarte atzeratuan. Hala ere, haien hizkuntza zapaldu eta kristautasuna, eta ondoren luteranismoa, inposatuak izan zitzaizkien biztanleei. XVI. mendean Ilandia lurraldean jaiotako Mikael Agricola apaizak lehenengoz finlandiera idatzi zueun suediarren zapalkuntzaren gainetik.

1721. urtean, probintzia, Errusiaren menpe gelditu zen, hauek, biztanleak suediarren zapalkuntzatik babestuko zituztela hitzeman ondoren. Probintzia osoa 1812. urtean Errusiak menperatu ostean, Finlandiako Dukerri Handia osatu zuen Finlandiak Errusiaren barnean. 1860. urtean sortutako nazionalismo baten ondorioz, finlandiera berreskuratua izan zen eta independentzia grinak, 1918. urtean independentzia lortzea ekarri zuen. II. Mundu Gerrako gudak Ekialdeko Uusimaa eskualdetik gertu gertatu ziren eta bertako biztanleak oraindik beraien herritara iristea lortu zuten soldadu zaurituak gogoratzen dituzte.

[aldatu] Kultura

Eskualdea suediarren menpe denbora asko iraun ondoren Finlandieraz aparte Suedieraz ere hitz egiten den lurraldea dugu, nahiz eta azkenengoa geroz eta ahaztuagoa duten gaur egungo gazteak. Hizkuntza aldaketen ezberdintasuna, herri eta munizipioen izenean datza, non herriaren arabera bi hizkuntzen izena edo bakarrarena onartua dago.

[aldatu] Administrazioa

Porvoo eskualdeko hiri nagusiena da, eta ekonomikoki indartsuena, baina Finlandiako hiriburua, Helsinki, lurraldetik oso gertu dagoenez, ez du lurraldeko herri garrantzitsuenaren titulua, gazteak hiriburura jo ohi baitute lan bila.

Ekialdeko Uusimaa.
Ekialdeko Uusimaa.

[aldatu] Udalerriak

Eskualdea bi barrundietan banatzen da Eskualdea 3 barrundietan banatzen da: Loviisakoa eta Porvooko barrundiak. Nahiz eta banaketa hauek ez duten esannahi gehiegi laguntza ekonomikorako balio izan ohi dute.

2 hiri handi (barrundiko hiri nagusiak) eta 8 munizipio gelditzen zaizkigu, batzuk herri osoak direlarik eta beste batzuk aldiz, hainbat herri txiki-txiki bateraturik.

Loviisako Barrundia

Porvooko Barrundia

[aldatu] Argazki gehiago