Barrika

Wikipedia(e)tik

Barrika

Bizkaia
Barrikako bandera Barrikako armarria
Izen ofiziala Barrika
Antolaketa
Estatua
Autonomia Erkidegoa
Lurralde Historikoa
Eskualdea

Espainia
Euskal Autonomia Erkidegoa
Bizkaia
Uribe Kosta
Posta-kodea 48.650
Koordenatuak 43º 24' I - 2º 58' M
Garaiera
Eremua
Biztanleria

Dentsitatea
Euskaldunak

40 m m
7,77 km2 km²
1.375 (2006)

176,96 bizt/km²
%42,21 (2001)

Herritarra barrikoztarra
Alkatea Jose Maria Ezpeleta Unibaso, PNV
http://www.barrika.net

Barrika Bizkaiko udalerria da, Uribe-Kosta eskualdean kokatuta. Bertan 1.375 pertsona bizi dira (2006) eta 7,36 Km²ko zabalera dauka; beraz, biztanle dentsitatea km² bakoitzeko 181,66 da.

Bizkaiko udalerri zaharrenetako bat omen da, bere jatorria Barrika etxearekin lotuta dago, Sancho Belak 496n sortua. Kostaldean eta Bilbotik gertu egoteak hazkunde demografiko handia ekarri dio XX. mende amaieran.


Eduki-taula

[aldatu] Kokapena eta sarbideak

Barrika Bizkaiko kostaldeko sartaldean dago, Uribe-Kosta eskualdean. 80 metrotara dago itsasmailatik, eta 6,1 Km kostalde dauzka, Butroeko itsasadarrak dauzkan bi kilometroez gain. Biztanleria nahiko barreiatuta dago udalerritik, eta herrigune nagusi bi daude: Elexalde eta Barrika.

Bilbotik 24 kilometrotara dago eta komunikazio onak daude hiriburuarekin. Bilboko Metroa hurbil dago.

Iparraldean Kantauri itsasoa dago, hegoaldean Plentzia eta Urduliz, mendebaldean Sopela eta ekialdean Butroe ibaiaren itsasadarra.

[aldatu] Komunikazioak

Barrika Bilborekin lotua dago Txorierriko korridoreko errepide sarearen bidez eta Bizkaiko eskualde honetan garatu den autobide sarearen bidez. Hiriburuarekin lotzen duten errepideak BI-634 (Getxotik) eta C-6311 (Andraka eta Plentziatik). Mungia eta Urdulizetik ere joan daiteke BI-2120 eta BI-3151 errepideetatik, hurrenez hurren.

Bilboko aireportua ere hurbil dago, Loiun, eta Bilboko superportua Nerbioiko itsasadarraren beste aldean dago, autobide sareak lotuta.

[aldatu] Udalerria

Barrikak bere elizate izaera ondo mantendu zuen XX mendea ondo sartuta ere. Honek biztanleria udalerritik barreiatuta izatea ekarri zuen. Hala ere, herrigune osatuago bi sortu ziren. Udaletxea eta parrokia zeuden tokian lehen etxe bi gehiago baino ez zeuden.

Herrigune bi hauek garrantzia hartu dute azken garaietan, Bilbotik hurbil egoteak eta, oro har, inguruan dagoen bizi-kalitate onak biztanleriaren hazkunde handia ekarri baitute.

Auzoak, alde zahartzat jo litekeenik ez daukatenak Elexalde eta Goierri dira.

[aldatu] Hidrografia eta orografia

Udalerrian garaiera txikiko mendi asko dauden lurralde batean kokatuta dago, itsasmailaraino jaisten dena. Kostaldea labandegitsua da, hondartzak ere badauzkana.


[aldatu] Hidrografia

Barrikatik igarotzen den ibai nagusia Butroe da, herritik igaro orduko itsasadarra dena. Horren parean, badaude erreka txiki batzuk, Butroe edota itsasora doazenak.

Butroek Barrikan jasotzen dituen errekak honakoak dira:

  • Urgoso, Goierritik datorrena eta Lastarri baserrian zegoen errota bat mugitzen zuena.
  • Blaserrota, Gane mendian jaio eta Musrietatik pasatzen dena. Bekoerroeta eta Blaserrota mugitzen zituen.
  • Kukutxe, Butroe ibaian amaitzen da Ardantza baserri alboan. Learrota bolua mugitzen zuen.

Sopelara begira dagoen aldean:

  • Umoso, Gane mendian Agarre baserri alboan jaiotzen dena.
  • Lemosa, Goierriko Arteaga iturrian jaiotzen dena.
  • Errekalde, Kurtzio mendian sortu eta Zabaletxetik doana.

[aldatu] Hondartzak

Barrikako kostaldean nagusi dira labandegiak, euren azpian hondartzak ere badirelarik. Plentziatik hurbil leunki jaisten da Txipio Ibarra deritzona sortuz. Hiru hondartza daude udalerrian: Barrikakoa, Meñakoz eta Muriola.

[aldatu] Orografia

Labandegietatik Goierriraino badaude muino txiki ugari, 200 metrotara heltzen ez direnak. Iparretik hegora gailur lerro batek udalerria arro bitan banatzen du, bata Butroi aldera isuri duena eta bestea Sopela aldera. Ur muga hau Gane (188 m) eta Kurtzio (139 m) mendiek ezartzen dute.

Mendi hauetako egiak leun jaisten dira ibarretara, nekazaritza eta abeltzaintzarako gune egokiak sortuz. Labandegiek eta mareapeko errasak garrantzi geologiko handia daukate eta munduko osoko ikerlariak erakartzen dituzte.

[aldatu] Ekonomia

Herriko ekonomia historikoki nekazaritzan, abeltzaintzan eta basoen ustiapenean oinarritu da. Biztanleriak, oro har, zeregin hauetan ziharduen baserrietan. Urbanizazio berrietara etorritako jendeak diru-sarrerak eskualdeko beste lekuetatik edota Bilbotik etortzea ekarri du. Turismoa diru-iturri garrantzitsu bilakatzen ari da.

Lehen sektorea izan da betidanik ekonomiaren oinarria, familia mailan. Baratz txikiak eta behiak ziren nagusi. Merkatu naturalak eskualdea eta Bilbo ziren. Basoek eta zegoen harrobiren batek sektorea osatzen zuten. Arrantzak garrantzia izan zuen, balearena ere.

Gaur egun sektore honek ez dauka lehengo garrantzia, eta, edonola ere, ez da familien diru iturri nagusia izaten.

Bigarren sektorea ez dago garatuta, industriaren bat izan arren.

Hirugarren sektoreari dagokionez, surfak turismoa ekarri du, eta horrek ostalaritza azpiegitura txikia sortarazi du. Bizkaiko kostaldeko alde honen burua, turismoari dagokionez, Plentzia da.

[aldatu] Historia

Kurtzioko aztarnategi arkeologikoko aurkikuntzek asturiense garaian lurralde horretan jendea bizi zela frogatzen dute. Aztarnategi honetan peza liktikoez hornitzen ziren.

Elizatearen antolaketa Erdi Aroko Lurralde Lauaren egituraketa politikoarekin baterakoa da. Sancho Velak bere leinu etxea sortu zuen Barrikan 496 urtean, hau Barrikaren sorburua izanik. Honi beste etexe batzuk gehitu zitzaizkion, Barrikako Jaunak zeritzenak bizi zirenetan.

XIII mendean Lope Diaz de Haro Bizkaiko Jaunak Herri Gutuna eman zion herriari. Bertan balearen arrantza aipatzen da. Arrantzaleak Plantziako Kofradoian zeuen.

Barrikak 51. jesarlekua eta bozka zeuzkan Gernikako Batzar Nagusietan. Banderizo guden garaian oinaztarrekin bat egin zuen.

1837n 63 etexe zeuden elizatean.

[aldatu] Monumentuak

Barriako eraikinen artean honakoak azpimarra daitezke:

  • Andra Mari eliza parrokiala, 1052koa.
  • Pedro Gonzales Telmo Deunaren baseliza, 1733koa eta Arabaltza etxearen lurraldean.

Badira leinu etxe interesgarriak, esaterako Barrika, Txarta, Garramune, Barrikako Konteena eta Elordui Egoitza.

[aldatu] Jaiak

  • Otsailaren 3an, Blas Deuna.
  • Ekainaren 24an, Donibane.
  • Azaroaren 30ean, Ander Deuna.

[aldatu] Kanpo loturak

Barrikako Udala Barrikaren inguruko webgune bat