Espainiako Gerra Zibila

Wikipedia(e)tik

Espainiako Gerra Zibilean erabilitako Savoia-Marchetti SM.81 bonbaketa hegazkina
Espainiako Gerra Zibilean erabilitako Savoia-Marchetti SM.81 bonbaketa hegazkina

Espainiako Gerra Zibila 1936 eta 1939 urteen artean Espainian (Hego Euskal Herria barne) jazotako gerra da. Militar batzuen aldetik (sektore eskuindarrekin batera) Errepublikaren aurkako estatu kolpe batez eman zitzaion hasiera.

Parte hartu zuten aldeen arabera Altxamendu Nazionala, Errebelio faxista, Gerra Nazional-Iraultzailea, etab. ere deitua izan zen.

Eduki-taula

[aldatu] Historia laburra

Gerra honen gakoa espainiko eskuindarrek 1936 urtean ezker alderdiek osatuako Frente Popular delakoararen ez onartzea izan zen. Uztailaren 17 eta 18an, Espainiako armadaren zati handi bat estatu kolpea eman zuen Errepublikaren gobernuaren aurka, eta Espainia bitan zatitu zan berehala. Hurrengo hiru urtetan, milioi bat inguru pertsona hil ziren gerraren eta errepresioaren ondorioz. Gerra ondoren Francisco Franco generalak hartu zuen estatuko ahalmen guziak, Caudillo titulua hartuz.

Gerra honek Hego Euskal Herria ere zatitu zuen. Alde batetik, euskal abertzaleak eta ezkerreko alderdiak errepublikaren alde agertu ziren. Baina Euskal Herriko zenbait lekutan oso indartsu zen alderdi karlistak eskuindarren aldea hartu zuen, eta berehala Nafarroa eta Araba eskuindarren ondoan lerrokatu ziren. Bizkaia eta Gipuzkoan Eusko Jaurlaritza eratu zen, baina urte bat geroago Mola jeneralaren indarrak militarki okupatu zuen Hegoalde osoa. Euskal Herrian gerra honen gertaera lazgarri eta ezagunena Gernikaren bonbaketa izan zen.

Gerraren ondoren Bizkaia eta Gipuzkoa "probintzia traidoreak" (provincias traidoras) izendatu zituen Francok, eta horrarte zeukaten Kontzertu ekonomikoa ezeztu (Arabak eta Nafarroak mantendu zuten).

[aldatu] Kronologia

[aldatu] 1936

[aldatu] 1937

Gernika bonbardaketa ostean
Gernika bonbardaketa ostean

[aldatu] 1938

[aldatu] 1939

[aldatu] Ikus, gainera

Commonsen fitxategi gehiago dago honi buruz:
Espainiako Gerra Zibila