Alderdi Laborista (Irlanda)

Wikipedia(e)tik

Labour Party
Siglak: LP
Buruzagia: Patt Rabbitte
Sorrera: 1912
Ideologia: Sozialdemokrazia
Kokapen politikoa: Ezker politikoa
Europa: Europako Sozialisten Alderdia
Eremua: Irlandako Errepublika
Kolorea: Gorria
Egoera: Aktiboak
Webgunea: www.labour.ie


Irlandako alderdi laborista (Labour party Ingelesez edo Páirtí an Lucht Oibre Gaeleraz) Irlandako Errepublikako alderdi sozialdemokrata nagusia da. 1912an Irladako Sindikatu Kongresutik jaio zen, James Connollyk sortuta.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

Alderdi laborista 1918 eta 1921eko hauteskundeetan parterik ez hartzea erabaki zuen, Irlandaren estatus politikoa bigarren maila batean uzten zelako. Gerra zibilak alderdia zatitu zuen, Anglo-Irlandar Itunaren kontra eta alde zirenen artean. Gerraren ondoren, 1920, 1930 eta 1940ko hamarkadetan eserleku kopuruan bigarren eta hirugarren alderdia izan zen, Fine Gaelekin lehian.

Urte hauetan zehar James Larkin eta William X. O'Brienen arteko gatazkak alderdiari kalte handia egin zion, eta Alderdi laborista nazionala izeneko zatiketa jaio zen. 1960ko hamarkadan, alderdia norabide sozialista hartu zuen eta 1973 eta 1977 artean Fine Gaelekin koalizioan gobernatu zuten. 1981 eta 1987 urteen artean ere koalizio berdina errepikatu zen. Hamarkada honetan alderdiaren ezker eta eskuin frakzioek desadostasun sakonak izan zituzten. Azkenean, alderdi nagusiekin akordiak izatearekin aurka zirenak garratzia galdu zuten alderdian. Joe Higgins alderditik kanporatu zutenean, Irlandako alderdi sozialista sortu zuen.

1990an Mary Robinson Alderdia Laboristaren Irlandako lehen presidentea bilakatu zen. 1993 eta 1994 artean, Fianna Fail alderdiarekin gobernatu zuen, baina 1994an Hortzadarraren koalizioa (Rainbox Coalition) eratu zuten Fine Gael eta Ezker Demokratarekin. 1997ra arte iraun zuen gobernu honek, Berti Ahern hauteskundeak irabazi zituenean. Urte berean, ezker demokratarekin bat egin zuten. Fine Gaelkin koalizio akordia sinatu zuten hauteskundeetarako 2007an. Egungo alderdiburua Patt Rabbitte da.

[aldatu] Alderdiaren sailak

  • Gaztedi laborista.
  • Emakume laboristak.
  • Sindikalista laboristak
  • Zinegotzi laboristak
  • Ipar irlandako foro laborista
  • Berdintasun laborista

[aldatu] Alderdiburuak

  • Thomas Johnson 1922-1927
  • Thomas J. O'Connell 1927-1932
  • William Norton 1932-1960
  • Brendan Corish 1960-1977
  • Frank Cluskey 1977-1981
  • Michael O'Leary 1981-1982
  • Dick Spring 1982-1997
  • Ruairi Quinn 1997-2002
  • Pat Rabbitte 2002-Egungoa

[aldatu] Kanpo loturak