Matxitxakoko itsas bataila

Wikipedia(e)tik

Matxitxakoko itsas bataila 1937. urteko martxoaren 5ean, Bizkaiko Matxitxako lurmuturraren aurrean gertatu zen itsaso-borrokari deritzo.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

Martxoaren 4ean Bizkaya, Gipuzkoa, Donostia eta Nabarra bou-ak atera ziren Baionatik, Galdames ontziaren gutunak, bidaiariak, makineria eta Eusko Jaurlaritzarentzako nikelezko 500 tona txanpon babesteko.

Martxoaren 5eko goizean Canarias gurutze-ontziarekin eta honek atzemandako itsasontzi baterekin (Yorkbrook) topa ziren oso metro gutxira lainoa baitzegoen eta Bou-ak haien garraioa babesteko Canarias eraso zuten, Gipuzkoa eta Nabarra harengana botaz. Canarias bere kanoi handienak erabili zituen, Gipuzkoa hiru kanoikadaz suak hartu zuen itsasertzera hurbilduz. Beste aldetik Nabarra bou-ak borrokan jarraitu zuen hondoratu arte, arratsaldeko lauretan.

Bizkaya bou-ak maniobra ausarta eginez Yorkbrook ontzi estoniarra eraman zuen bermeoko portura, Canarias Gipuzkoaren erasopean ez zen konturatu eta nahiago zuen Galdamesi, Nabarrari eta Donostiari kasu egitea, Canarias-ekoek uste baitzuten Bermeoko portua txikiegia zela Yorkbrook bezalako ontzia porturatzeko. Yorkbrook-ek 500 hegazkin bonba, 200 subfusil eta metrailadoreentzako 20 milioi kartutxo zituen. Yorkbrook-en armak ez ziren ez armada frankistentzako ez Errepublikako gobernurako, agian Alemaniarako baina ontzi honen ingurukoa buruhauste bat da.

Gipuzkoa Galea puntakoko kanoien irismenera Canarias egotea zuen estrategia, ia lortu ere, baina Gipuzkoa su bola bat bezala Altsumendi atoi-ontziak lagunduta porturatu zen Bilboko portura.

Galdames Canarias-en eskuetan geratu zen eta Donostia itsas zabalera sartu zen ihes egiteko, gerora Arcachonen atrakatzeko.

Nabarra bou-ko kapitaina, lehen ofiziala eta 32 gizon hil ziren, gainerako 20 gizon, batzuk zaurituak, Canarias-ek hartu zituen. Nabarrako gudariei haien ausardiagatik askatasuna eman zioten.

[aldatu] Itsas gudari eguna

Gertakari hau gogoratzeko, itsas gudari eguna sortu zen, Bermeoko EAk antolatzen du. 2007. Urtean, artelan berriak ordezkatu zuen lehendik zegoen oroitzapen monolitoa, artelan biak Nestor Basterretxearenak dira.

[aldatu] Bitxikeriak

Bataila honen omenez Urdaibai arraun elkarteak bere traineruari bou bizkaia izena jarri dio.

[aldatu] Ikus,Gainera

[aldatu] Erreferentziak

  • Historia general de la guerra de euskadi, VI liburukia (1981), Luis Haranburu-editor eta Naroki ed..

[aldatu] Kanpo loturak