Friedrich Nietzsche

Wikipedia(e)tik

Friedrich Nietzsche, 1882
Friedrich Nietzsche, 1882

Friedrich Wilhelm Nietzsche (Röcken, Prusia, 1844ko urriaren 15a - Weimar, 1900eko abuztuaren 25a) filosofo eta filologo alemana izan zen.

Kultura, filosofia eta erlijioaren kritika sakona egin zuen, ordura arteko balio moralak goitik behera auzitan jarriz. Bere ustez, Europan gaur egun nagusi den moral judu-kristaua gainditu beharreko gauza zen, eta Sokrates jotzen zuen moral horren errunduntzat.

Bere filosofiak eragin handia izan du XX. mendean, ideologia oso desberdinengan.

Oso filosofo aztertua eta eztabaidatua izan da, eta asko eta oso desberdinak dira bere pentsamenduari egin zaizkion interpretazioak

[aldatu] Bizitza

Prusiako Röcken hirian jaio zen 1844an eta 1900ean hil zen Weimar-en, nahiz eta bere azken urteak ohean, garun paralisi baten ondorioz landare gisa eman zituen. Filosofo irakurrienetariko bat da gaur egun. Bere lanik garrantzitsuenetakoak Honela mintzatu zen Zaratustra eta Moralaren genealogia dira.

[aldatu] Eragina euskal letretan

Jean Etxepare medikua izan zen aitzindaria Nietzscheren eragina euskal letretan jasotzen, bere 1910eko Buruxkak narrazio bilduman ikus daitekeena. Geroago, 1950-1960ko hamarkadetan Gabriel Aresti eta bereziki Jon Mirande nabarmendu ziren aleman filosofoaren ildoan. Gaztelaniazko Euskal Herriko idazleen artean Unamuno, Pio Baroja eta Ramiro de Maezturengan ikus liteke Nietzscheren eragina (bereziki azken bi hauen lanetan).