Japoniako geografia

Wikipedia(e)tik

Japoniako mapa
Japoniako mapa

Japoniako geografiak garrantzi handia izan du estatuaren historian zehar, Japonia uhartedi bat baita, Asia ekialdeko kosta parean dagoena. Lau uhartek osatzen dute (ipar-hego): Hokkaidō, Honshū (handiena), Shikoku eta Kyūshū. Hala ere, uhartediak beste 3.000 uharte gehiago ditu, baina askoz ere txikiagoak. Adibidez Ryūkyū uhartedia (japonieraz Ryūkyū rettō) Kyūshū uhartetik 600 km hego-mendebaldera edo Chishima uhartedia Hokkaidō uhartetik 1.200 km iparraldera (nahiz eta hauek Errusia izan 1945tik).

Estatuaren %70-80 inguru basoz estalia, menditsua eta nekazaritza, industria eta bizitegiak ezartzeko desegokia da. Egoera hau geografia malkartsuagatik eta klima zakarrarengatik da, baita ere lurrikarek, lur bigunak eta euri ugariak sortutako luizi arriskuarengatik. Horregatik biztanleriaren dentsitatea hiriguneetan oso handia da, batez ere kostaldean kokatuak.

[aldatu] Lurrikarak

Japonia Pazifikoko Suzko Eraztunean kokatua dago, hiru plaka tektonikoren elkargunean. Horregatik, sarri intentsitate txikiko dardarak eta aktibitate bolkanikoa izaten du. Mende bakoitzean hainbat lurrikara suntsigarri eta ondorengo tsunamiak izaten dira. Duela gutxiko lurrikara handienak 2004ko Chūetsu Lurrikara eta 1995eko Hanshin Lurrikara Handia izan ziren.

[aldatu] Klima

Japonia satelite irudian
Japonia satelite irudian

Japoniako klima epela da oro har, baina asko aldatzen da iparraldetik hegoaldera. Sarri, sei eskualde klimatiko nagusietan banatzen da:

  • Hokkaidō: iparraldeko eskualdeak klima epela du, negu luze eta hotzekin eta uda freskoekin.
  • Japoniako Itsasoa: Honshūko mendebaldeko kostan ipar-mendebaldeko haizeak elurte handiak eragiten ditu. Udan, eskualdea Pazifikoko eskualdea baino freskoagoa, nahiz eta batzuetan oso tenperatura handiak jasan Föhn efektua dela-eta.
  • Erdiko Mendigunea: klima kontinentala du, tenperatura aldaketa handiekin neguaren eta udaren artean, eta egunaren eta gauaren artean. Euri gutxi egiten du.
  • Seto itsasoa: Chūgoku eta Shikokuko mendiek eskualdea haizetik bebesten dute, eguraldi samurraz urte osoan zehar gozatuz.
  • Ozeano Barea: ekialdeko kostan neguak hotzak dira, elur gutxikoak, eta udak beroak eta hezeak, hego-ekialdeko haizea dela-eta.
  • Ryukyu uharteak: klima azpitropikala da nagusi, negu epelekin eta uda beroekin. Eurite handiak eta tifoiak sarri izaten dira.

[aldatu] Hiri garrantzitsuenak

Commonsen fitxategi gehiago dago honi buruz:
Japoniako geografia