Ingalaterra
Wikipedia(e)tik
Ingalaterra |
|||
---|---|---|---|
|
|||
Goiburua: Dieu et mon droit ( Jainkoa eta nire legea ) | |||
Ereserkia: God Save the Queen | |||
![]() |
|||
Herrialdea | ![]() |
||
Hiriburua | Londres (de facto) | ||
Eremua | 130.395 km² | ||
Biztanleria | 50.690.000 (2006) | ||
Dentsitatea | 388,7 bizt / km² | ||
Hizkuntza ofiziala(k) | Ingelesa (de facto) | ||
Herritarra | ingeles | ||
Zaindaria | San Jurgi | ||
www. |
Ingalaterra Erresuma Batua sortzen duten herrialdeetako handiena da, uharteko hegoaldearen 2/3 baino gehiago hartuz (130.395 km2) eta populazio osoaren %83a (50.690.000 biztanle 2006an).
Historikoki mundu mailan ikaragarrizko eragina eduki du, bai ekonomikoki Britainiar Inperioaren bidez baita kulturalki ere, bertako hizkuntza (ingelesa) planeta osoan hedatuena eta garrantzitsuena izanda.
Askotan Erresuma Batua izendatzeko erabiltzen da, baino gaizki egina dago. Herrialdeko beste nazioekin (Gales eta Eskozia) eta ondoan daukan Irlandarekin harremanak ez dira historikoki beti onak izan.
Eduki-taula |
[aldatu] Banaketa administratiboa
[aldatu] Ingalaterrako eskualdeak
- London
- South East
- South West
- West Midlands
- North West
- North East
- Yorks eta the Humber
- East Midlands
- East
[aldatu] Ingalaterrako konderriak
[aldatu] Hiri nagusiak
- London: 7.500.000 biztanle.
- Birmingham: 1.001.200 biztanle.
- Leeds: 723.100 biztanle.
- Sheffield: 520.700 biztanle.
- Brighton: 461.181 biztanle.
- Liverpool: 447.500 biztanle.
- Manchester: 441.200 biztanle.
- Bristol: 398.300 biztanle.
- Coventry: 304.200 biztanle.
- Leicester: 288.000 biztanle.
- Nottingham: 278.700 biztanle.
- Newcastle: 276.400 biztanle.
(2005eko datuak)
[aldatu] Historia
- 1167. urtea baino lehen Oxfordeko Unibertsitatea sortu zuten noizbait.
- 1209an Cambridgeko Unibertsitatea fundatu zuten.
- 1570eko otsailaren 25ean Pio V.a Aita Santuak Elizabeth I.a erregina Eliza katolikotik kanporatu zuen.
- 1788ko urtarrilaren 1ean "The Times" egunkari ezagunaren lehen alea argitaratu zuten.
- 1922an BBC telebista-konpainia sortu zuten.
Loturaren izenburuaLoturaren izenburuaLoturaren izenburuaLoturaren izenburua==Kultura==
[aldatu] Literatura
- Idazleak: William Shakespeare (1564-1616), William Blake (1757–1827), Jane Austen (1775-1817), Lord Byron (1788-1824), Mary Shelley (1797-1851), Aldous Huxley (1894–1963), W. H. Auden (1907–1973) eta Harold Pinter (1930-), besteak beste.
[aldatu] Zinema
- Aktoreak: Cary Grant (1904–1986), Laurence Olivier (1907–1989), Richard Attenborough (1923-), Audrey Hepburn (1929–1993), Elizabeth Taylor (1932-), Peter O'Toole (1932-), Julie Andrews (1935-), Glenda Jackson (1936-), John Cleese (1939-), Michael Palin (1943-) eta Emma Thompson (1959-), tartean.
- Zuzendariak: Alfred Hitchcock (1899–1980), Carol Reed (1906–1976), Laurence Olivier (1907–1989), David Lean (1908–1991), Richard Attenborough (1923-), John Schlesinger (1926–2006),Ridley Scott (1937-), Terry Gilliam (1940-), Alan Parker (1944-), Anthony Minghella (1954-) eta Sam Mendes (1965-), besteak beste.
[aldatu] Musika
- Musika klasikoa: George Frideric Handel.
- XX-XXI. mendeko musika taldeak: The Beatles, Blur, The Clash, Deep Purple, Oasis, Queen, The Rolling Stones, The Smiths eta Toy Dolls, besteak beste.
[aldatu] Hezkuntza
[aldatu] Hedabideak
[aldatu] Zientzia
- William Watson (1715-1787), mediku eta fisikaria.
- Edward Jenner (1749-1823), medikua.
- Charles Darwin (1809-1882), naturalista.
[aldatu] Kirolak
[aldatu] Futbola
- Taldeak: Arsenal FC, Chelsea FC, Liverpool FC, Manchester United eta Tottenham Hotspur, tartean.
- Futbolariak: John Aldridge (1958-) eta Michael Robinson (1958-), besteak beste.