Florentzia

Wikipedia(e)tik

Florentzia

Toscana
Firenzeko bandera Firenzeko armarria
Izen ofiziala Firenze
Antolaketa
Estatua
Eskualdea
Probintzia

Italia
Toscana
Firenze
Posta-kodea 50100
Koordenatuak 43° 47′ 0′′ I - 11° 15′ 0′′ E
Garaiera
Eremua
Biztanleria

Dentsitatea
ISTAT kodea

50 m
102 km²
366.488 (2006)

3.593 bizt/km²
048017

Herritarra florentziar
Alkatea -
www.comune.firenze.it


Florentzia (italieraz Firenze) Italiako Toscana eskualdeko eta Florentziako probintziako hiriburua da.

Bertako erdigune historikoa Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk 1982an.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

Florentzia hiriaren goitiko ikuspegia
Florentzia hiriaren goitiko ikuspegia

Bere etruriar hasiera urrunetatik 1000. urterarte, nekazari herrixka txiki bat baino ez zen izan, Erromatar Inperioaren, Italiako Ostrogodoaren, eta geroago Germaniar Erromatar Inperio Sakratuaren menpeko markeserri baten parte izan zena.

XI eta XII. mendeetatik aurrera gauzak aldatu egin ziren: hiria, nahiz eta sarri herri-matxinadak eta gulfos eta gibelinos-en arteko barne-liskarrak jaso behar izan, aberastu egin zen eta gero eta garrantzi handiago lortzen joan zen. XII. mendean aro komunala hasi zen eta Giotto eskolatik eta nazioarteko eskolatik, Boccaccio eta bere Decameronarena, gotikoko lehen gremio boteretsuak, sortu ziren. Baina ekonomia aldetik aro latsa izan zen, 80.000 bizilagun zituen hiriak 25 000 galdu baitzituen 1348ko izurriteak eraginda.

1434. urtean Cosme Midicirekin (Cosme Zaharra), Medici familiaren gobernua hasi zen, Toskanako hiriburua munduko arte, kultura eta finantzen gune bilakatuko zuena. Medicisfamilia (1434-1494, 1512-1527, 1530-1737) denboraldien artean hiria zuzenduko du, hiria Pizkundearen sorterria (Florentziar Akademi Platonikoa) izan zen denboraldia, alegia.

Atzerritar potentziak Toskana okupatu eta gero, hiria sortu berria den Italiako Erresuma gehituko da, 1865etik 1871 bitartera Erresumaren hiriburu izango delarik. Ordutik hona eskualdeko hiriburu eta herrialdeko hiririk garrantzitsuenetarikoa izaten jarraituko du.

1966ko azaroaren 4an, euri-bisuts batzuen ondorioz, bere historiako uholderik gogorrena jasan zituen, Arno ibiak 4 500 m³/s-ra heldu zenean Alde Zaharra urpean utzi zituelarik. Leku batzuetan, Santa Croce enparatzan esaterako urak 5 metroko garaiera hartu zuen. Handiak izan ziren ondare historikoak pairatutako kalteak, Ponte Vecchio, Duomo, Signoria etab.

[aldatu] Kultura

  • Teatro Comunale.

[aldatu] Kirolak

  • ACF. Fiorentina, futbol taldea.

[aldatu] Biografiak

Commonsen fitxategi gehiago dago honi buruz:
Florentzia