Pierre-Simon Laplace

Wikipedia(e)tik

Pierre-Simon Laplace
Pierre-Simon Laplace

Pierre-Simon Laplace (Beaumont-en-Auge (Normandia); 1749ko martxoaren 23a . Paris; 1827ko martxoaren 5) Laplaceren transformatua eta Laplaceren ekuazioa aurkitu zituen matematikalari frantziarra. Determinismo kausalean sinisten zuen.

Laplacek eguzkia zeruertzetik ateratzeko zegoen probabilitatea adierazteko formula bitxi bat sortu zuen. Probabilitatea (d + 1) / (d + 2) zela esaten zuen, non d eguzkia iraganean atera den aldien kopurua den. formula hau, Segidaren formula bezala ezaguna, oraindik ere gertaera baten probabilitateak kalkulatzeko erabiltzen da, gertaeraren tokia baldin badakigu baino beraren froga gutxi.

Laplacek Determinismo kausalean sinisten zuen, ondorengo aipamenean ikus daitekeelarik:

"Unibertsoaren gaur egungo egoera, iraganaren efektu gisa eta etorkizunaren kausa gisa ikusi dezakegu."

[aldatu] Laplaceren modeloa

E edozein experimentu izanik eta S emaitza posibleen kopuru finitoa S = a1,..,ak, emaitza guztiak ekiprobableak badira (inork ez du besteek baino aukera gehiago), orduan P(ai) = p. P probabilitate funtzioa bada P(S) = 1 = \sum_{i=1}^{k} P(a_i) orduan p = 1 / k. A S-ren subkonjunto bat izanik A = a1,..,ar orduan P(A) = \sum_{i=1}^{k} a_i\ = r*p = r/k = card(A)/card(S)