Kokaina

Wikipedia(e)tik

Kokainaren estruktura kimikoa
Kokainaren estruktura kimikoa

3-benzoiloxi-8-metil-8-azabiziklo
[3.2.1]oktano-4-karboxiliko azido metil ester

Formula kimikoa C17H21NO4
Pisu molekularra 303.35 g/mol
Metabolismoa Hepatikoa
Harazketa Giltzurrunean
Status legala Psikotropikoa:

II Lista(Estatu Batuak)

Kokaina nerbio sistema zentraleko droga estimulatzaile bat da. Bere formula kimikoa C17H21NO4 da.

Koka orritik ateratzen da, Hegoameriketako landare bat bertako indigenek gosea, tripako minak eta beste gaitz batzuren aurka erabiltzen dutena.

Kokaina zuzenear garunean eragiten duen estimulatzaile adiktibo bat da. Laurogei eta laurogeitamar hamarkadetako droga deitu izan ohi zaio garai horietan oso ezaguna egin zelako. Hala ere, kokaina ez da droga berri bat, berez, dagoen zaharrenetarikoa da. Sustantzia kimiko garbia, klorhidratoa, 100 urtetan zehar izan da erabilia eta koka hostoak milaka urtetan izan dira irentsiak.

XIX. mendearen erdiraldera lehen aldiz koka purua atera zen Erytroxilon landarearen orritik, Perun eta Bolibian hazten dena. XX. mendearen hasieran, kokaina hainbat gaitzen aurka sortu ziren tonikoen osagai nagusia bihurtu zen, besteak beste Coca-Cola eta Vin Mariani. Gaur egun Estatu Batuetako II Listan ("Schedule II") sailkatutako droga bat da, anfetaminak eta metilfenidatoa bezalako estimulatzaileekin batera. Honek menpekotasuna sor dezakela esan nahi du, baina kasu batzuetan posible dela helburu terapeutikoekin ematea (entzumen, begi edota eztarriko ebakuntzetan anestesia gisa, adibidez).

Kokainaren bi forma kimikoa daude gehienbat: kokainaren kristalak eta gatzak. Klorhidratoa, kokainaren hautsaren formarik ohikoena, uretan disolbatzen da, eta abusatzen denean, zainetik edo sudurretik sar daiteke. Kristalak gatza lortzeko azidoarekin neutralizatua izan ez denean lortzen da. Forma honekin erre egin daiteke.

Kokaina hauts zuri, fin eta garden itxurarekin saltzen da kalean. Gameluek normalean beste sustantzia batzuekin (talkoa, azukrea...) edota beste droga edo estimulatzaileekin nahasten dute. Crack izeneko beste itxura batean ere saltzen da, harritxo zuri edo horiz osatuta, kristalezko pipan erretzen dena.

Eragina berehalakoa da: autoestima eta norberaren buruarekiko konfidantza igotzen du, hitz egiteko erreztasuna ematen du eta exzitatu egiten du. Eraginak erlatiboki gutxi irauten du (30-60 minutu) eta amaitzean hartzaileak antsietate handi bat pairatzen du beste dosi bategatik. Epe luzera, kontrolik gabeko erabilerak menpekotasuna, buruko arazoak eta heriotza eragin dezako, bai eragin fisiko zuzenengatik, suizidioagatik edota istripuagatik.