Bob Dylan

Wikipedia(e)tik

Bob Dylan 1963an.
Bob Dylan 1963an.

Bob Dylan (jaiotzez Robert Allen Zimmerman, 1941eko maiatzaren 24) Ameriketako Estatu Batuetako musikalaria eta olerkaria da. Haren lanik ospetsuena 1960ko hamarkadakoa bada ere, bost hamarkadaz aritu da eszenatokiaren gainean.

Haren kanta batzuk "Blowin' in the Wind" edo "The Times They Are a-Changin'" gerraren kontrako hereserkiak bilakatu dira. Izan ere, kanten letretan politika, era literarioan eta filosofikoan, hizpide ohikoa da. Bere estiloa zabaldu da denborak aurrera egin ahala. AEBetako ohitura andanari atxikitu zaio, hala nola folkari, countryari, bluesi, rockari, musika zeltari, jazzi eta abarri.

Dylanen jogailuak gitarra, teklatua eta harmonika dira. Aldatzen den musika talde lagunduta, 1980ko hamarkadatik dabil biran, amaiarik gabeko bira deitu baitzaio. Zuzeneko emanaldiek bere karreran partehartze handia izan badute ere, Dylanen musikagintzak jaso ditu kritika beroenak. Literaturako Nobel Sarirako izendapena eman diote behin baino gehiagotan.

Biografia

Bob Dylan, Robert Allen Zimmerman izenarekin jaio zen, 1941. urteko Maiatzaren 24-an Duluth-en, hau Minnesotako herri bat da. Bere aitak petrolio lantegi batentzat lan egiten zuelako bizi ziren han. 1947. urtean familia beste herri batera bizitzera joan zen, han Bob poemak irakurtzen hasi zen eta musikarekiko interesa handituz joan zitzaion, bertan pianoa eta gitarra jotzen ikasi zituen.

1959. urtean Dylan Minnesotako unibertsitatera sartu zen. Hiri handi batera bizitzera joan izanak ate asko ireki zizkion, musika estilo asko ezagutuz, “Country” musikatik “Rock” musikaraino.

Ikasketetan ez zebilen oso ondo eta bakarlari bezala hasi zen, gaueko lokaletan musika jotzen. Berak bakarrik jotzen zuen beti, bere gitarra eta armonikarekin. Garai hartan Bob Dylan izen artistikoa hartu zuen, Dylan Thomas portaren homenez.

Azkenean Minnesota uztea erabakitzen du eta New Yorkera joaten da bizitzera. Bertan asko miresten dituen folk musikariak ezagutzen ditu eta bere lehenengo abestiak egiten hasten da, adibidez “Song to Woody”.

The New York times egunkarian agertutako kritika batzuen ondorioz “Columbia” diskoetxeak kontratatu zuen, eta disko bat grabatzeko aukera eman zioten, disko honek “Bob Dylan” izena zuen. Disko honetan Folk eta blues abesti ospetsuak zeuden, eta Dylanek sortutako bi abesti.

1963. urtean bere bigarren albuma kaleratzen da, “The free Wheelin”. Lan honetan 60. hamarkadako sinbolo izango diten bi abesti agertzen dira, “Blowing in the wind” eta “A hard rain is gonna fall”.

“Blowing in the wind” abestiak disko hau singelen bigarren postura bultzatu zuen.

Bob-en hirugarren diskoa “The times they are changin” deitzen zen, eta aurreko diskoen bidea jarraitzen zuen.Garai honetan Bob Dylan protesta mugimenduen buruetako bat zen, eta protesta hauen omenez “Restless Farewell” abestia konposatu zuen. Denbora gutxira “Another side of Bob Dylan” kaleratzen du.

1965. urtearen hasieran bere album berria grabatzen hasten da, “Bringing it all back home”, bertan abesti batzuk akustikoan eta beste batzuk elektrikoan datoz. Disko hau Bob Dylanek egiten duen disko konplexuena da orain arte, konposizio musikalaren aldetik.

Joan Baez abeslariarekin zuen erlazioa puskatu ondoren, Dylan, Sara Lowndesekin ezkondu zen. Biek batera “Highway 61 revisited” albuma atera zuten, disko honetan zetorren “Like a rolling stone” abestia. Disko honen ondoren “Blonde on blonde” atera zuen, hau Nashvillen grabatu zuten 1966. urtearen hasieran.

Ingalaterran eginiko gira arrakastatsu baten ondoren, Bob Dylan bere generazioko ahotsik famatuena egin zen.

Baina, handik gutxira moto istripu garrantzitsu bat izan zuen, honek etxean denboraldi luze batez garatzean behartu zion. 

Istripu larri honen ondoren “John Wesley Harding” plazaratu zuen, disko honek, Amerikar zerrendetako lehen postuetan egotea lortu zuen, eta salmenta izugarriak izan zituen. Gainera, musikako poeta handietako bat zela onartu zen.

Bere hurrengo albuma “Nashville skyline” izan zen, eta honek bere jarraitzaile guztiak txundituta utzi zituen bere country musika zela eta. Arrakasta honek hutsegite handi bat ekarri zuen.

1970. urtean beste album bat atera zuen, “Self portrait”.Dylanek beste disko bat egin zuen “Self portrait” ondoren, “New morning” eta hau egiteko lau hilabete baino ez zituen behar izan zituen.

Bere kontzertua “Concert for Bangladeshen”, George Harrisonek antolatua, bere lehen kontzertua izan zen Estatu batuetako publikoaren aurrean, duela bost urteko istripuaren ondoren.

Denbora honetan Bob Dylanek pelikula batzuetan parte hartu zuen. Adibidez “Pat garret” eta “Billy the kid”. Pelikula hauek ez zuten arrakastarik izango Bob Dylanen musikarengatik izango ez balitz.

Bere hurrengo lanarekin “Planet waves” zerrendetan lehen postura igotzea lortu zuen. Bere emaztearekin dibortziatu ondoren “Blood on the track” diskoa atera zuen bere sentimenduak adierazteko.

“Desire” diskoarekin berriz ere lehen postuan egotea lortu zuen. Disko honek “Hurricane” gaia zekarren. Gai hau Rubin Hurricane boxeolariaren omenez eginda zegoen. Desire hitzak Bob Dylanen itzulera esan nahi du.

Beste arrakasta disko bat atera zuen. “Slow train coming”. Honekin Grammy bat lortu zuen Rock abeslari bezala.

Atera zituen hurrengo diskoak “Saved” eta “Infidels” izan ziren, eta Bobekin batera Mark Knopfler eta Dire Straitsen gitarra-joleak ukitu oso berezia eman zioten.

Hurrengo diskoa “Empire burlesque” izan zen, Dylanek bakarrik egina eta “Infields” aurreko diskoa baino hobea. 1990. urtean “Under the red sky”atera zen eta onen atzean “Good as i been to you” eta “World gone wrong”

1997ko irailean “Time out of mind” plazaratu zuen eta honekin bere lehen urrezko diska irabazi zuen. Disko honek 17 minutu irauten zuen.

Maiatzean Bob Dylan ospitalera eraman zuten bihotza gaizki zuelako , baina azkenean ondo jarri zen.