Ordoviziar

Wikipedia(e)tik


Artikulu hau
Fanerozoiko
eoiarekin harremanetan dago.
Paleozoiko
Kanbriar
Ordoviziar
Siluriar
Devoniar
Karbonifero
Permiar
Mesozoiko
Triasiko
Jurasiko
Kretazeo
Zenozoiko
Paleogeno
Paleozeno
Eozeno
Oligozeno
Neogeno
Miozeno
Pliozeno
Pleistozeno
Holozeno

Ordoviziarra Paleozoikoko bigarren garaia da, Kanbriarraren ondoren eta Siluriarraren aurretik. Berez bi garai hauen artean zeuden harri batzuen inguruko eztabaidarekin bukatzeko izendatu zuen Charles Lapworthek 1879an. Ofizialki 1906an onartu zuen Geologiako Nazioarteko Kongresuak.

Orain dela 488.3 milioi urte hasi zen eta orain dela 443.7 milioi urte bukatu. Biak extintzio handiekin bat egiten duten garaiak dira.

Ordoviziar garaia zatitzeko honako atalak bereizten dira:

  • Behe Ordoviziarra: (Tremadoc eta Arenig)
  • Ordoviziar ertaina: (Caradoc, Llanvirn, Llandeilo)
  • Goi Ordoviziarra: (Ashgill)

[aldatu] Ordoviziarreko paleogeografia

Itsas maila altua izan zen Ordoviziarrean. Tremadoc garaian itsasoaren transgeresioak inoiz egon diren handienak izan ziren. Hegoaldeko kontinente guztiak Gondwana izeneko kontinente bakarrean batu ziren. Kontinente hau ekuatorean hasi zen eta Hego Poloan bukatu zuen bere ibilbidea. Hasiera epela izan zuela uste da Ipar Amerika eta Europan itaso ez oso sakonak zeudelarik. Itsaso hauetan arrezifeak sortu ziren.

Garaiko arroka gehienak sedimentarioak dira baina ez zegoenez oso mendi alturik gehienak kareharriak dira.

Orogeniari dagokionez, Taconiar orogenia aurkitzen da.

[aldatu] Fauna eta flora

Ipar Amerika eta Europan itaso ez oso sakonak zeuden. Trilobiteak eta Brakiopodoak nahiko ugariak izan ziren. Briozoak eta koralezko uharriak garai honetan agertu ziren. Molusko barietate ugari agertu ziren: babalbioak, gasteropodoak eta nautiloideoak. Lehenengo landare lurtarrak agertu ziren.


Paleozoiko
Kanbriar Ordoviziar Siluriar Devoniar Karbonifero Permiar