Lanaren Konfederazio Nazionala
Wikipedia(e)tik
CNT edo Lanaren Konfederazio Nazionala Espainia mailako sindikatu anarkosindikalista da, zehazkiago esatearren sindikatuen konfederazioa, 1910ean Bartzelonan sortua. Euskal Herrian ere hedaturik dago.
Eduki-taula |
[aldatu] Lehenengo urteak
Langile mugimenduaren baitan UGTren oposizio bezala jaio zen, jada lanean ziharduten hainbat sindikatu anarkosindikalistek, libertariok eta anarkistek bat egitean. Sustrai sakonak zituen Katalunian, non Solidaridad Obrera sindikatu libertarioak indarra baitzuen.
CNTk bere izena 1911ko bere Lehen Kongresuan hartu zuen. 1911tik 1914ra arte legez kanpo egon zen. Handik aurrera UGTrekiko harremanak hobetu ziren, bi sindikatuek Greba Orokorrerako deialdi bateratua eginez 1916an. CNTren II Kongresuan UGTrekin bat egiteko aukera planteatu zuten, baina proposamena ez zen onartu. Kongresu horretan bertan, CNTk bat egin zuen III. Internazionalarekin, baina 1922an lotura harrigarri hau (konfederazio anarkosindikalista bat komunistek eskuetan zen Internazionalean) amaitu zen, CNTko buru batek -Angel Pestañak- Sobietar Batasunera bidaiatu ostean.
Sindikatuak indar handia hartu zuen 1918tik aitzina, batez ere Bartzelona inguruan, Kataluniako industriaren krisiaren eraginez. Garai honetan, ugazaben aldetik pistolerismoa bezala ezagututako estrategia garatu zen: Langile mugimenduaren aurkako hilketa selektiboak. 1923an Miguel Primo de Riverak diktadura ezartzearekin batera, CNT legez kanporatu zuten berriro. Garai honetako giro nahasiaren baitan, FAI jaio zen. Federazio honetako militanteek CNTrekin lotura estua izaten jarraitu zuten, baina FAIk anarkismoaren tradizio garbiena defendatuko zuela uste zuten, CNTren malgutasunaren aurrean.
[aldatu] II Errepublika: Indar handieneko garaia
[aldatu] Gerra Zibilan eta frankismopean
Espainiako Gerra Zibila hasi zenean, anarkistek, Katalunian eta Aragoien bereziki, lurralde zabalak beren kontrolpean eduki zituzten, eta ekoizpena komunismo libertarioaren arabera antolatzeko lehen saioak egin zituzten: Lur sailak kolektibizatu eta industriako hainbat sektore sindikatuen eskuetara igaro ziren. Faxisten aurkako erresistentzian, militarren ohiko hierarkia eta diziplinatik erabat urrun zeuden egiturak antolatu zituzten. Gudarosteetan, demokrazia zuzenaren oinarriak aplikatzen ziren: Milizianoek osatutako batzarrak ofizialak demokratikoki aukeratzeaz arduratzen ziren eta hauek batzarretan hartutako erabakiak bete behar zituzten.
Dokumentatu izan denez, errepublikaren kontroletik kanpo zeuden talde hauek hainbat bidegabekeria egin zituzten. Elizaren eta burgesiaren aurkako erasoak eta epaiketarik gabeko exekuzioak egin ziren.
Erakunde hauek irabazitako indarraren beldur, Alderdi Komunistak kontrolatutako gobernuak, gerrako unerik gorienean POUM (Partido Obrero de Unificación Marxista) eta CNT-FAIko milizien aurka errepresio kanpaina hasi zuen, hainbat buruzagi espetxeratuz eta heriotzera kondenatuz. Miliziak legez kanpo jarri eta soldadu guztiak armada bakar batean sarrarazi zituzten; ordurarte sindikatuek kudeatutako esparruak (Kataluniako garraio publiko guztia, adibidez) estatuaren esku jarri ziren, eta hala, errepublikaren kontrolpeko eremuetan bene-benetako guduak bizi izan ziren: Militarizazioari uko egin zioten anarkistak eta POUMeko milizianoak alde batetik, eta Erepublikako armada bestetik, bi bandotan bereizita elkarren aurka gerran aritu ziren. Ken Loach zinemagileak errealitate hau fikzioan islatu zuen Land and Freedom (Tierra y Libertad) filman.
[aldatu] Zatiketak eta CNT gaur egun
Frankismoaren amaiera aldean CNT indarberritu egin zen, mugimendu libertario guztiarekin batera. Bere eragin eremua zabala zen, Bartzelona aldean batez ere.
1980ko hamarkadan CNT zatitu egin zen: Gutxiengoak CNT Congreso de Valencia izena hartu zuen, ondoren CGT Lanaren Konfederazio Nagusia izango zena (auzitegiko sententzia batek CNT sigla historikoak erabiltzea ukatu zien). Besteek CNT-AIT siglekin jarraitu zuten (konfederazioa AIT Lanaren Nazioateko Asoziazioaren kide zen). CGTk hauteskunde sindikaletan, enpresa komiteetan-eta parte hartzearen alde zegoen bitartean, CNT-AITek guztiaren gainetik batzarra eta ekintza zuzena jarri zuen. 1990ko hamarkadan, CGT barruan beste zatiketa bat izango da, Solidaridad Obrera sortuz.