Debabarrena

Wikipedia(e)tik

Debabarrena

Gipuzkoa
Azalera 182,73 km²
Biztanleria 54.079 (2005)
Dentsitatea 295,95 bizt / km²
Udalerriak Eibar, Elgoibar, Deba, Mutriku, Soraluze, Mendaro, Ermua (Bizkaia) eta Mallabia (Bizkaia)
Herririk handiena Eibar (27.530)
www.debabarrenaturismo.com

Debabarrena eskualdea Gipuzkoako mendebaldean kokatuta dago, eta Deba ibaiak erditik zeharkatzen du.

Mugakideak ditu Bizkaiko Lea-Artibai eskualdea mendebalean, Gipuzkoako Urola Kosta ekialdean, Debagoiena hegoaldean eta Kantauri Itsasoa iparraldean. Eskualde honetako biztanleria osoa 71.000 pertsona baino gehiagokoa da.

Eduki-taula

[aldatu] Udalerriak

(Oharra: * 2.004; ** 2.005; *** 2.006)

[aldatu] Kultura

[aldatu] Euskalkia

Debabarreneko euskalkiari dagokionez bi euskalki nagusi bereiz daitezke. Ermua, Eibar eta Soraluze inguruan Bizkaiera egiten da, Debagoieneko Bergaran eta Elgetan bezalatsu. Deba eta Mendaro aldean, berriz, Gipuzkera nagusitu da, zenbait ezaugarri berezirekin. Elgoibarren eta Mutrikun, azkenik, tarteko hizkera hitz egiten da, Bizkaieraren eta Gipuzkeraren arteko ezaugarriak aurkituko ditugularik.

Badihardugu euskara elkartea da Debabarreneko eta Debagoineko euskaltzaleak biltzen dituen eta herrietako herri hizkerak jasotzen dituen euskara elkartea. Badihardugu Euskara Elkartea.

[aldatu] Inguru naturala

Bizkaiko golkoa, Debabarrenako kostaldea Mutrikun, bistan Saturraran hondartza.
Bizkaiko golkoa, Debabarrenako kostaldea Mutrikun, bistan Saturraran hondartza.

Aipatzekoa da Soraluze-Elorrio mendigaina, Mazelaegiko kordala. Karakaten hasi eta Hirukuretzatik pasata Elorrioraino iristen den eremu megalitikoa. Euskal Herriko megalito pilaketa nagusia aurki dezakegu mendigain honetan. K.a. II milurteko gizakiaren aztarnak dira. Bailara mailan aipatzekoa da Deba-Zumaia arteko itsas ingurua.

[aldatu] Gastronomia

Famatua da Mendaron egiten den txokolatea.

[aldatu] Zerbitzuak

[aldatu] Garraiobideak

Autopistak| Debabarrenean AP-1 eta A-8 autobideak elkartzen dira. Maltzaga parean elkartu ere. A-8 autobideak sarrera/irteerak ditu Eibarren (Ermua/Eibar M (16) eta Eibar E (15-B)), Elgoibarren (14) eta Deban (Itziar 13). AP-1 autopistak (Maltzaga-Gasteiz) ez du sarbiderik Debabarrenean, gertuena Bergarakoa (Bergara I (1)) da. Bi autopistok ordainduzkoa dira.

Errepideak| Debabarreneko errepideak Deba ibaia bera hartzen dute ardatz. Nagusia 631 errepide Nazionala da (N-631). Errepide honek, Ermuatik hasita Eibar, Maltzaga, Elgoibar, Mendaro eta Deba lotzen ditu. Gero Debatik Itziarrera eta Zumaiaruntz jarraitzen du "Kostaldeko errepidean" bihurtuz. Esan beharra dago errepide honek ez duela sahiesbiderik Eibarren izan ezik. Jada,Eibarko sahiesbidea hobetzeko lanak hasiak daude. Debabarreneko beste bide nagusietako bat Gipuzkoa 627a da (GI-627). Errepide hau Bergara aldetik sartzen da eskualdean. Soraluze gurutzatu eta Maltzagan 631 nazionalarekin elkartzan da. Horrela bertan sortzen da Debabarrena eta Deba Goiena arteko komunikazio ardatza. GI-627 errepidea jarraituz, Deba Goienako herririk nagusienetara irits gaitezke, eta baita Arabako hiribururainio ere.

Trenbideak| Euskotren sareak zeharkatzen ditu Debabarreneko herri guztiak, Soraluze eta Mutriku izan ezik. Trena orduoro pasatzen da bai Donostirantza, eta baita Bilborako zentzuan ere. Gainera Eibar-Ermua artean tranbia zerbitzua dago, trenak ordu laurdenero abiatzen dira bi herrien artean. Trenbide sareak trenbide bakarra du tarte ia osoan. Geralekuak honakoak dira Donostia - Bilbo zentzuan: Deba - Deba, Mendaro - Mendaro, (Altzola - Altzola), Elgoibar - Toletxegain, Elgoibar - Elgoibar, Eibar - Eibar, Eibar - Ardantza, Eibar - Unibertsitateak eta Ermua - Ermua. Aipatzekoa da Soraluzeko kasua. Lehen trena zegoen herrian, baina bai Zumarragarako trena, baita Gasteizako trena kendu zituzten herri honetatik, Deba Goiena guztian kendu zituzten bezala. Lehengo Maltzagako tren geltokiaren garrantzia oraindik ere nabaritu daiteke bertatik pasatzerakoan, nahiz gaur egun trenak ez diren gelditu ere egiten. Plana dago Arrasatetik Soraluzerainoko tranbia ipintzekoa. Tranbia honek Deba Goienak eta Soraluzek dituzten garraio arazoak konponduko dituenaren esperantzarekin. Tranbia honen bidez, berriz ere berreskuratuko litzateke, neurri txikiago batean noski, Maltzagako geltokiaren garrantzia.

Euskotren

Autobusak| Debabarrena eskualdean hainbat autobus konpainia daude, Lurraldebus (Pesa eta Euskotren) eta Bizkaibus. Bizkaibus autobusek Eibar, Ermua eta Mallabia Bizkaiko hainbat herrirekin elkartzen dute. Euskotreneko autobusek aldiz, Mallabiatik irten eta Ondarroarainoko bidea egiten dute, herri guztietan geldituz. Gainera Euskotren autobusek Soraluze-Eibar eta Soraluze-Elgoibar-Mendaro zerbitzuak egiten dituzte. Eibar-Elgeta eta Deba-Itziar ere Euskotrenek egiten ditu. Pesak, ostera, Eibar eta Soraluze Deba Goieneko herriekin lotzen ditu. Gainera Bergara-Donostia lineak Soraluze eta Elgoibar ere hartzen ditu. Eibar-Gasteiz eta Eibar-Iruña lineek ere Soraluze zeharkatzen dute.

Euskotren

Pesa

Bizkaibus

[aldatu] Komunikabideak

Deba

Eibar

Elgoibar

  • Prentsa idatzia - barren
  • Internet - elgoibarren.com

Ermua

Mallabia

Mendaro

Mutriku

Soraluze

  • Prentsa idatzia - Pil-Pilean
  • Internet - plaentxia.com

[aldatu] Osasuna

[aldatu] Erakundeak

  • Debegesa
  • Debemen

[aldatu] Helbideak


Beste hizkuntzak