Sartaguda

Wikipedia(e)tik

Sartaguda

Nafarroa Garaia
Sartagudako bandera Sartagudako armarria
Izen ofiziala Sartaguda
Antolaketa
Estatua
Autonomia Erkidegoa
Merindadea
Eskualdea

Espainia
Nafarroako Foru Erkidegoa
Lizarrako merindadea
Erribera
Posta-kodea 31xxx
Koordenatuak 42° 12′ 00″ N 2° 12′ 00″ O
Garaiera
Eremua
Biztanleria

Dentsitatea
Euskaldunak

320 m
14,94 km²
1.395 (2006)

93,37 bizt/km²
%4,00 (2001)

Sorrera Ezezaguna
Herritarra sartagudatar
Alkatea José Ramón Martínez Benito (PSN-PSOE)
Webgunea

Sartaguda Nafarroako hegoaldean dagoen udalerri bat da.

Sartaguda Lizarrako merindadeko udalerria da eta, aldi berean, Erriberako herria ere bada, zehazki Erribera Garaikoa. Herri hau Ebro ibaiaren ezkerraldean dago kokaturik, eta Errioxako Autonomia Erkidegoarekin egiten du muga.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

[aldatu] Alargunen herria

Sakontzeko

 Sakontzeko, irakurri: Gerra Zibila Euskal Herrian

1930ean 1.300 bat lagun bizi ziren Sartagudan. 1936ko Gerra Zibila hasterakoan, errepresio handia pairatu zuen herri honek, nazionalen aldean geratu baitzen, Nafarroa osoa bezala. Errepresioaren ondorioz, gutxienez 86 sartagudatar erail zituztela kalkulatzen da. Horien artean: Eustaquio Mangado Urbiola alkatea eta Antonio Martínez Sádaba, Eusebio Moreno Mena, Ricardo Moreno Sola, Valentín Narcue Moreno eta Benigno Oteiza Viguera zinegotziak. Irailaren 9an herriko hainbat gizon Gerran, Sanjurjoren Tertzioan, "boluntario" bezala parte hartzera deitu zituzten. "Boluntario" horietatik 45, urriaren 2 eta 4a bitartean afusilatu zituzten. Gainera, gerra frontean, hainbat bizilagunek bizia galdu zuten, gehienak ezkertiarrak baziren ere.

Sarraski hori dela eta, herria Alargunen herria bezala ezaguna egin zen. Kontuan izan behar da, halaber, herriko emakume alargunek ere erasoak pairatu zituztela (isunak, ondasunak lapurtzea, etab.).

[aldatu] Memoriaren Parkea

2007an Memoriaren Parkea eraikitzeari ekin zioten, herri honek Gerra Zibilean pairatutakoa gogoratzeko asmoarekin. Parke honetako horma batean, 3.500 biktimaren izenak jasoko dira.

Parke hau egiten artista desberdinek laguntza eman dute. Besteak beste, Jose Ulibarrenak edo Nestor Basterretxeak eta Pablo Antoñana, Bernardo Atxaga, Castillo Suarez, Jokin Muñoz edo Jose Maria Jimeno Jurio idazleek.

[aldatu] Bibliografia

  • Egile Ezberdinak (2004): Navarra 1936. De la esperanza al terror, Tafalla: Altafaylla. ISBN 84-930957-9-6.

[aldatu] Ikus, gainera