Goi-ordoki

Wikipedia(e)tik

Monte Roraima goi-ordokia, Venezuela
Monte Roraima goi-ordokia, Venezuela

Goi-ordokia eskualde geografiko lau, zabal eta garaia da, hau da ordoki edo zabaldi garaia. Bertan ibaiek beheragune edo haranak sortzen dituzte.

Goi-ordokien mugak garaiera aldaketez osatuak daude, hau da, mendiz edo amildegiz.

[aldatu] Ezaugarriak

Goi-ordokiek hainbat ezaugarri dituzte:

  • garaiera erlatiboa
  • inklinazioa
  • sare hidrografikoa
  • haranak
  • isurialdeak

[aldatu] Motak

Ezaugarrien arabera, 3 goi-ordoki mota bereiz daitezke:

  • Tabularra: azalera laua, haran gutxikoa.
  • Uhindua: haranek goi-ordokia zulatzen dute, ibai nagusia sortzeko batzen direnak.
  • Ebakia: higadura handia jasan duena, haran ugari eta hurbilek goi-ordokia zulatzen dute.

[aldatu] Sorrera

Goi-ordokiek eratze mota desberdina izan dezakete, bai plaka tektonikoen igoeragatik bai inguruko lurren higaduragatik.

itsaspeko goi-ordokiak ere badira, batzuetan urazal gaineko ordokien hondoratzetik sortuak. Adibidez, Seychelleak uharteak ordoki edo plataforma batean kokatzen dira, kontinentetik banandu eta urperatu zena.