Estres

Wikipedia(e)tik

Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du aholku medikorik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, mesedez, jo zure sendagilearengana.

Estresa gaixotasun psikologiko bat da, askoren ustez XXI. mendeko gaitzik handiena, herrialde garatuetan batik bat.

Bestela, buruan jatorrian badu ere, gorputz osoan hedatzen da eta hainbat aparatu kalte dezake.

[aldatu] Zergatiak

Gaur egun zerk sortzen duen esateko teoria ugari daude, hona hemen batzuk:

  • Zerbaitek, edo norbaitek, gure organismoan lesio bat sortarazten duenean, txoke bat eragiten digu. Hor, sindromearen eboluzioa bizkorra da, eta hipotalamoa gehi buruaren beste gune batzuk nahiko dira, erantzun egokia emateko. Baina, "estres psikosozialean" memoria jokoan sartzen da eta, horrelako egoera batean lehenago, erantzuna ondorio txarrekoa izan zela oroitzen bagara, prozesua gelditu egiten da, eta tentsiopean itxaroten dugu. Horrela luzaroan jarraituz gero, bio-fisio-jokaera nahasmenak izango ditugu. Eta ondoren, gaixotasunak [1]
  • Endorfina gabe gelditzen geralako.(Endorfinak, barne-morfinak dira.[2]
  • Dopamina eta noradrenalina gabe gelditzen geralako.[3] Noradrenalina neuro-hormona bat da.
  • Hormona esteroide gehiegi eta denbora luzean produzitzen ditugulako[4] Hormona hauetan, glukokortikoideak dira garrantzitsuenak. Gehiegi eta denbora luzean organismoan baldin baditugu,adibidez, inmunitate sistema, babes sistema kaltetzen ahal digute, eta bakterio, birus edo tumore-zelulek gaitzazkete.[5]

[aldatu] Egokitze Sindrome Orokorra

Hans Selyek deskribatu zituen 1936an ("General Adaptation Syndrome") animaliek estimulu desatsegin edo kaltegarrien aurrean edukitako erreakzioak. Hauek hiru epetan garatzen dira:

  1. Alarma edo deiadarra.
  2. Erresistentzia.
  3. Ahitze edo akidura.

[aldatu] Erreferentziak

  1. H.Laborit, 1989
  2. Jacqueline Renaud, 1983
  3. J.A.Gray, 1993
  4. J.LeDoux, 1996
  5. D.Scherman, 1987