Munduko hizkuntza familiak
Wikipedia(e)tik
Hizkuntza familia jatorri bezala protohizkuntza berbera duten hizkuntzek osatutako taldea da. Hizkuntza gehienen kasuan ezaguna da dagokion hizkuntza familia. Euskararen kasuan ezezaguna da jatorri bezala duen hizkuntza, beraz, hizkuntza familiarik ez duela esan ohi da, hizkuntza isolatu bezala kontsideratuz.
Munduko biztanleria 3.000 bat talde etnolinguistikotan banaturik sailkatu zen 1970eko hamarkadan egindako ikerketetan. Taldeok hiztun-kopuru oso ezberdinetan banatuta daude: hizkuntza anitz dago oso hiztun gutxi dituena; aitzitik, badaude ehunka milioi hiztun dituzten bakar batzuk ere.
Hiztun hauen jatorrizko hizkuntza bakarrik aintzakotzat hartuta hurbilpen estatistiko batek honelako zerbait emango liguke:
- Bost hizkuntza nagusiak: Txinerak 800 milioi ditu (500 milioi, mandarinerara mugatuz); hindiak, 350; ingelesak, 320; frantsesak, 270; eta gaztelaniak, 210. Orotara, munduko biztanleriaren %43.
- Hizkuntza handiak: Errusierak 150 milioi ditu (ukrainera eta bielorrusiera aparte); arabierak eta bengalierak, 130 milioi bana; portugesak, 120; japonierak, 110; alemanak, 105 (yiddish-a barne nahi balitz) . Denera, biztanleriaren %20 pasatxo.
- Hamabi hizkuntza erdi-mailakoak: 70-35 milioi bana dituzte, eta hauetakoak dira: javaera, italiera, teluguera, koreera, maratera, tamulera, vietnamera, turkiera, ukrainera, poloniera, gureratera eta taiera. Orotara, biztanleriaren %14.
- Beste 2.900 etno-hizkuntzak: 30-20 milioi dituzte Indiako zenbait hizkuntza, errumaniera, neerlandera, birmaniera eta beste; 15-6 batetan, iraniera, serbokroaziera, etiopiera, hungariera, txekiera, suediera, katalana, edo ketxua; 5-3 milioitara jaisten dira daniera, suomiera, albaniera, georgiera, galegoa edo guaraniera; 2 milioiren azpitik geratzen dira estoniera, esloveniera, euskara edo azteken nahuatl. Multzo honetakoek eta oraindik gutxiago dituztenek, biztanleriaren % 23 eskas bat egingo lukete orotara.