Behi

Wikipedia(e)tik

Behia
Behia eta txahala.
Behia eta txahala.
Sailkapen zientifikoa
Erreinua: Animalia
Filuma: Chordata
Klasea: Mammalia
Ordena: Artiodactyla
Familia: Bovidae
Azpifamilia: Bovinae
Generoa: Bos
Espeziea: Bos taurus

Behia Bos taurus espezieko emea da, baina modu orokorrean erabiltzen da espezie guztia izendatzeko. Zezena da espezie bereko arra. Bobidoen familiako ugaztun belarjale ungulatu bat da eta aspaldi etxekotua dago. Euren balio ekonomikoa dela-eta ustiatzen da, bereziki honakoak ateratzen direlarik:

  • Haragia
  • Esnea
  • Larrua
  • Zama animalia gisa.

Euskal Herrian ardi eta txerriekin batera abererik erabilienak dira. Herri batzuetan, India, adibidez, animalia sakratuak dira. Munduan gaur egun 1.300.000.000 behi daudela estimatzen da.

Carolus Linnaeus izan zen espezie izendatzen lehena eta hiru espezie ezberdin identifikatu zituen: Bos taurus, Bos primigenius eta Bos indicus. Gaur egun bigarrena desagertua dago eta orokorrean batu egin dira espezie trinomial bakar batean: Bos primigenius taurus izenekoa.

[aldatu] Zezena

Behiaren balio ekonomikoa dela-eta, arrak ernaltzeko erabili ohi dira. Espainia eta Frantzian, hala nola Amerika Latinarreko hainbat herrietan zezenketak egiteko erabili ohi diren. Estatu Batuetan ere, rodeoetan erabiltzen dira.