Bibliotekonomia

Wikipedia(e)tik

Bibliotekonomia (grezieratik biblion, liburu, theke, kutxa eta nomos lege) liburutegiak mantendu, antolatu eta kudeatzen dituen diziplina da. Liburutegi baten egiteko nagusietako bat informazioa eskuragarri jartzea da.

[aldatu] Informatika eta bibliotekonomia

Bibliotekonomia eta Informazio Zientziaren jakintza-arloa honako gai hauek osatzen dute: liburu-bildumek, informazioak eta ezagutzaren kudeaketak.

Denborarekin, jakintza-arlo honek, liburuez gain, informazioaren teknologia berrietara egokitu behar izan du. Bibliotekonomiaren esparruan beste informazio-baliabide edo euskarri batzuk sartu dira: esate baterako, aldizkako argitalpenak (aldizkariak eta egunkariak), disko konpaktuak (CD-ROM eta DVDak), mikrofitxak, filmazioak (bideo-kaseteak, mikrofilmak), entzutekoak (kaseteak), etab.

Formatu elektronikoak –batez ere, disko konpaktuak eta sareko datu-baseek– iraultza ekarri dute liburutegien mundura. Hori dela eta, fitxen bidezko betiko katalogoak baztertu eta katalogo elektronikoak sortu dira, erabilera publikoko sareko katalogoak izenekoak (OPAC = Online Public Access Catalogs).

Bildumaren ideia ere aldatu egin da datu-base elektronikoak iristean. Izan ere, gaur egun ez dago bilduma fisikoki liburutegian gorde beharrik erabiltzaileentzat eskuragarri egoteko. Horrek erabateko aldaketa ekarri die dokumentu-bildumen politikari (bai elektronikoei, bai inprimatutakoei).

Bibliotekonomiak bi azpiatal ditu: teorikoa eta aplikatua. Lehenengoaren barnean sartzen dira informazioaren teoria eta ezagutzaren kudeaketa, informazioaren beharra eta behar hori asetzeko modua, ezagutza interpretatzeko orduan eragina duten kanpo-faktoreak, etab. Bibliotekonomia aplikatuaren ardura, berriz, bestelakoa da: bildumak osatzea eta mantentzea (erostea, katalogazioa, mailegatzea, garbitzea...), liburutegien arteko elkarlana, egile-eskubideak, informazio-askatasuna (informazioa eskuratzeko eskubidea), kontserbatzea, liburutegia kudeatzea, etab.

Liburuzainak bitartekari gisa jokatu behar du. Bitartekari-lanak egin behar ditu erabiltzailearen eta liburutegiaren edo informazio-zentroaren artean. Bere helburua betetzeko, liburuzainak elkarrizketa egin behar dio erabiltzaileari, eta hortik abiatuta informazio bila hasiko da ezagutzen dituen baliabideak erabilita.