Abiadura angeluar

Wikipedia(e)tik

Abiadura angeluarra, ω, biraketa neurtzen duen fisikako magnitude bektoriala da (edo hobeto esanda sasibektoriala). \scriptstyle{\vec \omega} sasibektoreak bireketaren modulua, norabidea eta norantza adierazten ditu torloju baten moduan, hau da, torlojuek bezala biratzen du: erlojuen norantzan barrurantza eta kontrakoan kanporantza.

Eduki-taula

[aldatu] Definizioa

Abiadura angeluarraren definizio formala hauxe da, denbora unitateko biratutako angelu laua:

\omega = \frac{d\theta}{dt} = {{2\pi} \over {T}} = 2\pi f

  • \theta \,: Biratutako angelua
  • t \,: Denbora
  • T \,: Biraketaren periodoa
  • f \,: Maiztasuna

Aurreko adierazpenean agerian dagoen bezala (\scriptstyle{\omega = 2 \pi f} edo \scriptstyle{f = \frac {\omega}{2 \pi}}) abiadura angeluarra eta maiztasunaren arteko erlazioa handia da, koefiziente bat baino ez delako biderkatu edo zatitu behar. Beraz, erabiltzerako orduan (betiere eskalarrak lantzerakoan) gomendagarria da \scriptstyle{\pi} kalkuluetatik ezabatuko duena erabiltzea.

Abiaduraren arteko erlazioa aztertzeko ikusi behar da era orokorrean:

denbora = \frac{luzera}{abiadura}

eta konkretuago zirkunferentziaren kasuan:

T = \frac {2 \pi r}{v} eta \omega = \frac {2 \pi}{T} , beraz \omega = \frac {v}{r}

r \,: zirkunferentziaren erradioa
v \,: abiadura tangentziala

[aldatu] Bektorialki

Esan den bezala, abiadura angeluarra sasibektorea (norabidea eta norantza hitzarmenez erabakita dituen bektorea) izan daiteke adierazpen matematikoak eskatzen badu. Adibide gisa abiaduraren adierazpen hau:

\vec v = \omega \times \vec r

\times: Biderkadura bektoriala adierazten du

Hemendik ondorioztatzen da sasibektorearen izaera: \scriptstyle{\vec \omega} bektorea \scriptstyle{\vec v}ren eta \scriptstyle{\vec r}ren perpendikularra da aldi berean; beraz biraketaren ardatzaren norabidekoa izango da. Norantza zeinuaren araberakoa izango da eta luzera moduluaren arabera.

[aldatu] Unitateak

Orokorrean, Nazioarteko Unitate Sistemaren unitate eratorria erabiltzen da, hau da, radian segunduko (rad/s). Hala ere, askotan erabiltzen da s-1, radiana dimentsiorik gabeko unitate bezala hartzen baita.


[aldatu] Ikus, gainera