ბრაზილია

ვიკიპედიიდან

ბრაზილია
ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკა
Republica Federativa do Brasil



ბრაზილიის დროშა


ბრაზილიის გერბი

ფართობი: 8 514 876 კმ²
მოსახლეობა: 184 101 000 (2004)
დედაქალაქი: ბრაზილია (ქალაქი)
სახელმწიფო ენა: პორტუგალიური
პრეზიდენტი: ლუის ინასიო ლულა და სილვა
დევიზი: ”წესრიგი და პროგრესი”
სახელმწიფო ჰიმნი: ”Hino Nacional Brasileiro”
ვალუტა: რეალი
დროის ზონა: UTC - 2 (-5)
ინტერნეტის დომენი: BR
სატელეფონო კოდი: 55

ბრაზილიის მდებარეობა

სექციების სია

[რედაქტირება] სახელწოდება

  • ოფიციალური: ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • პორტუგალიური: República Federativa do Brasil.
  • ეტიმოლოგია: - ქვეყნის სახელწოდება Brasil მიღებულია აქ გავრცელებული წითელი ხისაგან, რომელსაც ადგილობრივი ინდიელები უწოდებენ “პაუ ბრაზილს”.
  • ქვეყნის კოდი: BR.

[რედაქტირება] გეოგრაფია

ქვეყანა მდებარეობს სამხრეთ ამერიკაში, უკავია სამხრეთ ამერიკის კონტინენტის ნახევარი ტერიტორია. სამხრეთ ამერიკის დანარჩენი 12 სახელმწიფოდან ესაზღვრება 10-ს. ესენია: ურუგვაი, არგენტინა, პარაგვაი, ბოლივია, პერუ, კოლუმბია, ვენესუელა, გაიანა, სურინამი და საფრანგეთის გვიანა.

  • ფართობი: 8.511.965 კვ.კმ.
  • ბუნება: უმაღლესი მწვერვალი - პიკო და ნებლინა, 3,014 მ; მთავარი მდინარეები (კმ)ამაზონი 3.500 (სულ 6.280), პურუსი 3.000 (სულ 3.210), რიო სან-ფრანსისკუ 2.900, რიო ტოკანტისი 2.700, არაგუაია 2.600, რიო პარანა 2.400 (სულ 4.700); უდიდესი ტბა (კვ.კმ) - ლაგოა მირიმი 3.000; მთავარი კუნძულები (კვ.კმ) - მარაჟუ 47.573, დიდი გურუპა 4.864; კლიმატი - ეკვატორული, ტროპიკული.
  • ბუნებრივი რესურსები: ბრაზილიას სასარგებლო წიაღისეულის დიდი მარაგი აქვს, მათ შორის ბოქსიტები, ოქრო, რკინის მადანი, მანგანუმი, ნიკელი, ფოსფატები, პლატინა, კალა, ურანი, ნავთობი, ჰიდროენერგია, საშენი ხე-ტყე (ტროპიკულ ზონაში).

[რედაქტირება] სახელმწიფო

  • სახელმწიფო სისტემა: განვითარებადი დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი Luiz Inácio LULA DA SILVA (2003).
  • საკანონმდებლო ორგანო: ორპალატიანი ეროვნული კონგრესი (81+513 წევრი).

[რედაქტირება] ადმინისტრაციული დაყოფა

ქვეყნის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებია: 26 შტატი (estado) და 1 ფედერალური ოლქი (distrito federal).


  1. ჩრდილოეთ ამაზონეთი: აკრიამაპაამაზონასიპარარონდონიარორაიმატოკანტინსი
  2. ჩრდილო-აღმოსავლეთი: ალაგოასიბაიამარანიანიპარაიბაპერნამბუკუპიაუირიუ-გრანდი-დუ-ნორტისეარასერჟიპი
  3. სამხრეთ-აღმოსავლეთი: ესპირიტუ-სანტუმინას-ჟერაისირიო-დე-ჟანეიროსან-პაულუ
  4. სამხრეთი: პარანარიუ-გრანდი-დუ-სულისანტა-კატარინა
  5. ცენტრალური დასავლეთი: ფედერალური ოლქიგოიასიმატუ-გროსუმატუ-გროსუ-დუ-სული

[რედაქტირება] დემოგრაფია

ძველად ინდიელებით იყო დასახლებული, რომლებიც ახლაც არიან შემორჩენილი ამაზონის ჯუნგლებში. XVI ს-ის დასაწყისში ბრაზილია დაიპყრეს პორტუგალიელმა კონკისტადორებმა, რომლებმაც პრაქტიკულად გაანადგურეს ადგილობრივი ინდიელები. პორტუგალიელებმა დააარსეს მსხვილი პლანტატორული მეურნეობები, რომლებიც აფრიკიდან შემოყვანილი მონების შრომას იყენებდნენ.


[რედაქტირება] ეკონომიკა

  • ეროვნული პროდუქტი: მოცულობა - 784 მლრდ $ (მე-8 ადგილი); 1 სულ მოსახლეზე - 4.790 $; სტრუქტურა (%) - სოფლის მეურნეობა 11, მრეწველობა 39, მომსახურება 50.
  • ექსპორტი: ყავა, შაქარი, ბამბა, საფეიქრო ნაწარმი, ხე-ტყე, რკინა, მარგანეცი, მანქანები, იარაღი.
  • ბიუჯეტი: 100,600 მლნ $.
  • ვალუტა: რეალი (BRL).


[რედაქტირება] ისტორია

პორტუგალიისაგან დამოუკიდებლობა მოიპოვა 1822 წელს. 1889 წლიდან ფედერაციული რესპუბლიკაა. ბრაზილიის მოსახლეობის ფორმირებაში უდიდესი როლი შეასრულა იმიგრაციამ - 1808 წლის კანონით უცხოელებს მიწის საკუთრებაში შეძენის მიეცათ უფლება. პოლიტიკური პარტიების საქმიანობა აკრძალული იყო გენერალ კასტელო ბრანკოს მმართველობის წლებში. 1988-92 წლებში პრეზიდენტის პოსტი ეკავა ფერნანდო კოლონს, რომელმაც თავისუფალი საბაზრო პოლიტიკის იდეა წამოაყენა. ბოლოს იგი დაადანაშაულეს კორუფციაში და თანამდებობიდან გადააყენეს. 1992 წელს რიო-დე-ჟანეიროში ჩატარდა მსოფლიო სამიტი. 90-იან წლებში განხორციელებულმა რეფორმებმა ხელი შეუწყო ფინანსური მდგომარეობის სტაბილიზაციას.


[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

ბრაზილია სამხრეთ-ამერიკის უდიდესი ქვეყანაა, რომელიც მსოფლიოში ცნობილია ფეხბურთით, ყავით, რიო-დე-ჟანეიროს კარნავალით და სამბასა და ბოსანოვას მუსიკით. ღირშესანიშნაობანი - დედაქალაქი ბრაზილია, სალვადორ დე ბაიას, ოლინდას, გოიას, დიამანტინას და ოურუ პრეტუს ისტორიული ცენტრები, იგუასუს, ჟაუს, სერა და კაპივარას ეროვნული პარკები.


[რედაქტირება] ცნობილი ბრაზილიელები

  • არქიტექტორი - ოსკარ ნიმეიერი,
  • მწერლები – ჟორჟ ამადუ, პაულო კოელიო;
  • პოლიტიკოსები - ჟუსელინუ კუბიჩეკი, ფერნანდო კარდოსო;
  • სპორტსმენები - პელე, გარინჩა, ზიკო, ბებეტო, რომარიო, რონალდო (ყველა ფეხბურთი), ემერსონ ფიტიპალდი, აირტონ სენა, ნელსონ პიკე (ყველა ავტორბოლა).
  • მომღერლები - მარისა მონტე, ივეტი სანგალო, სალომე დე ბაია

სხვა ენებზე