დეკა (მცენარე)
ვიკიპედიიდან
დეკა (Rhododendron caucasicum), რელიქტური მცენარე მანანასებრთა ოჯახის როდოდენდრონის გვარისა.
მარადმწვანე დაბალი (1-1,5 მ) ბუძქია. აქვს მოგრძო, ტყავისებრი ფოთლები, რომელტა ზედა მხარე შიშველია, ქვედა კი - ქეჩისებრ ბუსუსიანი. თეთრ ან მოყვითალო, მეტად ლამაზ ზარისებრ ყვავილებს დაყვავილებისას ზოგჯერ ვარდისფერი გადაჰკრავს. ნაყოფი ხუთბუდიანი კოლოფია. გავრცელებულია კავკასიის საუბალპურ და ალპურ სარტყელში ზღვის დონიდან 1600-3000 მ-მდე. გვხვდება აგრეთვე თურქეთში - პონტოს მთებში. ჩვენს სუბალპურ ტყეებში (არყნარები, წიფლნარები) დეკა იზრდება ძალზე შეკრულ ქვეტყედ. ალპურ სარტყელში ჩრდილოეთ კალთებზე ქმნის ასევე ხშირ რაყას - დეკიანს. ფოთოლი შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს (14-17%). ყვავილის შეფერილობით განარჩევენ რამდენიმე სახესხვაობას. ცნობილია შქერისა და დეკას ბუნებრივი ჰიბრიდები, რომლებიც დამახასიათებელია კოლხეთის სუბალპური სარტყლისათვის. არსებობს როდოდენდრონის გვარის ჩრდილოამერიკული სახეობებისა და დეკას რამდენიმე ბაღური ჰიბრიდი, რომელიც ამერიკის ბაღებშია მოშენებული.