ვიკიპედია:ადმინისტრატორები

ვიკიპედიიდან


ზოგადი ინფორმაცია


ვიკი-პროგრამა სთავაზობს თითოეულ მომხმარებელს გვერდის რედაქტირების, ფაილის ატვირთვის და სხვა შესაძლებლობებს. ადმინისტრატორის სტატუსის მინიჭების უფლება აქვთ ვიკიპედიია ბიუროკრატებს. ადმინისტრატორები არ არიან სამომხმარებლო პროგრამა ვიკიპედიის შემომთავაზებლის წარმომადგენლები ან თანამშრომლები. მათ არ აქვთ პრივილეგიური მდგომარეობა სხვა მომხმარებლებთან. ადმინისტრატორებს და სხვა მომხმარებლებს გააჩნიათ ხმათა თანაბარი რაოდენობა.
ადმინისტრატორები არიან ვიკიპედიელები, რომლებსაც აქვთ უფლებები და ვალდებულებები ("sysop rights"), რომელთაც მიეკუთვნება:
  • გვერდის წაშლა
  • წაშლილი გვერდის აღდგენა
  • გვერდების დაცვა მასში ცვლილებების შეტანისაგან. ეს ღონისძიებება გამოიყენება, მაგალითად, სადისკუსიო სტატიებზე, რათა მიეცეს მოდავე მხარეებს მივიდნენ კომპრომისულ გადაწყვეტილებამდე ან რომ შეჩერებულ იქნას ვანდალიზმი
  • სახელთა სივრცის მედია ვიკის (Media Wiki)
  • იმ მომხმარებლის IP ბლოკირება, რომლებიც ეწევიან ვანდალიზმს.

ამჟამად ქართული ვიკიპედიის ადმინისტრატორები არიან:


  1. Sopho
  2. Malafaya
  3. ავთანდილ (გარდაიცვალა)
  4. Island
  5. Zangala
  6. Trulala

სექციების სია

რას ნიშნავს ადმინობა?

ვიკის პროგრამულ პაკეტს რამდენიმე შეზღუდული ფუნქცია აქვს. მათ შორის ადმინისტრატორს შეუძლია:

დაცული გვერდების რედაქტირება

  • მთავარი გვერდის და სხვა დაცული (დაბლოკილი) გვერდების პირდაპირი რედაქტირება (იხ. ვიკიპედია:მთავარი გვერდის რედაქტირება). თქვენი შემოთავაზებები ცვლილებებზე შეგიძლიათ ჩაწეროთ მთავარი გვერდის განხილვაში. მთავარი გვერდი ვანდალიზმის ყველაზე ხშირი ობიექტია, რის გამოც მისი დაბლოკვა არასასიამოვნო კომპრომისია, რათა ვიკიპედიის სახე პერიოდული უსაქციელობისგან დაცული იყოს.

წაშლა და აღდგენა

  • გვერდების (სურათების ჩათვლით) და მათი ისტორიის წაშლა (იხ. ვიკიპედია:გვერდის წაშლა). გვერდის წაშლის წინადადების შემოსატანად (გვერდის ვიკიპედია:გვერდის წაშლა წაკითხვის შემდეგ!) იხილეთ: კენჭისყრა სტატიის წასაშლელად. ზოგჯერ გვერდის წაშლა წმინდა ტექნიკური საკითხია — მაგალითად სტატიისთვის სახელის შესაცვლელად საჭიროა გადამისამართებული გვერდის წაშლა. ასევე შეიძლება იმ გვერდების წაშლა გახდეს საჭირო, რომელთა ისტორია გაწყვეტილია და რომლებიც თავიდან არის მათი ნაწილებისგან ასაწყობი. სხვა შემთხვევაში წაშლის მიზანი სისტემის არასაჭირო ინფორმაციის მატარებელი გვერდებისგან გასუფთავებაა, ანაც ისეთი მასალის განადგურება, რომელიც სხვა გვერდებიდან არიან კოპირებულნი საავტორო უფლების დაცვის გარეშე (იხ. ვიკიპედია:საავტორო უფლებები).
  • წაშლილი გვერდების და მათი ისტორიის ნახვა და აღდგენა (იხ. ვიკიპედია:წაშლილი გვერდის აღდგენა). თუ გვერდის წაშლის გადაწყვეტილებას არ ეთანხმებით, იხილეთ ვიკიპედია:კენჭისყრა წაშლილი გვერდების აღდგენის შესახებ.

უკუქცევა (წინა ვერსიაზე დაბრუნება)

  • გვერდების წინა ვერსიაზე სწრაფი დაბრუნება. თუმცა ნებისმიერ მომხმარებელს შეუძლია გვერდების წინა ვერსიის აღდგენა, ადმინისტრატორს აქვს მისი ავტომატური საშუალება, რომ ვანდალიზმის სწრაფად გაუქმება შეეძლოს. მომხმარებლის წვლილის გვერდზე ადმინისტრატორი ნახავს ბმულს "[გაუქმება]" ბოლო რედაქტირებასთან. ამ ბმულზე დაჭერით უქმდება მომხმარებლის ბოლო რედაქტირებები (მრავლობითში!). რედაქტირების რეზიუმეში ჩაიწერება: "...-ის რედაქტირება გაუქმდა; აღდგა ბოლოს ...-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია". ეს კეთდება როგორც მცირე შესწორება. ადმინისტრატორმა ამ საშუალებას მიმართოს მარტო ვანდალიზმის დროს.

საარბიტრაჟო კომიტეტის გადაწყვეტილების გატარება

ადმინისტრატორებს უფლება აქვთ საარბიტრაჟო კომიტეტის გადაწყვეტილება აღასრულონ.

იხ.: ვიკიპედია:არბიტრაჟის მოთხოვნა

ბოლო ცვლილებებიდან ვანდალიზმის დამალვა

  • ადმინისტრატორს შეუძლია მასიური ვანდალიზმის ისტორია დამალოს ბოლო ცვლილებებში, მომხმარებლის წვლილის გვერდზე URL-ის ბოლოს "&bot=1"-ის დამატებით (მაგალითად, http://ka.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Special:Contributions&target=...&bot=1). შემდეგ "გაუქმების" ბმულზე დაჭერით მომხმარებლის მიერ განადგურებული გვერდების წინა ვერსიები აღდგება. ვანდალიზმისა და უკუქცევის ისტორია ბოლო ცვლილებებში არ გამოჩნდება, სანამ "რობოტების ჩვენებას" არ დააჭერთ. ეს პროცესი დაფიქსირდება მომხმარებლის წვლილებში, გვერდის ისტორიაში და კონტროლის სიაში. ეს ფუნქცია მიზნად ისახავს მასიური ვანდალიზმის ადვილად და სწრაფად მოსპობას. ეს არ უნდა გამოიყენებოდეს ისეთი ცვლილებების გასაუქმებლად, რომელიც უბრალოდ არ მოგწონთ. ადმინისტრატორს შეუძლია ამ საშუალებას მიმართოს მარტო ვანდალიზმის (კერძოდ, მასიური ვანდალიზმის) დროს.

დაბლოკვა და ბლოკის მოხსნა

  • IP მისამართის, IP დიაპაზონების, და მომხმარებელთა ანგარიშების განსაზღვრული დროით ან სამუდამოდ დაბლოკვა.
  • IP მისამართის, IP დიაპაზონების, და მომხმარებელთა ანგარიშების განბლოკვა.
  • იმის შესახებ, თუ როდის არის საჭირო დაბლოკვა და როდის არა, იხილეთ ვიკიპედია:მომხმარებლის დაბლოკვა. ამჟამად დაბლოკილი IP მისამართებისა და მომხმაბლების შესახებ იხილეთ ბლოკირებული IP მისამართებებისა და მომხმარებლების სია .

Database queries

  • When special:asksql is enabled, sysops can run read-only queries on the database. When it is not enabled, or if you are not confident about using SQL, or you are not a sysop, you can request a query be run for you at Wikipedia:SQL query requests. If users want to run queries that take longer than 30 seconds, they should download the backup dump and a MySQL database and perform queries locally. Wikipedia:Database queries recommends not running any queries that would take more than ten seconds.

ინტერფეისის დიზაინისა და ტექსტის დამუშავება

  • ინტერფეისის ტექსტის შეცვლა მედიავიკის სახელთა სივრცის გვერდების რედაქტირებით.
  • ინტერფეისის სტილის შეცვლა მედიავიკი:Monobook.css-ის monobook stylesheet-ში CSS-ის რედაქტირებით.
  • პროგრამული პაკეტის JavaScript-ში ცვლილების შეტანა, რომელიც skin-ს ეხება და მთელ საიტს ვრცელდება (მედიავიკი:Monobook.js-ში და მისთ).

ადმინისტრატორად გახდომა

თუ გსურთ ადმინისტრატორობა, თქვენი სახელი წამოაყენეთ გვერდზე ვიკიპედია:ადმინისტრატორების არჩევნები იქ მოყვანილი წესების დაცვით. სხვა რედაქტორების კენჭისყრა გადაწყვეტს, გახდებით თუ არა ადმინისტრატორი.

სასურველია ვიკიპედიაში სამი თვე მაინც იმუშაოთ, სანამ ადმინისტრატორად წამოაყენებთ თავს, ვინაიდან სხვა მომხმარებლებს თქვენზე გარკვეული აზრი უნდა შეექმნათ, რათა თქვენთვის ხმის მოცემა შეეძლოთ.

ფრთხილად უნდა იყოთ! თუ ადმინისტრატორი გახდით, სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოთ ახლად მონიჭებული ფუნქციების შესრულებისას, განსაკუთრებით გვერდების ან სურათების წაშლისას და ასევე IP მისამართების დაბლოკვისას. თქვენთვის მინიჭებული ძალაუფლების გასაცნობად სასურველია გადახედოთ სახელმძღვანელოს ვიკიპედია:ადმინისტრატორების სახელმძღვანელო.

სხვა ტიპის უფლებები

ადმინისტრატორების გარდა კიდევ მომხმარებლების შემდეგი სახეობებია:

დაურეგისტრირებელი მომხამარებლები

დაურეგისტრირებელ მომხმარებლებსაც ბევრი რამის გაკეთება შეუძლიათ, მათ შორის ყველაზე მთავარია სტატიების რედაქტირება. მათი რედაქტირებები IP მისამართით ფიქსირდება.

რეგისტრირებული მომხმარებლები

რეგისტრირებულ მომხმარებლებს შეუძლიათ ყველაფერი, რაც შეუძლიათ დაურეგისტრირებელ მომხამარებლებს. მათ დამატებით შეუძლიათ ფაილის ატვირთვა და ახალი სტატიის შექმნა. როცა "ავტომატურად" არის შემოსული ("autoconfirm"), შეუძლიათ სხვა სათაურზე გვერდის გადატანა და ნახევრად დაცული გვერდებში ცვლილების შეტანა.

ბოტები

ბოტის სტატუსის მქონე მომხმარებლების რედაქტირება ბოლო ცვლილებებში არ ჩნდება. ეს ეხება ჩვეულებრივ მხოლოდ რობოტების ავტომატურ რედაქტირებებს.

ბიუროკრატები

ბიუროკრატებს შეუძლიათ სხვა მომხმარებლებისთვის ადმინისტრატორის სტატუსის მინიჭება (მაგრამ არ შეუძლიათ მისი წართმევა), მომხმარებლების სახელის შეცვლა, ბოტის სტატუსის გაცემა/გაუქმება. ბიუროკრატებს შეუძლიათ ადმინისტრატორებს მიანიჭონ ბიუროკრატის სტატუსი (მაგრამ არ შეუძლიათ მისი წართმევა). როცა პროექტს ჯერ არ ჰყავს არც ერთი ბიუროკრატი, ბიუროკრატის სტატუსის მინიჭებას სტიუარდები (Steward) აკეთებენ.

Oversights

Users with the "Oversight" permission can hide revisions of pages from all users. These revisions can temporarily be accessed and reviewed by users with the oversight permission. A log of oversight actions is visible to all Oversights.

  • ქართულ ვიკიპედიაში არა გვყავს.

Checkusers

Users with the "Checkuser" permission can retrieve the IP addresses used by a username and can also retrieve all edits by users using a certain IP or IP range. A log of Checkuser actions is visible to all Checkusers.

  • ქართულ ვიკიპედიაში არა გვყავს.

Stewards

Users with "Steward" status can change the access of any user on any Wikimedia project. This includes granting and revoking sysop access and marking users as bots. Their actions are recorded at Special:Log/rights on meta. Requests for their assistance can be made at m:Requests for permissions. Normally, they will not perform actions that can be carried out by local users.

Developers

The highest degree of technical access (actually a group of levels, the difference between all but the lowest of which is not really visible to users) is "developer", for those who can make direct changes to the MediaWiki software and the Wikimedia wiki farm and databases. These people, by and large, do not carry out administrative functions.

They can be contacted via the wikitech-l mailing list. See m:Developers for a partial list of developers and further information.

ადმინისტრაციული ძალაუფლების გადაჭარბება

ადმინისტრატორები შეიძლება გადაყენებულ იქნენ თუ ისინი საკუთარ ძალაუფლებას არაკეთილსინდისიერად გამოიყენებენ. ადმინისტრატორის მოხსნა შეუძლია საარბიტრაჟო კომიტეტს. არსებობს ასევე შედარებით მცირე დასჯის ფორმები პრობლემატური ადმინისტრატორებისთვის, რომელიც მათთვის გარკვეული უფლებების ჩამორთმევას მოიცავს.

კონფლიქტები

თუ თვლით, რომ ადმინისტრატორი უსამართლოდ მოგექცათ თქვენ ან ნებისმიერ სხვა რედაქტორს, თავდაპირველად თქვენი მოსაზრება ჯერ პირადად ამ ადმინისტრატორთან უნდა გამოთქვათ და ეცადოთ პრობლემა თავაზიანად გადაჭრათ. თუ საკითხის გადაჭრა ორ მხარეს შორის მოლაპარაკებით ვერ ხერხდება, უნდა მიმართოთ ვიკიპედიის საარბიტრაჟო კომისიას.