ვიკიპედია:საინტერესო ფაქტები
ვიკიპედიიდან
საინტერესო ფაქტები ამ გვერდზე თავმოყრილია საინტერესო ფაქტები ამოკრებილი ვიკიპედიის მასალიდან. ქართულ ვიკიპედიაში ეს რუბრიკა 2006 წლის ივნისში დაიწყო და ამჟამად აქ უკვე დიდი რაოდენობით ინფორმაციაა სხვადასხვა თემაზე. თუ გსურთ სპეციფიური ფაქტის დამატება, გთხოვთ ჩასვათ იგი გვერდზე შემდეგი გამოცემის მომზადება. ეს ინფორმაცია გადამოწმებადი უნდა იყოს და მასში შესაბამისი ბმულები უნდა მიუთითოთ. პერიოდულად ეს ფაქტები განთავსებულია მთავარ გვერდზე რუბრიკაში "იცოდით, რომ...". |
თემატურად იხილეთ აგრეთვე არქივი |
[რედაქტირება] მიმდინარე არქივი
- ...მეცნიერებისთვის ცნობილი უძველესი ნაბეჭდი ტექსტი — ფესტოს დისკი (ძვ. წ. XVII ს., სურათზე) — დღემდე გაშიფრული არ არის...
- ...ქართველი ქორეოგრაფი ჯორჯ ბალანჩინი, ამერიკული ბალეტის მეტრი, ნიუ-იორკ სიტი ბალეტის დამფუძნებელია...
- ...ინდუიზმი ფარშევანგს რამდენიმე ღმერთის მატარებლად მიიჩნევს, მათ შორის განეშას, სკანდასა და სარასვატის...
- ...ეპისტემოლოგია იკვლევს იმას თუ როგორ ვიცით, მაშინ როცა აგნოტოლოგია იკვლევს თუ რატომ ვიცით...
- ...სიტყვა უნიტაზი მომდინარეობს ფირმის «Unitas» სახელიდან, რომელმაც XX საუკუნის დასაწყისში ამ პროდუქციის წარმოება დაიწყო...
- ...დელფინების კომუნიკაციის სისტემა იმდენად განვითარებულია, რომ ყოველ დელფინს საკუთარის სახელი აქვს, რომელსაც ის პასუხობს მისი თანამოძმეების ძახილისას...
- ...ფოლკ-როკისა და ფსიქოდელიური როკის დამფუძნებლად ამერიკული ჯგუფი The Byrds ითვლება...
- ...შუშანიკ კურგინიანი პირველი რევოლუციონერი პოეტი ქალი იყო სომხურ ლიტერატურაში...
- ...ტლაჰუიზკალპანტეკუჰტლი პლანეტა ვენერას ღმერთი იყო აცტეკთა რწმენით...
- ...წითელი არმიის ჯარისკაცები განგრენის წინააღმდეგ ბაქტერიოფაგებს იყენებდნენ...
- ...ასურეთის მეფე სარგონ II-მ 100 000-ზე მეტი აჯანყებული გაასახლა ბაბილონიდან...
- ...ინგმარ ბერგმანის სარეჟისორო დებიუტი იყო სკანდალი — 1944 წელს გადაღებული ფილმი სადისტი ლათინური ენის მასწავლებელზე...
- ...ნოვგოროდის არქიეპისკოპოსი გენადის დაკვეთით შესრულდა ბიბლიის პირველი სრული სლავური თარგმანი...
- ...ნებისმიერი ორი მეგობარი, რომელიც სამ წელზე მეტს ცხოვრობს ერთად შეიძლება იურიდიულად თანამცხოვრებ პარტნიორად ჩაითვალოს ალბერტაში, მსგავსად ფაქტიური ქორწინებისა...
- ...1920 წლის აპრილის პოლონეთ-უკრაინის შეთანხმება იურიდიული გამართლება გახდა ოპერაცია კიევის დასაწყებად ბოლშევიკური რუსეთის წინააღმდეგ...
- ...ნაყოფი მოძრაობას ჩასახვიდან შვიდ კვირაში იწყებს...
- ...თეთრი დათვები ცაციები არიან...
- ...1988 წელს ნინო ანანიაშვილი (სურათზე) ანდრის ლიეპასთან ერთად პირველი საბჭოთა მოცეკვავე იყო, რომელსაც საშუალება მიეცა ნიუ-იორკ სიტი ბალეტში გამოსულიყო.
- ...თამბაქოს მოწევას სულ მცირე 5000-წლიანი ისტორია აქვს და ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული გართობის საშუალებაა მსოფლიოში...
- ...ასო U ლათინურ ანბანში მე-16 საუკუნეში პეტრუს რამუსმა შემოიღო, მანამდე მის ნაცვლად V-ს იყენებდნენ.
- ...ლიბანი რეკორდს ხსნის კინოთეატრების მაყურებელთა რაოდენობით — 35,3 ფილმით ადამიანზე წლიურად. ჩინეთი მეორე ადგილზეა 12,3-ით, შემდეგ საქართველო (5,6), ინდოეთი (5), ისლანდია (4,5), ავსტრალია (3,9), მას კი ოდნავ ჩამორჩება ახალი ზელანდია და აშშ.
- ...ევა გოტიე პირველი კლასიკური განათლების მომღერალი იყო, რომელმაც ჯორჯ გერშვინის ნაწარმოებები წარმოადგინა კონცერტზე...
- ...დედამიწაზე მცხოვრები ცოცხალი არსებების 99% გადაშენებულია...
- ...აშშ-ში დღეში საშუალოდ სამი სქესის შეცვლის ოპერაცია კეთდება...
- ...ყავის ყველაზე ძვირფასი ჯიში Bourbon pointu, რომელიც კილო 459 ევრო ღირს (2007 წელს), კუნძულ რეიუნიონზე მოჰყავთ.
- ...ვერნერ ფონ ბრაუნის კონსტრუქციის რაკეტა "ფაუს" წარმოებისას მეტი ადამიანი დაიღუპა, ვინემ ამ რაკეტების გასროლისგან ევროპის ქალაქებში...
- ...ფასის მსოფლიო რეკორდი 2,5 მილიონი შვეიცარული ფრანკით ერთი საფოსტო მარკისთვის დაამყარა 1855 წელს გამოშვებულმა შვედურმა "ტრე სკილინგ ყვითელმა" (სურათზე), რისთვისაც იგი გინესის რეკორდების წიგნში მოხვდა 1996 წელს...
- ...გესტაპომ და ნკვდ-მ ოთხი ერთობლივი კონფერენცია გამართეს პოლონეთის წინააღმდეგობის მოძრაობის ჩახშობის მოსალაპარაკებლად...
- ...წმ. ბადემუსის თავის მოსაკვეთად თავზარდაცემულ ჯალათს ხანჯლით ოთხი დარტყმა დასჭირდა...
- ...1990 წელს გამოვიდა მსოფლიოში პირველი ვიდეო-სინგლი, რომელშიც ამერიკელი პოპ-მომღერალი მადონას MTV-დან გაძევებული სკანდალური ვიდეოკლიპი შევიდა სიმღერაზე "Justify My Love"...
- ...ყველაზე ძვირადღირებული ფერწერული ტილო შესრულებული ქალის მიერ ნატალია გონჩაროვას (სურათზე) ეკუთვნის.
- ...არაბულად ვერლიბრი (ურითმო ლექსი) პირველად ერაყელმა პოეტმა ნაზიკ ალ-მალაიკამ დაწერა ...
- ...1937 წლის საბჭოთა მოსახლეობის აღწერის ორგანიზატორები ციხეში ჩასვეს, ვინაიდან დათვლილი მოსახლეობის რაოდენობა გაცილებით მცირე აღმოჩნდა ვინემ ამას სტალინი ელოდა...
- ...უძველესი ჩვენამდე მოღწეული ქრისტიანული ტექსტი - სინაის კოდექსი - საბჭოთა მთავრობამ ბრიტანეთს £100 000 ფუნტ სტერლინგად მიჰყიდა...
- ...მსოფლიოს ქალაქებს შორის ცათამბჯენების რაოდენობით ჰონკონგი (7620) ლიდერობს...
- ...საშინელებათა გარდა ედგარ ალან პოს დაწერილი აქვს ესსე ინტერიერის გაფორმებაზე სახელწოდებით "ავეჯის ფილოსოფია"...
- ...ინგლისურ ვიკიპედიაში რედაქტირება დღე-ღამის ნებისმიერ პერიოდში საშუალოდ წუთში 200-ჯერ ხდება, აქედან 2 ვანდალიზმია...
- ...პოლტავის ბანდურისტების კაპელა, ჰნატ ხოტკევიჩის (სურათზე) ხელმძღვანელობით, პირველი საბჭოთა ანსამბლი იყო, რომელიც გასტროლებით ჩრდილოეთ ამერიკაში მიიწვიეს...
- ...ოპტიკურ-ბოჭკოვან კაბელებში სატელეფონო ხმის კოდირება ხდება ლაზერის სხივების სახით, რომლებიც წამში რამდენიმე მილიონჯერ პულსირებს — გრძელ სადენებში სინათლე ელექტრობაზე გაცილებით სწრაფად და უდანაკარგოდ მოძრაობს...
- ...ჩიკაგოს კრაუნის შადრევანზე მანათობელი დიოდებით გამოსახული ადამიანის სახეები ქმნის ილუზიას თითქოს მათი მომუწული ტუჩებიდან წყლის ჭავლი გამოედინება...
- ...ბოდბის ივერის ღვთისმშობლის ხატს საბჭოთა ხელისუფლების პერიოდში ბოდბის მონასტერში განთავსებული საავადმყოფოს პერსონალი მაგიდად იყენებდა...
- ...1978 წელს კანადის ტერიტორიაზე საბჭოთა ბირთვული რეაქტიული თანამგზავრი-მზვერავის "კოსმოს-954"-ის ჩამოვარდნამ დაახლოებით 100 ათასი კმ² ტერიტორიის რადიოაქტიური დაბინძურება გამოიწვია...
- ... 1997 წელს მაიკ ტაისონს დისკვალიფიკაცია მიანიჭეს ორთაბრძოლაში ევანდერ ჰოლიფილდისთვის ყურის მოჭმის გამო.
- ...ანტონიო გაუდის (სურათზე) ტრამვაი დაეჯახა, თუმცა ის გაცვეთილი სამოსის გამო ვერავინ იცნო და საავადმყოფოში მხოლოდ რამდენიმე საათის შემდეგ გადაიყვანეს, რაც მისი უდროოდ გარდაცვალების მიზეზი გახდა...
- ...ფერდინან ფოში ერთადერთი ადამიანი იყო საფრანგეთის ისტორიაში, რომელიც სამი სახელმწიფოს (საფრანგეთი, დიდი ბრიტანეთი, პოლონეთი) მარშალი გახდა...
- ...ლომბარდიის რკინის გვირგვინის ერთი სარტყელი იესო ქრისტეს ჯვარცმისას გამოყენებული ერთ-ერთი ლურსმნისგან არის გამოჭედილი...
- ...იაპონური სამშენებლო ფირმა "კონგო გუმი" მსოფლიოში უძველესი სამრეწველო კომპანია იყო, რომელიც უწყვეტად ფუნქციონირებდა 578-დან 2006 წლამდე...
- ...პირველი ქართული მხატვრული ფილმი იყო 1916-18 წლებში ეგნატე ნინოშვილის ნაწარმოების მიხედვით გადაღებული "ქრისტინე"...
- ხრუშჩოვის საფლავის ქვა შექმნა ერნსტ ნეიზვესტნიმ, მოქანდაკე, რომლის ნამუშევრებს ნიკიტა სერგის ძემ "დეგენერატიული ხელოვნება" უწოდა...
- ...კვარცხლბეკი, რომელზეც ბრინჯაოს მხედარია (სურათზე) აღმართული, ყველაზე დიდი ქვაა, რომელიც ადამიანებს ოდესმე დაუძრავთ...
- ...სტამბოლის ერთ-ერთ ქუჩას ბაღდადის ქუჩა მურად IV-მ მესოპოტამიის დაპყრობის აღსანიშნავად დაარქვა...
- ...მსოფლიოში პირველი საბავშვო რკინიგზა 1935 წელს თბილისში, მუშტაიდის ბაღში აშენდა...
- ...წიგნის დღე 23 აპრილს აღინიშნება ტრაგიკული დამთხვევის გამო: სამი უდიდესი მწერალი - დე ლა ვეგა, სერვანტესი და შექსპირი - ამ დღეს გარდაიცვალნენ 1616 წელს...
- ...შოკოლადი პირველი არაალკოჰოლური სალონური სასმელი იყო ადრეულ თანამედროვე ევროპულ სამზარეულოში...
- ...ჰამბურგს პირველი ადგილი უჭირავს ევროპის ქალაქებს შორის ხიდების რაოდენობით (2300-ზე მეტი), უსწრებს რა ვენეციას (400), ამსტერდამს (1200) და ლონდონს ერთად აღებულს.
- ... გერმანიაში ვერმახტის და სს-ის სამხედრო უნიფორმას საყოველთაოდ ცნობილი გერმანული ფირმა ჰუგო ბოსი კერავდა...
- ... პირველი კინოჩვენება ძმებმა ლუმიერებმა 1895 წლის 28 დეკემბერს მოაწყვეს გრან კაფეში კაპუცინების ბულვარზე, პარიზში, სინემატოგრაფის მეშვეობით...
- ჩინური ახალი წელი (სურათზე) აღინიშნება ყოველი წლის მთვარის პირველი თვის ახალმთვარეობას, გაზაფხულის დასაწყისზე. თარიღი მერყეობს 21 იანვარსა და 21 თებერვალს შორის გრიგორიანული კალენდრით. ვინაიდან ლუნისოლარული კალენდარი ასტრონომიულად განისაზღვრება, გრიგორიანულისგან განსხვავებით, სეზონთა ცოცვა ამ ინტერვალსაც ცვლის. ყოველი წელი სიმბოლურად უკავშირდება 12 ცხოველსა და ხუთ ელემენტთაგან ერთ-ერთს, რომელთა კომბინაციების ციკლი ყოველ 60 წელს მეორდება. ეს ჩინეთში წელიწადის ყველაზე მნიშვნელოვანი დღესასწაულია.
- ...მალტელი ებრაელები აიძულეს აენაზღაურებინათ ზარალი მათი ქვეყანაში არ ყოფნის გამო, მას შემდეგ რაც ისინი ქვეყნიდან განდევნილ იქნენ 1492 წლის ალჰამბრას დეკრეტით...
- სხვადასხვა ქვეყანაში თოვლის ბაბუას სხვადასხვა სახელი აქვს: აშშ-ში - «Santa Claus», ინგლისში - «Father Cristmas», სომხეთში - «Gaghant Baba», დანიაში - «Julemanden», იტალიაში - «Babbo Natale», ლიტვაში - «Kalėdų Senelis», ბრაზილიაში — «Papai Noel», პოლონეთში - «Święty Mikołaj», პორტუგალიაში - «Pai Natal», რუმინეთში - «Moş Crăciun», გერმანიაში - «Nikolaus», შოტლანდიაში - «Daidaín na Nollaig», საფრანგეთში - «Le Père Noël», ირლანდიაში - «Daidí na Nollaig», ფინეთში - «Joulupukki», ნორვეგიაში - «Julenissen», შვედეთში - «Jultomten», ბულგარეთში - «Дядо Коледа», თურქეთში - «Noel Baba», სერბიაში - «Deda Mraz», ესპანეთში - «Papá Noel», ავღანეთში - «Baba Chaghaloo», ერაყში - «Goosaleh», ჩილეში - «Viejito Pascuero», ეგვიპტეში - «Papa Noël», ირანში - «Baba Noel», ესტონეთში - «Jõuluvana».
- ნაძვის ხის სათამაშო - შუშის ბურთულა - პირველად საქსონიაში გამოჩნდა XVI საუკუნეში.
- იტალიაში ახალი წლის წინ ძველ ნივთებს გარეთ ყრიან.
- იაპონიაში ახალი წლის ღამეს 108-ჯერ რეკავენ ზარს. თითოეული ზარი თითო ცოდვას შეესაბამება. სულ ექვსი ცოდვაა: სიხარბე, სისულელე, სიავე, თავქარიანობა, მერყეობა და შურიანობა, თუმცა თითოეულ მათგანს 18 ნაირსახეობა აქვს, რაც საერთო ჯამში 108 ზარს უდრის.
- ...სომეხმა ნავთობის მაგნატმა ალექსანდრე მანთაშევმა თავად აარჩია 50 ნიჭიერი სომეხი ახალგაზრდა და სასწავლებლად გააგზავნა ისინი კონტინენტური ევროპისა და რუსეთის საუკეთესო უნივერსიტეტებში...
- ...შავი ზღვა დაახლოებით 7500 წლის წინ მტკნარი წყლის ტბა იყო...