გეგუთის სასახლე
ვიკიპედიიდან
გეგუთის სასახლე, ფეოდალური ხანის საქართველოს საერო არქიტექტურის ძეგლი, ქ. ქუთაისის სამხრეთით, 7 კმ-ზე, მდ. რიონის ნაპირას. ყველაზე ადრეული ისტორიული ცნობა გეგუთის სასახლის შესახებ XII საუკუნეს ეკუთვნის. ნანგრევებს 2000 მ2 მეტი ფართობი უჭირავს. 1953-1956 წლებში სარესტავრაციო-კვლევით სამუშაოთა შედეგად შესაძლებელი გახდა სასახლის ხუროთმოძღვრული ფორმების დადგენა. ციხე-დარბაზში რამდენიმე სამშენებლო ფენა გამოირჩევა. ყველაზე ადრინდელი ნაწილი (VIII-IX სს.) გეგმით მარტივი, ერთოთახიანი, დიდბუხრიანი ე. წ. სანადირო სახლია. მოგვიანებით იგი მრავალფუნქციას ასრულებდა. თლილი ქვით ნაგებ სამმეტრიან ცოკოლზე აღმართულია აგურით ნაგები ოთხიარუსიანი მეფეთა სადგომი ციხე-დარბაზი (XII ს.). მისი მტავარი ნაწილია 14 მიანი გუმბათით დაგვირგვინებული 4-მკლავიანი დარბაზი, რომლის აქეთ-იქით საცხოვრებელი და სამეურნეო დანიშნულების სათავსებია (საწოლი ოთახი, სალარო, საგანძური, აბანო და სხვა). მთელ ნაგებობას გარედან ეკვრის კედლებიდან გამოწეული მასიური ბურჯები. XIII-XIV საუკუნეებს განეკუთვნება მთავარი ნაგებობის დასავლეთით მდებარე შენობა და სასახლის ეკლესია.