პორტალი:რაგბი
ვიკიპედიიდან
შეჭიდება ოთხ ტაქტად
რაგბის წესების შეცვლას საგაისო მსოფლიო თასის მოლევამდე ყადაღა კი ედო, მაგრამ საერთაშორისო საბჭომ (ირბ) მაინც გაითვალისწინა ბურჯთა ტრავმებით შეშფოთებულ ექსპერტთა აზრი და 1 იანვრიდან შერკინების წინა ხაზთა შებმის ახალი პროცედურა დააკანონა. გარდა ამისა, ბრიგადები დაინიშნენ 2007 წლის ექვს ერზე და შეპირებისამებრ, მსაჯთა პანელებიც გადახალისდნენ.
ირბ-მა 20.1(თ) მუხლის (რაგბის წესები 2006 გვ.106) შეცვლა 17 ნოემბერს დაამტკიცა, შესწორება კი, საილუსტრაციო კლიპებითურთ, ოფიციალურად 6 დეკემბერსღა გამოაქვეყნა. სააგენტოებმა სიახლე გაბუქეს. არადა, იგივე პრინციპი ბარემ ათი წელია მოქმედებს ჭაბუკთა (19 წლამდე) თამაშებში და წესთა ქართულ თარგმანშიც იმავე გვერდზე, ერთი აბზაცით ზემოთ, ჩარჩოშია ჩაბეჭდილი.
წინა (პირველ) ხაზთა შებმის (გინდაც შეჭიდების) ახალი პროცედურა აქამდე თუ 3-ტაქტა იყო, ამიერიდან 4-საფეხუროვანი იქნება. ჭაბუკთა რაგბის ანალოგიით, მესამე მოქმედებად ყოვნი ჩაემატა. ჰოდა, გაისიდან მთელ მსოფლიოში კაცთა შერკინებაც შემდეგი მიმდევრობით მოხდება:
(1) წინ დახრა (2) შეხება (3) ყოვნი (4) შეჭიდება
ამით საწყისი ჯახი შერბილება, თორემ მიწოლა და ბურთისთვის ბრძოლა კი უწინდებურად უშეღავათო იქნება. აკი ბრძანა ირბ-ის მხცოვანმა თავკაცმა, ჯეელობაში თავადვე ბურჯმა, დოქტორმა სიდ მილარმა, სიახლეს ოდენ მორაგბეთა უსაფრთხოებისთვის ვნერგავთ და (13-კაცა) ლიგის გზას სულაც არ ვადგავართო.
ბებერი ოღრაშის თქმით, რაგბში ნაღდი, ჯიბრიანი შერკინების შენარჩუნება არსებითია, რაღაი მისი წყალობით გუნდში რაგინდარა აღნაგობის ხალხისთვის მოიძებნება ადგილი, მაგრამ ეგეც ცხადია, რომ ჩვენს დროში სპორტის სიხისტისა და მონაწილეთა კეთილ-დღეობის დაბალანსებაც აუცილებელია.
გამოჩენილი ინგლისელი ბურჯის, ჯეისონ ლენარდის აზრით, ახალი წესი მეტოქე მწყობრებს შორის სტანდარტული მანძილის დაწესებით შერკინებას დაასტაბილურებს, რასაც ბურჯთა შეჭიდების ტექნიკის გაუმჯობესებაც მოყვება. ამეების შემდეგ ჩაქცევათა რაოდენობა მოიკლებს და ბურთისთვის უფრო ალალი ბრძოლა გაჩაღდება.
სხვა აზრზეა ზე 14-ის რედსის გურუ, ავსტრალიის ვოლაბიზიდან დათხოვნილი ედი ჯოუნზი. მას მიაჩნია, რომ სიახლე მხოლოდ მცირე ხნით გაათააბრებს შანსებს, მერე კი გუნდები, რომელთაც მაგარი შერკინება ჰყავდათ, ახალ ოინებს დაამუღამებენ და წესები კვლავ შესასწორებელი გახდება.
ახლა წვრილად მოვყვეთ, თუ ირბ-ს როგორ წარმოუდგენია შეჭიდების პროცედურა. 20.1(თ) მუხლის ახალი რედაქციით, რეფერი რომ ზედიზედ დაიძახებს, დაიხარეთ და შეეხეთო, ყოველმა ბურჯმა გარე (ნაპირის-კენა) ხელი მოპირდაპირე ბურჯს ჯერ გარე მხარზე უნდა შეახოს, შემდეგ კი ხელი დაუშვას. აქ რეფერი ბრძანებს, ყოვნიო, შემდეგ კი შეეჭიდეთო. ჰოდა, როცა გუნდი ამისთვის მზად იქნება, მეტოქეს შეებმება.
ირბ ეს უკვე მერამდენედ იმასაც იმეორებს, შეგორებამდე შერკინება უძრავი უნდა იყოსო, და ჰავბეკსაც ბურთის შუაში შეგდებას ავალდებულებს. მსაჯისთვის კიდევ ერთი რეკომენდაცია ისაა, რომ ორივე გუნდი თანაბრად მოიხაროს, თორემ ზელანდიის ოლ ბლექსი წლეულს მაღალ დგომს ირჩევდა და მეტოქეს ზემოდან მწარედ ეჯახებოდა, რასაც, ცოდვა გამხელილი ჯობს და კიდეც მოყვა კანონმდებელთა 'დროული' გააქტიურება მსოფლიო თასის წინ.
შერკინებაში კივთა დიდ უპირატესობას სტატისტიკა ცხადად მოწმობს. რიცხვები იმასაც გვიდასტურებენ, რომ მსაჯს შერკინების გაძღოლა და მასში სამართლის გაჩენა უჭირს, რის გამოც ალალბედზე დანიშნული ჯარიმა და შერკინების თავიდან მოწყობა ხშირია, რაც არად ეპიტნავება ბილეთში გვარიანი თანხის გადამხდელ მაყურებელს.
რაღა ბევრი გავაგრძელოთ, შემოდგომის ტესტთა მეორე უიკენდზე (17-19 ნოემბერი), ექვს მატჩში 98 შერკინებიდან 64 ხელახლა მოსაწყობი გახდა და 14 ჯარიმა (ან თავისუფალი) დაინიშნა. მეტიც, ზელანდიის 10 შეგორებაზე საფრანგეთი 13-ჯერ (!) ვერ დადგა წესივრად, ლე ბლეს 8 შეგდებაზე კი ოლ ბლექსმა 6-ჯერ წაიმამაძაღლა, რათა მეტოქეს შესატევად მარგი ბურთი ვერ მიეღო!
ბოლო წელიწად-ნახევარია, ირბ-ის მსაჯთა შეფი პენსიაზე გასული ზელანდიელი რეფი, პედი ობრაიენია. კივს მოწყინდა დუბლინში ცხოვრება და შინ მიბრუნება სურს, რაკი მიაჩნია, რომ საქმე უკვე ააწყო. კაცი ვეღარც მოზღვავებულ საჩივრებს აუდის. ჰოდა, ფრანგმა მსაჯმა ჟოელ ჟიუტჟმა და ამისმა თანამემამულე ვიდეო-რეფმა, კრისტოფ ბედრომ ინგლისს ზელანდიასთან უეჭველი ლელო მატრაკვეცობის გამო რომ არ ჩაუთვალეს, უცდომელი ირბ-ის ისტორიაში პირველად, მისმა დიდმა მოხელემ ბოდიში მოიხადა.
პედის დუბლინურ ნოვაციათაგან მთავარი ისაა, რომ ირბ-ის მსაჯები ორ დონედ იყოფიან: უფროსებს ბობოლათა ტესტის გაძღოლა ხელეწიფებათ, უმცროსებს კი ამავე რანგის მატჩზე მხოლოდ კიდის მსაჯობა ან ვიდეო-რეფობა ეკისრებათ. ერთი კია, პანელები მარადი არაა და წელიწადში რამდენჯერმე ახლდება მეთვალყურეთა და რაგბის კავშირების პატაკთა გათვალისწინებით.
აი ახლაც, 1 დეკემბერს, მეორე კატეგორიიდან ამოშალეს ოთხი კაცი (ჯულიო დესანტისი იტა, ვილი რუსი აფრ, გარი ვაიზი ზელ, ერიკ დარიერი სფრ) და იქვე ჩაამატეს შვიდი (მათ შორის, არიფი იაპონელიც!), რეფთა ამქარში კი ერთადერთი სიახლე ისაა, რომ მსაჯობას თავი მიანება ავსტრალიელმა სკოტ იანგმა. სამაგიეროდ, აფრიკელმა ჯონათან კაპლანმა ორთავ მუხლზე ოპერაცია გაიკეთა და ექვს ერზე ერთბაშად ორ მატჩს განსჯის.
და კიდევ, კივ სთივ ვოლშს ეპყრება სასტვენი ირლანდიური ბურთაობა-ყვანჯობის ტაძარ ქროუქ პარკზე, რომელსაც რაგბი და ფეხბურთი ლენზდაუნ როუდის რეკონსტრუქციის გამო 2009 წლამდე შეეხიზნენ და ქირად სახსენებლადაც საზარელი თანხის გაღება უწევთ.
ბმულის სახელი anzoraaaaaa
რაგბის სამხრეთული ტესტების მეორე უიკენდზე თამაშთა უმეტესობა უფერული გამოვიდა, მასპინძლებმა კი უარესად დაანგრიეს სტუმარი ევროპელები, ვინც ტურნეებზე სუსტი, შეკოწიწებული რაზმებით ჩაბრძანდნენ. გარდა ამისა, ვერც ირბ-ის მიერ უვარგისად დაკვალიანებულმა მსაჯებმა განაჩინეს შერკინებაში სამართალი, მაგრამ ბედად არავინ დაკუტებულა.
ახალი წლიდან შერკინების აქამდე სამ-ტაქტიანი პროცედურა ოთხ-თვლიანად რომ იქცა, მაგით ჩაქცევა და ხელახლა დაწყობა არ შემცირებულა, კვაჭის ტრავმიანობამ კი იმატა და ბურჯისას გაუტოლდა. ირბ-ის მორიგი ბრძნული მითითებით, რეფმა მეორე და მესამე ბრძანება ერთბაშად უნდა გასცეს, ანუ შერკინება რეალურად ისევ სამ-მოძრაობიან პროცესად იქცა, მაგრამ მაგით წინა ხაზებს უარესად აებნათ თავ-გზა.
ჰოდა, შაბათს გამართულ ოთხ მატჩში 100 შერკინებიდან 39 ჩაიქცა, 49 ხელახლა დაეწყო, დაინიშნა 12 თავისუფალი და 9 ჯარიმა; ბუენოს აირესის ტესტში თვრამეტმა მოთამაშემ სრული ხუთი წუთი (!) ფეხბურთის მოედნის ერთი და იგივე უბანი ტკეპნა, პრეტორიაში კი ბოკეს კაპიტანმა, ჯონ სმიტმა ყვედრებაც დაუწყო ფრანგ რეფს, ჟოელ ჟიუტჟს, რამე ჰქენი, თორემ ერთი კისერი მაქვს და იგი მოსატეხად ვერ მემეტებაო.
ზღვისრეთში ბურთიცა და მოედანიც ორივეგან სველი იყო. ზელანდია ბოლო ნახევარ წელში პირველად თამაშობდა, მეტოქედ კი, როგორც "პლანეტ რაგბმა" შენიშნა, ფრანგ პაპათა და შვილიშვილთა ნაკრები ჰყავდა. ოლ ბლექსმა ტრადიციულად მძიმედ დაიწყო სეზონი, რათა ფორმის პიკს მსოფლიო თასის პლეი-ოფზე, ოქტომბერში მიაღწიოს, მაგრამ სტატიკაში კი დაჯაბნა შორეთში სამშაბათსღა ჩასული მოხალისენი და დროის 77 პროცენტიც მეტოქის ნახევარზე გაატარა.
ლე ბლემ, რაც კი გააჩნდა, ბრძოლაში ჩააქსოვა. გარეგნობით მეკობრის მსგავსმა სებასტიან შაბალმა სასტიკად დასცა კრის მასოი. მსუბუქად დაშავდნენ კივი გრანდები, კაპიტანი რიჩი მაკქოუ (თეძო) და დირიჟორი დენ კარტერი (კოჭი), რის გამოც შესვენებაზე ორივე შეცვალეს, რათა ტრავმა არ გართულებოდათ.
მასპინძლებმა პირველი ლელოს გატანას ნახევარი საათი მოანდომეს. კარტერმა შექცეული პასი მიართვა ჯო როკოთოკოს, ისაია ტოიავამ კი არონ მეიჯერი კართან შეგზავნა. მეორე ლელოზე კარტერის გადაკიდებულზე სიტივენი სივივატუმ ფეხბურთში აჯობა ტომა კასტენიედს და დაუმიწა, მესამეზე კი, ნიკ ევანსის შეგორებაზე, ასოკირკიტა ოზმა ტელი-რეფმა თუმც წინ თამაში გამოუჩხრიკა ტოაიავას, ზელანდიამ მეტოქეს მისივე 5-მეტრა შერკინება მაინც მოუგო და სივივატუ კუთხეში შეხტა.
ფრანგებმა ერთადერთი საპასუხო ლელო ავსტრალიური ფეხბურთის ყაიდაზე გაიტანეს: ჯერ კასტენიედმა უპასა ფეხით მარჯვნივ, მერე კი მღლეტელმა (!) ოლივიე მანმა მარცხნივ, პირდაპირ ლელოში. მეოთხე ლელოზე კივებმა კასტენიედი აბრაგანზე გამოიჭირეს; ოვალი ფრანგს როდნი სოიალომ წაღლიტა და სივივატუმ მეიჯერი ახეირა, მეხუთეზე კი ბენჟამენ ტიერს ალალზე დაჭერისთვის სარგო თავისუფალზე მიუხდნენ ზელანდიელები და აღარ დაარტყმევინეს, შერკინებიდან კი სოიალომ ორი მბოჭავი გააბითურა.
მსგავს ვითარებაში, პრეტორიაში, უფრო ეშხიანად ითამაშა პიერ სპისმა, ვინც გადამწყვეტ მომენტში, ბოლო ფრეზე (22:22) დაწყობილ დაცვას მოკლე ფრთაზე კადნიერად შეუტია და ზედიზედ გააცურა ენდი გომერსოლი, ჯონი ვილკინსონი, ჯემი ნუნი და მაგნუს ლუნდი. იქვე ბენ სქერვინგს პასი ჩაუჭრა ადგილობრივი ბულზის მულატმა ბრაიან ჰაბანამ და 80 მეტრი ირბინა, თავის მეორე ლელოზე კი ზე 14-ის ბოლო ფინალის გმირმა ტობი ფლადსა და ნიკ აბერდენონს ფინტებით თავბრუ დაახვია, მაგრამ მუხლიც იტკინა და ერთი თვე გაუცდება.
ბებერი ჯეისონ რობინსონი რომ ვერ მორჩა, ინგლისის კაპიტნობა "ვილკოს" დაეკისრა. წინდაწინ ჩამოწერილმა პომებმა თამაში რიხიანად დაიწყეს და ზედ შესვენების წინ კიდეც გაუსწრეს იაპებს, რომლებიც მოედნის მთელ სიგანეზე იშლებოდნენ და განდაგან პასებით, წინსვლის გარეშე, დაუჯახებლად სურდათ მოგება. ამას დაერთო ის, რომ ბურჯი სიჯეი ფანდერლინდე სამჯერ გამტყუნდა და ვილკინსონმა ჯარიმები შეყარა; ჰაბანამ სალელოე პასზე ხელი ჩაუკრა სტუმრებს და სინბინში წაბრძანდა, ხოლო სპისს გადაცემა ჩაუჭრა დენ სქარბრომ და გაქუსლა.
ტურნე რად დაგვიგეგმესო
ნამატჩევს "ვილკომ" თქვა, სანამ შნო გვქონდა, მეტოქეს ვუტევდით, მაგრამ რაჟამს იმათ აიწყვიტეს, ბოკეს გამჩერებელი ვეღარ ვიყავით და ეგრე მგონია, სხვა, უკეთესი გუნდებიც ჩვენს დღეში ჩავარდებოდნენო.
აფრიკელთა გურუ ჯეიქ ვაითმა, ვინც ნაკრებს 39-ედ უსარდლა და ნიკ მალითს ჩამოართვა ეროვნული რეკორდი, დაიჟინა, ინგლისს, გინდაც გამოხშირულს, ორ მატჩში 113 ქულა და 15 ლელო რომ გავუტანეთ, ამით მსოფლიო თასზე, პულში შებმის წინ ფსიქოლოგიური ფორა მივიღეთო, ინგლისის რაგბის კავშირის ზეპური მიმართულების შეფმა, რობ ენდრიუმ კი შინიდან შემოთვალა, ასეთი რაზმით აფრიკაში არაფერი გვესაქმებოდა და არც ირბ უნდა გვიგეგმავდეს მსოფლიო თასის წელს ტრადიციულ ტურნესო.
მეორე მატჩში ინგლისზე ბევრად მეტს ელოდა ლიანგი უელსისგან, ვინც ავსტრალიასთან წინა შაბათს სირენის შემდეგღა დამარცხდა. ვაგლახ, რომ ვარაუდი არ გამართლდა, რაგბი კი, მეტადრე პირველ ნახევარში, ისე ბერწი იყო, რომ ბრისბენის პუბლიკამ, ვისაც წლეულს ტესტის ხილვა მეტად ვეღარ ეღირსება, ვოლაბიზი შესვენებაზე სტვენით გააცილა.
ავსტრალიის კვაჭმა სთივენ მურმა დერეფანში ოთხჯერ შუაში ვერ ააგდო ბურთი. 6:0-ზე ჯულიან ჰაქსლმა ჯარიმა კარის ნაცვლად კუთხეს რომ დაუმიზნა, ხალხი ახმაურდა, ჩვენები ლელოთი გახარებას გვიპირებენო, მაგრამ დარტყმა ალამს გადაცდა. მერე იყო და იმავე მურმა რომ შებოჭა უელსის 21 წლის გარემარბი, კრის ჩეკაი, ამას მუხლი ეღრძო და გაასვენეს.
ბიჭს სასწრაფო ოპერაცია დაჭირდა და მსოფლიო თასიც განზე დარჩა. მეტიც, შინ კიდევ ორი კვირა რომ ვერ გაფრინდება, კავშირი დაუტკბა და ქვინზლენდში მარტომ რომ არ მოიწყინოს, შორეთში წაწალს (გელფრენდი) ჩაუფრენს.
ვოლაბიზმა მეორე ტაიმში 9 ნომრად ბებერი ჯორჯ გრეგანი შეიყვანა და თამაშიც უმალ აეწყო, ანუ უნივერსალ მეტ გიტოს ჰავბეკად გამწესების ექსპერიმენტი კრახით დასრულდა. ოზებმა 25 წუთში სამი ლელო გაიტანეს და მერე ბურთაობის ინტერესი გაუქრათ.
პირველზე ვაიკლიფ პალუ მიეძალა, ნეითან შარფმა და ჰაქსლმა კი მარჯვენა კიდეზე გააჭენეს ახალბედა დიგბი იოანი. მეორე, თერნოვერს მოყვა და შარფმა დაგეზა დრუ მიჩელი, ვისაც მაიკლ ოუენმა, რაღა თქმა უნდა, ვერ სდია; მესამეზე კი ჰაქსლმა მაიკ ფილიპსის წინაშე გადაიკიდა, თავადვე აიღო და გადახტა.
ბუენოს-აირესში არგენტინამ წინა საღამოს დანიშნული ფეხბურთი მოიმიზეზა და ირლანდია ისედაც გაქუცულ ასპარეზზე არ ავარჯიშა. პუმებს საფრანგეთის ტოპ 14-ის ნახევარფინალში დასაქმებული ათი (!) კაცი აკლდათ, მაგრამ ახალი დიზაინის კვართი კი ეცვათ.
შესვენებამდე ქარი ირლანდიის მოკავშირე იყო. კელტები პირველი ტაიმის ბოლოსკენ ათი წუთით მეტოქის ლელოსთან დაფუძნდნენ, მაგრამ მაგით ვერაფერი იხეირეს, რაკი კაპიტანმა საიმონ ბესთმა შვიდივე (!) ჩაქცევაზე ისევ შერკინება მოითხოვა, ბოლოს კი კარში დარტყმა რომ გადაწყვიტა, ჯერემი სთონთონმა კარის წინიდან, 20 მეტრიდან ააცილა.
ირლანდიელ კიკერს მერეც ორჯერ მოეცარა ფეხი, მისმა არგენტინელმა კოლეგამ, ფრედი ტოდესკინმა კი ხუთი ცდით ოთხი გოლი შეაგდო. სულ ბოლოს პუმებმა ლელოც შეიტანეს, ოღონდაც არა ჯაჯგურით ანუ მოლით, არამედ მას შემდეგ, რაც მანეულ კონტეპომი ვერ შეაჩერა ნალიგარმა ბრაიან ქერნმა.