Galma

Seg Wikipedia

Galma (Guelma) d yiwet n temdint u d yiwet n twilayt ay d-yuzgan deg wegmuḍ (ccerq) Ldzayer, deg wegmuḍ n Qsenṭina.

Deg tallit n Ṛṛuman, tamdint-agi llan qqaren-as "Kalama", u ulac ccek dakk-n "Galma" yeqqim-d seg tallit-nni. Yuɣ lḥal, llan aṭas n yismawen n yimukan d temdinin d iqdimen ugar n wanect ay nezmer ad t-nxayel, yernu deg tmurt n Ldzayer, mazal kra n yimukan sɛan ismawen-nni ay llan sɛan-ten deg tallit n Ṛṛuman. ɣef umedya, "Lemdeyya" (Médéa) yekka-d seg yisem n "Lambadia" (d isem n temdint-a deg tallit n Ṛṛuman.

D acu kan, aṭas seg yismawen n yimukan, n tewsitin (leɛṛac) d yemdanen imaziɣen n zzman n Ṛṛuman, llan ssezlagen-asen ismawen-nsen ama deg wenṭaq, ama deg tira, dɣa d ay-n ay yettarran anadi n laṣ̣el n yismawen-agi yewɛeṛ alamma ay d ay-n kan. Yuɣ lḥal, imi anagraw asnisli (système phonologique) amaziɣ yella yemgerrad (yemxallaf) ɣef win n tlatinit neɣ n tegrikit, imura ay yuran deg tallit taqdimt ɣef Yimaziɣen, szelgen-asen akk ismawen-nsen u ɣef way-a ara naf dakk-n "Masensen" rran-t "Massinissa" u "Yugurten" rran-t "Jugurtha". Ula d Imaziɣen yellan ttarun deg tallit-nni, imi ay llan ttarun s tutlayin tibeṛṛaniyin, llan ttarun ismawen imaziɣen s tizzelgi. Ula d Yuba wis Sin-nni ay yes nettzuxxu, asmi ay yura ɣef tesnamurt (géographie) n tmurt-nneɣ, yessezleg akk ismawen-nni n yimukan d yisafen d yiɣerman (tuddar d temdinin), alamma ay yeqqel, ass-a, d awezɣi ad neɛqel ismawen-nni ma nebɣa ad nnadi deg wennar. Deg wanect-a ara d-iban acḥal yecmet mi ara yettaru wegdud s tutlayt yellan d tabeṛṛanit fell-as, imi ula d ismawen n wegdud-is, ad ten-yeccmat akk-n ay ten-yeccmet ubeṛṛani.

Ma d isem n "Galma", yettban-iyi-d dakk-n ad yili yekka-d seg uẓar "GLM" neɣ "GLMM" ay d-yefkan isem "Agelmim". Yuɣ lḥal, nemmeslay-d ussan-agi iɛeddan ɣef yisem-agi u nenna-d dakk-n llan aṭas n yimukan deg tmurt-nneɣ ay yesɛan isem-agi u yezmer lḥal ad tili Galma tewwi-d isem-is seg wawal-agi. "Agelmim" qqaren-as s tmaheɣt "agelmam". Wagi d amkan ameqran ay deg gellen waman, ur ttazzalen ara deg-s am wasif.

[beddel] Tamselyut

  • Omar Amastan Mouffok. imedyazen