Bikarhêner:Bamerne

Ji Wîkîpediya

بامه‌رنێ ژ سه‌نته‌رێ پارێزگه‌ها دهوکێ60 کیلومه‌ترا به‌ره‌و  باکور  سه‌ر ب قه‌زا ئامێدیێڤه‌ د کاڤیته‌ بن چیایێ  مه‌تینا  به‌رامبه‌ر چیایێ گاره‌ی و سه‌رسنکێ  ژ  ڕوژ هه‌لاتی ڤه‌   گوندێ ئه‌ره‌دنا و ئێنیشکێ ڕوژ ئاڤایێ وێ گوندێ زێوا شێخ پیرامیس وشرتێ و داودییێ .گه‌له‌ک جاران بریارا ناوچه‌ بونا بامه‌رنێ یا ده‌رکه‌تی ژ رژێمێن عراقێ به‌لێ ئه‌ڤ بریاره‌ نه‌هاتینه بجهکرن ژ به‌ر روولێ بامه‌رنێ یێ کوردایه‌تی و شوره‌شگێری چونکی بسه‌دان ژ خه‌لکێ ڤی‌گوندی ل هه‌ردوو شوره‌شێن ئیلونێ و گولانێ داپێشمه‌رگه ‌بوون.سالا 1958 ل گوندێ بامه‌رنێ سه‌رهلدانه‌ک بناڤێ(مقام الشعبی) سه‌رهلدا دژی سسته‌مێ ده‌ره‌به‌گیی ڤێ سه‌هلدانێ 2 سالا ڤه‌کێشایه ئه‌‌وه‌بو ل سالا 1960 بخوین رێتنڤه ئه‌ڤ ‌سه‌رهلدانه‌ دماهیک پێ هات، بده‌ها ژ کورێن ڤی‌ گوندی په‌نابه‌ری ده‌ڤه‌رێن گولییا و به‌رواریا بوون هه‌تا شوره‌شا ئه‌یلولێ ده‌ست پێ کری ل سالا 1961 بارزانییێ مه‌زن  هاته‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینا ،ئه‌ڤ هێزا پێشمه‌رگه‌هێ بامه‌رنیا په‌یوه‌ندی ببارزانێ کرن و بونه‌ هێزه‌کا نه‌ته‌ویێ و روله‌کێ مه‌زن دیتن بو بنجهکرنا شوره‌شێ ل ده‌ڤرێن به‌هدینان. سالا 1962ڤێ هێزێ  روله‌کێ مه‌زن هه‌بوون ل به‌رسنگ گرتنا هێزه‌کا له‌شکه‌رێ رژێمێ بوو سه‌ر ده‌ڤه‌را سندی و گولیا و ل گوندێ (بانک و باندرو).هه‌روه‌سا ل سالا 1964 ل شه‌رێبناڤ ده‌نگێ چیایێ مه‌تینی پێشمه‌رگه‌ و سه‌رکردێ قاره‌مان (جه‌میلێ سوور) شه‌هید بوو و گوندێ بامه‌رنێ هاته‌ سوتن بته‌مای ب هزارا ژ خه‌لکێ ڤی گوندی په‌نابه‌ر بوون لگه‌ل مال و خێزانێن خو بو ده‌ڤه‌رێن ئازادکری لبن ده‌ستێ شوره‌شێ.دووباره‌ ئه‌ڤ گونده‌ ل سالا 1968 هاته‌ سوتن و ل 1987 سێ باره‌ هاته‌ سوتن.ژبه‌ر  هه‌لوستێ وان یێ کوردایتی شوره‌شگێری رژێمێ و جاشا هه‌ر ده‌م فه‌رمان و تالان بڤی گوندی کرنه‌ وه‌ک توله‌ ستاندن.سالا 1991 و ل سه‌ر هلدانا پیروز ئه‌ڤ گونده‌ ته‌نا بوو  وه‌ک هه‌موو کوردستانێ هه‌ژمارا شه‌هیدێن ڤی گوندی ل هه‌ردوو شوره‌شا و شه‌رێن ناڤ خویێن کوردستانێ گه‌هشتنه‌نێزیکی 250 شه‌هیدا .سالا  ٢٠٠٠ێ  یا بۆیه‌  ناوچه‌ (ناحیه‌)  و  نێزیکی ( ٣٠ )  گوندا پێڤه‌ دگرێداینه.خه‌لکێ بامه‌رنێ تشتێ ئاشکرا ئه‌وه‌ کو هه‌ر ژ که‌ڤندا خه‌لکێ بامه‌رنێ،  مینا خه‌لکێ هه‌ر گونده‌کێ دی،پێگیری ب یاسا و ڕوشت و تیتالێن بنه‌مال و هۆزیێن خۆ کرییه ل سه‌ر بنه‌مایه‌کێ پێکڤه‌ ژیان و ته‌بایی و وه‌ک هه‌ڤی دژی سسته‌مێن رژێمێن داگیر که‌رو ده‌ربه‌گییێ ژ به‌ر کو بامه‌رنێ جهه‌کێ ستراتیژی، وسرنج را کێش و جهێ ژینێ و ژیارێی بوو،د که‌ڤیته‌ سه‌ر توخیبێ پێگه‌هشتنا چه‌ند هۆزێن ده‌ڤه‌رێ . زێده‌باری کو جهه‌کێ ب خێر ئوو بێره،‌ بۆ چاندنێ و خوه‌دانکرنا ته‌رش و گیانه‌وه‌را. ئه‌ڤ سه‌خله‌تێن هه‌نێ بوونه‌ ئه‌گه‌ر کو خه‌لکه‌ک ژ گه‌له‌ک جها به‌رێ خوه‌ بده‌نێ لێ ئاکنجی ببن نه‌خاسمه‌ د سه‌د سالیا بیستاندا،  ل وی ده‌می بامه‌رنێ  ببۆ سه‌نته‌ره‌کێ ( مه‌لبه‌نده‌ک ) بازرگانی،  ڕوشه‌نبێری،  سیاسی و ئاینی ل ده‌ڤه‌رێ ،و جداهیه‌کا ئاشکرا د ناڤبه‌را جڤاکێ بامه‌رنێ ئوو گوندێن ده‌ور ئوو به‌ر دا هه‌یه‌،  ئه‌وژی ئه‌وه‌ کو باهرا پێتر ژ گوندێن ده‌ڤه‌رێ پێکهاتینه‌ ژ چه‌ند بنه‌مالان کو سه‌ر ب هۆزه‌کێڤه‌نه‌ ،  یان ژی سه‌ر ب بابه‌کێ هۆزا سه‌ره‌کیڤه‌نه.‌ لێ جڤاکا بامه‌رنێ ژ به‌ر ئه‌گه‌رێن به‌ری نووکه‌ مه‌ خوه‌یاکریه‌ژچارچۆڤێ هه‌نێ ده‌رکه‌فتیه‌ مروڤ دشێت بێژیت بامه‌رنێ به‌هدیننا بچوکه‌ لده‌ڤه‌رادهوکێ