Pira Malabadî
Ji Wîkîpediya
Pira Malabadî di navbera navçe Farqîna bi ser Amedê ve û Batmanê de ye û li ser çemê Batmanê ava ye.
Ev Pir di sala 1147 an da hatiyê çêkirin. Dirêjîya wê 150 m, firehîya wê 7 m û bilindîya wê 19 m ye. Pir bi kevirên rengîn hatiyê hûnandin û di dinê de di nav pirên ji kevirên birî de ya xwedîye kimberên herî fireh e. Di navbera her du kêlekên kimberê da 2 ode hene û ji 5 çavîyan pêk tê. Fireyiya kembera pirê 40 mîtro û ji nîvê kemberê bilindahî jî 20 mîtro ye. Bi van pîvanan, pir dikara kubbeya Ayasofyayê bi hêsanî di nav xwe de biveşêre.
Pira Malabadê di dinyayê de, di nav pirên kevir de xwedî kembera herî mezin û fireh e. Li gor ku di nav gelê herêmê de tê gotin, pir ji aliyê Badê kurê Dostik ve di dema Desthilatdariya Merwaniyan de hatiye avakirin ku loma jê re gotine Mala Bad ango Mala Badê.
Înşaata pira Malabadê çend car xera bûye. Ji bo avakirina pirê kalkerê gewr(grî) hatiye bikaranîn. Li ser pirê hin nivîstek û fîgur hene ku neha baş nayêne xwendin. Lewra zarokan bi ramana şaş a ku ev heykel ji aliyê gawiran ve hatiye çêkirin, xwe hildikişandine jor û bi kevir û biviran ev nivîstek û fîguran dişikandin. Lê ev nivîstek û fîgurên li ser vê pirê, dişibine nivîstek û fîgurên Heskîfê û pirên li Cizîrê.
Di salên 1950 yan de dewletê li kêleka pira Malabadê pireke nû çekir. Rêya nabera Farqîn û Batman û Bedlîsê di ser vê pira nû de derbas dibe.
Pirek mîna pira Malabadê lê jê piçûktir jî, berê ji aliyê kalê Bad Kemûk ve hatiye avakirin ku neha ji wê pirê û ji gundê ku li ber wê pirê hatiye avakirin re jî dibêjin Pira Kemûkê û gundê Kemûkê.