Ûzbêkistan

Ji Wîkîpediya

O‘zbekiston Respublikasi
Komara Ûzbêkistan


Ala Ûzbêkistanê


Arma Ûzbêkistanê
Zimanên fermî Ûzbêkî
Paytext Taşkent(Ûzbêkî Toshkent)
Sîstema Sîyasî Komar
Serokkomar Islom Karimov
Serokê hikûmetê Shavkat Mirziyoyev
Serxwebûn 1'ê rezberê 1991, ji SSCB de
Srûda netewî: Serquyosh, hur o‘lkam,
elga baxt, najot
Rûerd 447.400 km²
Nifûs 27.307.134 Pûşperê 2006
Berbilavî 59
Dirav So‘m
navçeya demjimêrî UTC+5
Nîşana înternetê .uz
Koda telefonê +998

Ûzbêkistan (ûzbêkî O‘zbekiston; fermî Komara Îshakîstan, ûzbêkî O‘zbekiston Respublikasi) welateka li Asya navîn de ye. Cîrantiya Ûzbêkistanê bi Qezexistan, Qirgîzistan, Tacîkistan, Efxanistan û Turkmenistanê re he ye.

Tabloya Naverokê

[biguherîne] Erdnîgarî

447.400 km² rûerda Ûzbêkistanê he ye, bi mezinahî xwe ew welata cîhaneyê 56an e. Direjhatîya welat ji rojhelat Gola Aralê de rojava heta Ferghanatal nezikî 1.200 km, firehî jî di başûr û bakur de 930 km e. Li başûr rojhelat Turkmenistan, li bakur Qezexistan û Gola Aralê, li başûr Tacikistan û li rojhelat jî Qirgîzistan heye. Çi qas ji bo Gola Aral hereşekê hişk bûn heye û hin navçe xwe di sînorên Qezexistan de dima jî bi 43.000 km aqarê xwe ew gola herî mezin Ûzbêkistanê ye. Çiyayê herî mezin bi 4.300 m Çiyayê Beşton e.

[biguherîne] Çem

Di Ûzbêkistanê re du çemên mezin, bi 2.539 km çemê Amudaryo û bi 2.212 km an çemê Sirdaryo derbaz dibe. Amudaryo Efxanistan li çiyayên Pamir û Hindîkûş dize û li Tacikistan û Efxanistanê bi navê Pamîr tê navkirin. Amudaryo paş di sînorên Efxanistan û Ûzbêkistanê re derbaz bû şunda di paralela sînorên Ûzbêkistan û Qezexistan re derbaz dibe. Sirdaryo li Qirgizistan şunda dikeve Ûzbêkistanê paş Ferghanatal derbaz kir şunda dikeve Tacikistanê û şunda Ûzbêkistanê re derbaza Qezexistan dibe.

Hin çemên dinên Ûzbêkistan ewna ne;Surxondaryo, Qashqadaryo, Qarshi, û Zarafshon e.

Image:Uz-map.png

[biguherîne] Suruşt

Li Ûzbêkistanê suruşta Suruşta Çol tê dîtîn. Havînan germ û bê barij e, zivistanan jî sar e.


[biguherîne] Dîrok

[biguherîne] Parêzgehên Ûzbêkistan

[biguherîne] Gel

Gorî danen fermîyên 1993an de gelê Ûzbêkistanê wiha par ve dibe; %73,7 ûzbêkî, %5,5 rus, %5,1 tacîkî, %4,2 qezexî, %2 tatarên kirimî, %2 qereqalpakan, %1,1 koreyî ne. Li wan bêtir ew hindikenên kurd, ûygûrî, elman, azerî jî hene.

[biguherîne] Ol

Li gelî Ûzbêkistanê 88 % xwe misilmanên sunnî ne. %9en xwe xristiyanên ortodoksên rus in. Li wan bêtir misilmanên Şî, xristiyanên zavên din û jî hene.

[biguherîne] Bajar

Bajarên Ûzbêkistanê herî mezin ewna ne: Taşkent (Toshkent) (nêzîkî 1.978.000 kes), Namangan (nêzîkî 432.500 kes), Samarqand (nêzîkî 319.400), Andijon (nêzîkî 318.500), Bûxara (Buxoro) (nêzîkî 247.700) û Nukus (nêzîkî 230.000) (di 2005 de)

Image:Uzbekistan satellite photo.jpg

[biguherîne] Girêdanê Web


Asya Dewletên Asya

Azerbeycan | Banglades | Behreyn | Brûneî | Bûtan | Efxanistan | Erebistana Siyûdî | Ermenistan | Fîlîpîn | Gurcistan | Hindistan | Indonesiya | Îran | Iraq | Îsraîl | Japonya | Kembodja | Korêya Bakur | Korêya Başûr | Kuwêt | Laos | Libnan | Malezya | Maldîv | Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî | Monxoliya | Myanmar | Nepal | Oman | Pakistan | Qeter | Qezexistan | Qirgizîstan | Qubris | Rûsya | Singapûr | Sîn | Sûrîyê | Srî Lanka | Tacîkistan | Taywan | Tayland | Tirkîyê | Tîmora rojhilat | Turkmenistan | Urdun | Ûzbêkistan | Vîyetnam | Yemen