Parleman
Ji Wîkîpediya
Parleman an parlemento damezriyayiyeka qanûndananê ye ko nemaze li wan welatan dihêt dîtin ko li ser şopa Dozena Westmînîsterê li Keyatiya Yekbûyî ya Brîtaniya Mezin û Bakurê Îrlanda diçin.
[biguherîne] Peyva parlemanê
Parleman ji peyva Fransî "parlement" hatiye ko ramana wê axivtin anko danûstandin e. Bi vî awayî parleman cihê danûstandina li ser babet û mijaran e. ji ber vê jî di zimanê Kurdî da peyvên civata niştîmanî an civata qanûndananê an encumena niştîmanî jibo parlemanê dihên bikaranîn.
[biguherîne] Erkê parlemanê
Têgeh û çemka hebûna parlemanê ji hizir anko baweriya bi jihevvavartina sê desthilatan hatiye holê. Li goreyê vê nihêrînê dibê sê desthilatên serekî yên Desthilata Dadwerî, Desthilata Qanûndananê û Desthilata Bicihkirinê di destê çi aliyekê bi tenê da nehên komkirin. Di Pergala Parlemanî ya hukmetê da, parleman desthilata bicihkirinê hildibijêrit û çavdêriya karên wê jî dikit. Di Pergala Serkomarî ya hukmetê da parleman jî wekî desthilata qanûndananê hevsenga desthilata bicihker e û bi awayekê xweser xwediya desthilata xwe ye.
Di pergalên parlemanî da parleman dikarit desthilata bicihkeirinê dabimezirînit û hilbiweşînit û hukmet jî dikarit daxwaza zûtir hilweşandina parlemanê bikit.
Li piraniya welatan parleman ji du hola an çamberan pêkdihên. Lê parleman yek holî jî hene. Bi giştî holên nizimtir holên destpşkanî jibo danana qanûnan in û holên jortir jibo lênihêrîna wan an pejirandin û nepejirandina layîhe yên hukmetê ne.
Ev gotar şitlek e.
- Ev gotar hîn nû ye, ne temam e. Wekî şitleke darê ye. Heke tu binivîsî, tu yê vê darê mezin bikî û dê gelek guliyên nû xwe jê berdin. Çawa?
- Eger tu bixwazî binivîsî, biçe ser « biguherîne».