Liepru
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
![]() |
||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() European Hare (Lepus europaeus)
|
||||||||||||||||
Klassifikazzjoni Xjentifika | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
|
||||||||||||||||

Il-Liepri (singular Liepru) huma l-leporidi tal-ġeneru Lepus għalkemm uħud minn dawn jissejħu fniek ħmir fis-singular fenek ħmar ("jack rabbit" jew "jackrabbit") u 4 speċi oħra ta' leporidi tal-ġeneri Caprolagus u Pronolagus xi drabi jissejħu liepru u liepru tal-ġebel rispettivament ukoll, biss dawn huma fniek.
Il-Liepri huma mammiferi ta' ħeffa kbira (eż. il-Liepru Ewropew Lepus europaeus kapaċi jilħaq veloċità ta' 70 kilometru jew 45 mil fis-siegħa).
Normalment il-liepru huwa mammiferu ta' natura mistħijja u jgħix ħajja solitarja jew bħala par, għalkemm il-Liepru Ewropew Lepus europaeus jibdel l-attitudni tiegħu lejn ir-Rebbiegħa fejn dawn jibdew jiġru wara xulxin matul il-ġurnata fid-dawl tax-xemx f'nofs il-kampanja. Din l-imġieba hija xejn aktar ħlief kompetizjoni bejn l-irġiel biex jakkwistaw id-dominanza u b'hekk aċċess għal aktar nisa biex jirriproduċu magħhom. Waqt dan iż-żmien ta' freneżija fost il-liepri, wieħed jista' jarahom jagħtu u jiġġieldu bl-idejn. Għal żmien twil ħafna kienu jaħsbu li dan kien ikun ġlied ta' kompetizjoni bejn l-irġiel, iżda minn osservazjonijiet aktar fil-qrib irrisulta li dan ma kienx ħlief ġlied bejn in-nisa u l-irġiel, biex in-nisa juru jew li għadhom m'humiex lesti għat-tgħammir jew biex jaraw id-determinazjoni ta' l-irġiel.
Il-Liepri, ma jgħixux bħal biċċa l-kbira tal-fniek f' bejta taħt l-art u dan lanqas meta jasal iż-żmien taż-żrameġ. It-twelid taż-żgħar isir ġo bejta magħmulha minn ħofra baxxa jew fil-ħaxix mirfus u mgħaffeġ mill-omm. Din m'hijiex problema għaż-żrameġ għax huma addattati għan-nuqqas ta' protezjoni fisika billi jitwieldu miksijjin bil-pil u b'għajnejhom miftuħa, b'hekk ftit żmien wara t-twelid dawn ikunu kapaċi jaħsbu għalihom infushom, għall-kuntrarju taż-żrameġ tal-fniek fejn dawn jitwieldu għomja, mingħajr pil u totalment dipendenti fuq l-omm.
[editja] Klassifikazjoni
- Ġeneru Lepus
- Sottoġeneru incertae sedis
- Sottoġeneru Macrotolagus
- Sottoġeneru Poecilolagus
- Sottoġeneru Lepus
- Sottoġeneru Proeulagus
- Liepru ta' denbu iswed jew Fenek ħmar ta' denbu iswed, Lepus californicus
- Liepru tal-ġnub bojod jew Fenek ħmar tal-ġnub bojod, Lepus callotis
- Liepru ta' Kap, Lepus capensis
- Liepru ta' Tehuantepec jew Fenek ħmar ta' Tehuantepec, Lepus flavigularis
- Liepru iswed jew Fenek ħmar iswed, Lepus insularis
- Liepru tax-xagħri, Lepus saxatilis
- Liepru tad-deżert jew Liepru tar-ramel, Lepus tibetanus
- Liepru ta' Tolai, Lepus tolai
- Sottoġeneru Eulagos
- Liepru xkupa, Lepus castroviejoi
- Liepru ta' Yunnan, Lepus comus
- Liepru Korejan, Lepus coreanus
- Liepru Taljan jew Liepru Korsikan, Lepus corsicanus
- Liepru Ewropew, Lepus europaeus
- Liepru ta' Granada, Lepus granatensis
- Liepru Manċurjan, Lepus mandshuricus
- Liepru sufi, Lepus oiostolus
- Liepru tal-altipjan ta' l-Etjopja, Lepus starcki
- Liepru ta' denbu abjad jew Fenek ħmar ta' denbu abjad, Lepus townsendii
- Sottoġeneru Sabanalagus
- Sottoġeneru Indolagus
- Sottoġeneru Sinolagus
- Sottoġeneru Tarimolagus
[editja] Referenzi
- Hoffmann, Robert S.; Andrew T. Smith (November 16, 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds): Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press. ISBN 0-801-88221-4.
- The Paleobiology Database.
- Tassonomija tal-Mammiferi.