Piemont

Da Wikipedia.



Ël Piemont (Piemonte an italian) a l'é na region d'Italia.
Sò capleugh a l'é Turin.
Ël Piemont a l'é la sconda region pi granda d'Italia, con na surfassa ëd 25.399 km².
A conta 4.352.828 abitant.

Contnù

[modìfica] Geografìa

A l'é bagnà dal , dal Tani, dal Tëssin, d'la Sesia, d'la Dòira Rivaria, d'la Dòira Bàotia e da àutri fium pi curt. Ël 30,3% dla surfassa dla region a l'é fàita da colin-e, ël 43,3% da brich e ël 26,4% a l'é an pian.
A l'ha dontré mont dij pì àut ëd j'Alp: ël Rosa e ël Grand Paradis a passo ij 4000 méter.

Ël Piemont a confin-a a òvest con la Fransa (region Provensa-Alp-Còsta Azura e Ròdn-Alp), a nòrd-òvest con la Val d'Osta, a nòrd con la Svìssera (canton Valèis (canton)Valèis e Tëssin), a est con la Lombardìa, a sud-est për un tòch cit con l'Emilia-Romagna e a sud con la Liguria.

[modìfica] Sità e provinse

Le provinse
Le provinse

Ël Piemont a l'ha 8 provinse:


Sità pì popolà dël Piemont:
Nom Abitant Provincia
1 Turin 906.608 Turin
2 Novara 102.817 Novara
3 Lissandria 91.593 Lissandria
4 Ast 73.734 Ast
5 Moncalé 55.059 Turin
6 Coni 54.914 Coni
7 Rìvole 50.694 Turin
8 Ël Niclin 48.297 Turin
9 Colegn 48.000 Turin
10 Seto Turinèis 47.000 Turin

[modìfica] Economìa

Ël Piemont a l'é na region con tradission industrial. La fàbrica pì amportanta a l'é la FIAT.
Importanta a l'é ëdcò l'agricoltura (melia, gran e biarava). Grand importansa a l'ha la coltivassion dla vis ant le colin-e dle Langhe e dël Monfrà për la produssion ëd vin.

[modìfica] Aministrassion

Ël President dla Region a l'é Mercedes Bresso (dal 4/04/2005).

[modìfica] Lenga

La lenga pì parlà a l'é l'Italian.
Àutre lenghe parlà son ël piemontèis, l'ossitan, ël franch-provensal e ël walser. Ancheuj ëdcò ël romen, l'àrab, l'albanèis e àutre langhe a son parlà da j'imigrà.
Ossitan, fransèis, franch-provensal e walser a son stàite arconossù tanme lenghe minoritarie dël Piemont da la lej nassional n. 482 dël 15 dzèmber 1999, con la possibilità dij comun ëd diciaré la pròpia area lengìstica për podèj usufruì dj'avantagi dla lej.

Provincia ëd Turin:

Franch-provensal - 45 Comun

*1 Comun ch'a l'ha deliberà d'aparten-e ëdcò a la minoransa lenghìstica fransèisa.

Ossitan - 35 Comun

*18 Comun ch'a l'han deliberà d'aparten-e ëdcò a la minoransa lenghìstica fransèisa.

Provincia ëd Coni

Ossitan - 71 Comun

Provincia ëd Vërsèj

Walser - 6 Comun

Provincia dël Verban-Cusio-Òssola:

Walser - 6 Comun

Con la Lej Regional 10 avril 1990, n. 26, ël Piemont a arconoss quattr lenghe stòrich present an Piemont: Piemontèis, Ossitan, Franch-provensal e Walser. Dòp, ël Consej Regional, a l'ha aprovà la Lej Regional 17 giugn 1997, n.37, ch'a l'ha fàit quàich modìfica a la L.R. 26/90, rinforsand l'idea che dla lenga coma strument fondamental për la chërsùa e lë scambi tra diferent colture.

[modìfica] Anliure esterne

OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!

E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti

questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
St'utent-sì a l'é un bogianen



OMMI! pero si YO no
SE LEER!

¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)


Figura:Giandoja-mobilitassion-cit.jpg
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.


BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende

a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.

Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!

E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.