Andrea Viglongo
Da Wikipedia.
Andrea Viglongo a l'era nassù a Turin ai 15 d'ost 1900, scond ëd tre masnà (Caterina e Adele soe seur). Sò pare Natale e soa mare Antonietta Dattrino a l'ero 'd paisan ch'a vnisìo dal vërslèis. Livrà le scòle elementar, a l'é anscrivusse a la scòla técnica Sommeiller, andoa a l'ha pijà soa licensa ant ël 1914. Për le dificoltà econòmiche dla famija a l'ha però nen podù andé anans ant jë studi ëd ragionerìa. A l'ha antlora ancaminà a fé dij travajòt: për esempi, a mnava a spass ël can dël senator Tommaso Villa.
[modìfica] L'angagg polìtichPossà miraco ëdcò da sò barba Stefano, a rintra ant la federassion dij giovo sossialista e dël 1916 a fa part dël comità regional piemontèis. Antra la fin dël 1915 e l'ancamin dël 1916 a-i é ël rëncontr con Antonio Gramsci, lòn ch'a marca për Viglongo na tapa amportanta për soa përsonalità uman-a e ideològica. Chiel e Gramsci a taco a frequenté redator e cronista dla stampa ovriera, 'me Giuseppe Bianchi, diretor dël Grido del Popolo e colaborador a la pàgina turinèisa dl'Avanti!, Ottavio Pastore, redator a la crònaca turinèisa dl'Avanti!, Leo Galetto e, men soens, Giuseppe Romita e Mario Guarnieri. Ai 31 ëd mars 1920 a l'é nominà, su propòsta ëd Giacinto Menotti Serrati, diretor dël cotidian sossialista ëd Pòla, Il Proletario. Ma Viglongo a arfuda, ch'a l'ha pì car ëd resté a Turin; an luj a suced a Togliatti coma segretari dël comità dë studi dij consèj ëd fàbrica, ch'a l'era stàit creà dlë dzèmber 1919 da la session sossialista. Dal gené 1921 a travaja a l'Ordine Nuovo, an essend-ne peuj nominà cap-cronista al pòst d'Alfonso Leonetti dventà cap-redator. La colaborassion con Leonetti as fa pì s-ciassa cand Gramsci a part për Mosca, për partissipé ai travaj dl'esecutiv dl'Antërnassional comunista. Mandà da la diression dël Partì Comunista d'Italia a la redassion dël Lavoratore ëd Triest a dé na man a Luigi Polano, dël fërvé 1923 Viglongo a l'é arestà përchè la polissìa a l'avìa antërsetà n'espress ch'a vnisìa da la sentral ëd Vien-na dl'Antërnassional comunista ch'a contnìa ël test dl'apel mondial contra 'l fassism. A l'é barà fòra da Triest, butà an përzon e mandà a Le Neuve për ël process dij 14 avril 1923 contra ij redator dl'Ordine Nuovo. [modìfica] L'espulsion dal partìSurtì da 'n përzon, a arfuda l'anvit dël partì a torné a la redassion dël Lavoratore e a diciara d'esse pront a dé soe dimission s'a-i na i-era da manca. L'esecutiv a lo bara fòra dal partì përchè nen dign e viliach. La notissia dël provediment a l'é publicà an sl'Avanti! dij 18 ëd luj 1923 e a-i nass na dura polémica con Togliatti: an soa rispòsta publicà an sl'Avanti! dij 25 ëd luj, Viglongo a sot-ligna ël problema dla democrassìa a l'anterior dël PCD'I. A dventa cap dl'ufissi stampa dla SIP e peuj dla Stipel. Ant ël 1925-1927 a dirigg ël mensil I Telefoni d'Italia. [modìfica] L'atività editorialDal 1930 a soa mòrt Viglongo a l'é stàit editor e libré. Dël 1930 a l'avìa fondà ël SELP (Studi Editorial Librari Piemontèis, ch'a l'é stàit ativ fin-a al 1934) anté ch'a l'ha anandià, ansema a j'amis Pinin Pacòt e Nino Còsta, la colession Scrittori dialettali piemontesi, dont ël prim volum a l'é stàit l'arcòlta dle poesìe piemontèise d'Edoardo Ignazio Calvo. Ai 13 ëd novèmber 1944 a l'é argistrà la Ca editris Andrea Viglongo, ch'a ancaminrà la produssion dël 1945 (an efet, già j'Armanach Piemontèis 1941 e 1942 a l'ero surtì a l'ansëgna d'Andrea Viglongo editore). A soa atività d'editor, Viglondo a l'ha cobià cola ëd libré antiquari. [modìfica] L'arzistensaDurant l'arzistensa, Viglongo a arpjia an manera indireta ij contat con Ottavio Pastore, ch'a l'era an përzon a Susa, an mandand-je dij lìber, ancarià dal frel Guido. Cand Pastore a seurt, a lo giuta a arpijé le liure col PCI, për mojen d'Alighiero Costantini. [modìfica] Ël dòp-guèraAi 21 ëd mars 1958 a l'é fondà ël Moviment Indipendent Divorsista, dont Viglongo a l'é stàit segretari general. Ai 15 ëd maj dël 1958 a l'é surtije ël prim nùmer dël Divorzio, periòdich fondà da Viglongo e da chiel dirigiù fin-a al 1965, për l'arforma dël drit ëd famija. A l'é mòrt ai 17 dë dzèmber dël 1986. Al 1m dël mèis a l'avìa arseivù al Sìrcol dla stampa la targa Na vita për ël giornalism. |
E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)SE LEER! ¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa. Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero. |