Bard (Ca nobiliar)

Da Wikipedia.



Contnù


Proget ca nobiliar dël mond Bard
Atestà dël: 1191
Prim personagi atestà: Ugon
Prim tìtol atestà: sgnor ëd Bard
Mòt:
an piemontèis:
al dì d'ancheuj: ël branch dij Sarriod de Latour a l'é rivà fin-a al dì d'ancheuj.


Ij prim agn dla ca nobiliar dij Bard a son coatà squasi mach da le conte. Pedrini e Gotta a arporto na legenda ch'a veul che la famija a la sia vnuita da 'nt la Loren-a, ma a-i é gnun dat anans dla prima atestassion ëd n'Ugon ëd Bard, ch'a-j fa at ëd suditansa a Tomà I dël 1191. Vàire dle conte ëd guère antra fratej a podrìo esse staite esagerà, ën essend che a-j ëvnisìo a taj a ij Savòja për pijé sota contròl ij castej pì amportant dla Val d'Osta.

[modìfica] Stòria dla famija

[modìfica] La guèra d'orìgin e ij branch dla famija

Ugon ëd Bard a l'ha tre fieuj:

Na vira che Ugon pari a meuir (anviron al prinsipi dël sécol ch'a fa XIII) Ugon e Gulielm a taco sùbit a bat-se për decide a chi debio resteje ij ben ëd famija. Ugon a l'ha ël but dë saré Gulielm ant ël Castel ëd Pont San Martin, e për fé pression a-j pija ël fieul përzoné. Gulielm a l'arspond ën brusand ël Castel ëd Champorcher, e Ugon rend ël colp brusand le vigne ad Donnaz.

La guèra a va anans pì che des agn, fin a che dël 1214 ël vësco d'Osta, Otin, a-i la fa a feje firmé un compromess ch'a-j da Bard e Champorcher a Ugon e Pont San Martin e Arnaz a Gulielm. Le cròniche a conto che dapress al compromess Ugon a sia butasse a maltraté tùit coj ch'a passavo, fin a provoché la reassion dij Cont ëd Savòja. A l'é malfé giudiché vàire che le sorgiss medioevaj a sio obietive, ën essend che 'l vissi dë ficheje tute le colpe a col ch'a l'avìa përdù na guèra a l'era motobin spantià antra ij cronista dël temp. Comsëssìa, dël 1242, Medèo IV a-j da órdin a Godifré ëd Challant dë pijé ël Castel ëd Bard.

Ugon as arend, e a chita la val për sempe, ansema a sò fratel pì giovo, Anselm. La legenda a veul che ës në vada da 'nt la val për nen dejla vinta a sò enemis, ma a venta ëdcò dì che dapress a soa partensa a-i riva na redistribussion ëd domini feodaj che butand ën consideran la guèra përdùa a l'é nen tant grama për ij fieuj d'Ugon. A peul esse che lë slontanament ëd pari e barba a sia staita un-a dle condission polìtiche butà a la famija për podej salvé chèich-còs ëd sò domini.

[modìfica] La redistribussion dël 1242

Antramentr che ël branch ëd Pont San Martin a resta ant ij sò possediment, ij doj fieuj d'Ugon II a l'han da soporté anco' n'àotra riorganisassion dël domini dij Bard.

  • Ij féod ëd Bard e Châtel Argent, che a contròlo ël passagi an Val e a bato moneda, a-j van a ij Savòja;
  • Ij cit féod d'Anselm ëd Bard a-j van spartì antra ij fieuj d'Ugon II;
    • Ajmon ëd Bard e sò fieuj a pijo Sarre;
    • March ëd Bard e sò fieuj a pijo Introd e Sarriod. Col temp la famija as dividërà an doj branch:
      • Ij Sarriod de Latour ch'a rivëran fin-a al 1921;
      • Ij Sarriod d'Introd ch'a son rivà fin al dì d'ancheuj.

[modìfica] La guèra ëd sucession djë Challant

Ël branch dij Sariod d'Introd a l'ha la dariera possibilità dë rintré ant le famije pì potente dla val a ij temp dla guèra ëd sucession djë Challant. Pierre Sariod d'Introd as maria con Catlin-a ëd Challant dël 1442 e a ven cont ëd Challant. A sarà però motobin prest massà a tradiment pen-a fòra Vérres, d'andova ch'as bogiava për giuteje a soa fomna, sota assedi a Châtillon. Dapress a sossì la famija dij Bard a l'avrà pì nen la possibilità dë torné a esse determinanta për ij destin dla Val d'Osta.

[modìfica] J'arme dla ca

  • L'arma dij Bard a l'é colorà d'azur, con antrames doj barb d'òr ch'as vardo l'un con l'àotr, e lë scu a resta tut coatà a cros potensià.
  • Ij Pont san Martin a l'han l'arma anquadrà, con ij d'òr dzora a le cros potensià dij Bard al prim e quart quàder, l'arch ëd pont ch'a ten su la tor guelfa (arma dël comun ëd Pont San Martin) a ij quàder 2 e 3.
  • Ij Sarriod d'Introd a l'han l'arma d'argent, con ansima na banda trasversal azura, ch'a l'ha andrinta tre leon d'òr.
  • Ij Sarriod de Latour a l'han la midema arma dij cusin d'Introd, ma ant ël canton dë snista a gionto na tor an mon rossa e nèira.

[modìfica] Bibliografìa

  • Pedrini, Ennio (1965). Passeggiata tra i castelli (Val d'Aosta). Turin: Editoriale Pedrini.
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!

E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti

questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
St'utent-sì a l'é un bogianen



OMMI! pero si YO no
SE LEER!

¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)


Figura:Giandoja-mobilitassion-cit.jpg
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.


BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende

a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.

Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!

E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.