Daniel Bernoulli, fieul ëd Johann Bernoulli, a l'é stàit ën fìsich e un matemàtich, amis e rival d'Euler.
A l'era nassù a Gröningen dël 1700 e a l'é mòrt a Basiléa dël 1782.
Dal 1705 a viv a Basiléa; a studia a Heidelberg e a Strasborgh, peuj a torna a Basiléa anté ch'a pija sò diplòma dël 1721. A l'é a Venessia dal 1723 al 1725 e peuj a l'é professor ëd matemàtica a San Peroborgh dal 1725 al 1733. A San Peroborgh a-i era già sò frel Nicolas e ansema a enonsio ël paradòss ëd San Peroborgh.
A torna a Basiléa, anté che dal 1733 a dventa professor d'anatomìa e botànica e, apress, ëd filosofìa sperimental e speculativa.
An matemàtica a travaja an sle fonsion trigonométriche, le frassion continuà, j'equassion diferensiaj, dzortut j'equassion diferensiaj parsiaj, dont a l'é l'inissiator. An particolar, ant la mecànica dij flùid, a l'ha butà an evidensa l'amportansa dël prinsipi ëd conservassion dl'energìa, an rivand a fortì ël prinsipi fondamental dl'idrodinànica (prinsipi ëd Bernoulli) ant ël 1738.
Antra ij sò travaj matemàtich pì anteressant a-i son coj ëd matemàtica infinitesimal aplicà a l'acùstica e a la mecànica, lòn ch'a fa ëd chiel ël fondador ëd la fìsica matemàtica.
An sò darié perìod, sò anteresse matemàtich prinsipal a l'é stàita la probabilità, dont a l'ha studià ëdcò j'aplicassion a le siense uman-e e al tratament ëd le variòle.
A l'ha ëdcò fàit ëd travaj an sij maré, le còrde vibrante e la teorìa cinética dij gas.
[modìfica] J'arconossiment
Daniel Bernoulli a l'ha vagnà o partagià almanch des premi dl'Academia dle Siense ëd Paris.
Ël prim a l'é stàit cand a l'avìa 24 agn, për na memòria an sla costrussion ëd na clessidra pr'ëmzuré con precision ël temp ant ël mar. Lë scond, dël 1734, ansema a sò pare për ën travaj an sj'anclinassion dij pian orbitaj dij pianeta. L'avèj dovù divide ël premi a l'ha fàit anrabié sò pare, che a l'ha mandalo fòra ëd ca. Ël ters premi ch'a arsèiv, ch'a partagia con Euler, Colin Maclaurin e n'àutr competidor, a l'é për na comunicassion an sij maré.
[modìfica] A pòrto sò nòm
- Laj ëd Bernoulli pr'ij tubo sonor.
- Prinsipi ëd Bernoulli.
[modìfica] Euvre prinsipaj
- Positiones anatomico-botanicae (Basiléa, 1721);
- Exercitationes quaedem mathematicae (Venessia, 1723);
- Theoremata de Oscillationibus Corporum Filo Flexili Connexorum et Catenae Verticaliter Suspensae (1733);
- Hydrodynamica (1738). Soa euvra pì amportanta, ch'a conten l'enonsiassion dël prinsipi ëd Bernoulli. L'echilibri, la pression, la reassion e le velocità varià dij flùid a son considerà sia da na mira teòrica che pràtica.
[modìfica] Na stòria dròla
Un di Bernoulli a l'é trovasse a viagé ansema a n'òm ch'a conossìa nen. Ël monsù a-j ciama sò nòm e chiel a-j dis: I son Daniel Bernoulli. Chërdend ch'a badinèissa, ël monsù a-j rëspond: E mi i son Isaac Newton.
Bernoulli a disìa che costa stòria a l'ha faje pì piasì che tuti j'onor.
|
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!
E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti
questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
 |
St'utent-sì a l'é un bogianen
|
OMMI! pero si YO no
SE LEER!
¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)

'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.
BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende
a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.
Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!
E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.
|
|