ډاکټر دولت محمد لودين

From Wikipedia

ډاکټر دولت محمد لودين
ډاکټر دولت محمد لودين

ارواښاد سرمحقق ډاکتر دولت محمد لودين په ١٣١٠ لمريز هجری کال د ننګرهار د ولايت د کامې ولسوالۍ د انگرو په کلي کې نړۍ ته سترګې وغړولې.


[سمادول] زده کړې

لومړنۍ زده کړه يې د آخوند کلي په ښونځي کې بشپړې کړې او وروسته يې د کابل په دارالمعلمين کې خپلو زدکړو ته دوام ورکړ.


[سمادول] دندې

وروسته يې د شپږو کلونو لپاره د ښوونکي په توگه دنده تر سره کړه.ارواښاد لودين په ١٣٣٧ کې د کابل پوهنتون د ادبياتو په پوهنځي کې شامل شو. د فراغت څخه وروسته په پښتو ټولنه کې د نامزد مسلکي غړي په توګه وټاکل شو.

ددې دندې تر څنګ يې د ادبياتو په پوهنځي کې د تدريس چارې هم په غاړه درلودلې. نوموړي په ١٣٤٤ کال کې د پښتو د تدريساتو د لوی مديريت سرپرست او د دې دندې تر څنګ د زيري د جريدې مسول چلونکى هم و.

وروسته بيا هغه د پوهنې وزارت له خوا د هغه وخت شوروي اتحاد ته د لوړو زدکړو د بشپړولو لپاره واستول شو او په ژبپوهنې کې يې "پي اچ ډي" تر لاسه کړه.

مرحوم لودين د پښتو ټولنې په تاليف او ترجمې په څانګې کې او وروسته د اجتماعي پوهنو د لوی مدير په توګه دنده تر سره کړې ده. په ١٣٥٧ کال کې هغه د علومو د اکاډمۍ د ژبپوهنې د څانګې مدير او وروسته د پښتو څيړنو د مرکز ريس وټاکل شو.

ارواښاد ډاکتر دولت محمد لودين د افغانستان يو ستر ژبپوه، ادبپوه او مورخ وۀ.

نوموړی په پښتو، فارسي، روسی او انګليسي ژبو کې ډظر زيات آثار او مقالې ليکلي او د روسي او انګليسي ژبو څخه يې ډيرې علمي ژباړې کړي دي.


[سمادول] چاپ شوي آثار

١) د نننۍ پښتو ژبې احصايوې قاموس: په ١٣٥٣ کال کې د پښتو ټولنې له خوا چاپ شوی دی.

٢) لغت پوهنه: په ١٣٥٥ کال کې د پښتو ټولنې له خوا چاپ شوی دی.

٣) د پښتو ژبې عمومي احصايوې قاموس: په ١٣٦٩ کال کې په لنېنګراد کې چاپ شوی دی.

٤) ټام ساير: له انګليسي څخه يې پښتو ته اړولی او په ١٣٤٣ کال د پښتو ټولنې له خوا چاپ شوی دی.

٥) شيرشاهي تاريخ: له فارسي څخه يې پښتو ته اړولی او په ١٣٥٤ کال د پښتو ټولنې له خوا چاپ شوی دی.

٦) په کلتوري انقلاب کې د عام او خاص ځانګړتياوي: له روسی ژبې څخه ژباړل شوی او په ١٣٦٧ کال د اطلاعاتو او کلتور د وزارت له خوا چاپ شوی دی.

٧) غوره نثرونه: د ارواښاد ګل پاچا الفت نثري اثر دی چې په روسي ژبه ژباړل شوی او د علومو د اکاډمۍ له خوا چاپ شوی دی.

٨) پټه خزانه: د محمد هوتک نثري اثر دی او ارواښاد لودين په روسي ژبه ژباړلی او د علومو د اکاډمۍ له خوا چاپ شوی دی.

ارواښاد دولت محمد لودين د يوې سختې ناروغۍ له امله د ١٣٧٨ د ليندۍ د مياشتي په ١٣ له دې نړۍ سترګې پټې کړې او د ننگرهار ولايت د کامې د ولسوالۍ د کندو قريې د انګرو کلي په هديره کې خاوروته وسپارل شو.