د مخابراتو وزارت

From Wikipedia

د مخابراتو وزارت يوه ۱۸ پوړيزه ودانۍ په هېواد كې له ټولو څخه لوړه ودانۍ ده. د مخابراتو وزارت د افغانستان د دولت يو له مهمو اورګانونو څخه دى، چې مركزي ودانۍ يې په ۱۸ پوړيزه وانۍ كې د كابل ښار په مركز كې ولاړه ده. دا ودانۍ د محمد جان خان واټ ته نږدې او د زرنګار پارك ته څېرمه ولاړه ده. د مخابراتو وزارت د افغانان دولت يو له ملكي اقتصادي لاس ته راوړنو بنسټيزه تيګه ده. ددې وزارت موخي دي، چې د افغانستان اړيكې له نړېوالې مخابراتي ټولنو او نړۍ سره ونښلوي. د مخابراتو وزارت د ګرځنده ټېليفونو ۴ كمپنيو او له ۲۰ څخه زياتو انټرنېټ اسانتياؤ وركوونكيو كمپنيو ته اجازه ليك وركړې ترڅو په افغانستان كې خپل فعاليت وكړي ترڅو د اواز او مالوماتو په وركولو كې د خلكو ستونزې حل كړي. . (.af) د افغانستان د انټرنېټ هېواد كوډ او (Toplevel domain ((ccTLD)) for afganistan) دى. نن سبا د افغانستان د مخابراتو وزير امير زې سنګين دى، چې د كرزي په كابينه كې له كارنده وزيرانو له ډلې څخه شمېرل كېږي. امير زې سنګين د پكتيكا ولايت په اورګون كې زېږېدلې دى، چې د سوېډن هېواد مخابراتي سېټم په پرمختګ كې يې كارنده رول لوبولې، نو د همدې وجې ورته د هغه هېواد هويت هم وركړ شوې. او د افغانستان لپاره د سوېډن د هېواد په مرسته كولو كې دده لوى لاس دى.

نيوليک

[سمادول] د مخابراتو وزير

د افغانستان د لنډمهالي حكومت په جوړېدو سره د افغانستان د مخابراتو وزير اميرزې سنګين ټاكل شوې. امير زې سنګين د پكتيكا ولايت د اورګون ولسوالۍ اوسېدونكې دې، لومړنۍ زده كړې يې په اورګون او منځنۍ زده كړې يې په ګردېز كې سرته رسولي دي. ۱۲ ټولې يې د ټېليكميونيكېشن ښوونيزه مركز څخه په لومړي درجه ترلاسه كړه. په ۱۹۷۳ز كال يې د جنوبي لندن له پوهنتون څخه د انجينيرۍ سند ترلاسه كړ. په لومړي ځل په ۱۹۷۵ز كال د ټېلي كميونيكېشن ښوونيزه مركز كې د ښوونكي په توګه ومنل شو، د ۱۹۷۸ز او ۱۹۸۰ز كلونو ترمنځ يې د ټېلي كميونيكېشن رياست په غاړه ؤ. په ۱۹۸۰ز كال هېواد پرېښودو ته اړ او د سوېډن هېواد ته مهاجر شو. هورې يې په ۴ مياشتو كې په سوېډني ژبه كې د لسانس سند ترلاسه كړ. سنګين د افغانستان لپاره د سوېډن د مرستو د كمېټې يو له بنسټ اېښودونكيو څټو څخه دى، چې دې كمېټې د افغانستان په ښوونيزه، كرنيزه او روغتيايي څانګو كې په تېرو دوه نيمو لسيزو كې د يادولو وړ مرستې كړي دي. دارنګه يې د سعودي عربستان په خالد نړېوال هواي ډګر كې د مخابراتو په پروژه كې د غړي په توګه له ۱۹۸۲ز څخه تر ۱۹۸۵ز كال پورې پاتې شوې. لدې څخه وروست ۵ كلونو لپاره د سوېډن هېواد په مخابراتي، ګرځنده ټېليفونو نېټ وركونو د سېسټم په پنځونه او نوي كونه كې كار وكړ.

[سمادول] په افغانستان كې د مخابراتو لنډ تاريخ

د افغانستان د مخابراتو او خبرتيايي تكنالوژۍ وزارت The ministry of Communication and Information Technology (MCIT) د بنسټ ډبره په ۱۹۵۵ز كال د ظاهرشاهي واكمنۍ كې كېښودل شوه. افغانستان د لومړي ځل لپاره خپل پل د برېښنايي اړيكيتياوو نړۍ ته په په ۱۸۹۸ز كال د يو په يو لېن لرونكي ټېليفون چې د ارګ په مانۍ كې ځاى په ځاى شوې ؤ كېښود. په ۱۹۰۸ز كال يو كوشنې ټېليفوني سېسټم چې د ۲۵ لېنونو لرونكې ؤ، د ارګ په شمالي څلي كې ځاى پرځاى كړاى شو. د ټېليګراف خدمت يوه بله اسانيتيا وه چې د مخابراتي اړيكو په په څانګه كې په ۱۹۱۴ز كال راوړل شو. د ټېليګراف پرځاى كول چې د ۲ كيلو واټو په كچه ؤ، د پوځي موخو لپاره د بابر بڼ په ودانۍ كې چې د مغولو د نامتو واكمن ظهيرالدين محمد بابر په نامه نومول شوې كېښودل شو. په ۱۹۱۹ز كال زيات ۵۰ او ۱۰۰ لاينه ټېليفوني سېسټمونه د شاه دوشمېره ترڅنګ په پوسته خانه كې ځاى پرځاى شول. د لومړي ځل لپاره ۱۴ زده كوونكيو ته ښوونيزه بورسونه وركړل شول ترڅو په بېسيمه ټېليګرافي څانګه كې خپلې لوړې زده كړې په بهرنيو هېوادو كې ترسره كړي.

په ۱۹۲۰ز كال يو بل ټېليګرافي ماشين چې په برتانيا كې جوړ شوې ؤ، كابل ته راوړل شو. دا ماشين تر ۱۹۳۲ز كال پورې كارېده. د اپرېل په ۱۲مه كال ۱۹۲۸ز كال افغانستان د نړېوال ټېليګراف ټولنې (ITU) غړې شو. (د ټېليګراف ټولنه (ITU) په ۱۸۶۵ز كې جوړه شوه، چې بيا په ۱۹۳۲ز كال يې نوم International Telecommunication Union ته بدل كړاى شو). په ۱۹۳۰ز كال اووه د لنډو څپو ټېليګرافونه او ټېليفوني ماشينونه د ماركوني كمپنۍ څخه وپېرودل شول او د كابل، هرات، مزار، مېمنه او خوست ښارونو كې د عامو خلكو كارولو لپاره كېښودل شول. وروسته په ۱۹۳۳ز كال يو بل د لوړ توان لرونكو انتنونو لرونكې سېسټم وپېرودل شو او د كابل ښار د ټېليګراف په مركزي ودانۍ كې كېښودل شو.

[سمادول] راتلونكې موخې او لاسته راوړنې

د افغانستان د وزارت د يو كارنده پلان لمخې غواړي چې افغانستان ددې جوګه كړي، ترڅو د نړېوالې خبرتيايي ټكنالوژۍ د ټولنې غړې شي، ترڅو د افغان كولتور استازيتوب وكړاى شي، او له اړيكتيايي او خبرتيايي ټكنالوژيو څخه خپله برخه ګټه پورته كړي. دارنګه دا وزارت غواړي چې افغانان له مخابراتو او ICT څخه ګټه پورته كړي، ترڅو افغان دولت او ټولنيزې اسانتياوې لا پياوړې كړي. ددې وزارت له موخو څخه دا هم دي، ترڅو غربت راكم كړي، او د وړ او اړو خلكو سره مرسته او لاسنيوې يې وكړي. د مخابراتو او خبرتيايي ټكنالوژۍ وزارت په پلان كې لري ترڅو په راتلونكيو ۴-۶ كلونو كې لاندې لاسته راوړنې ترلاسه كړي.

  • ټول ښارونه او ۵۰۰۰ كلي د پراخه اړيكتيايي او خبرتيايي خدمتونو پواسطه وپوښي.
  • په راتلونكي يو كال كې ۵ ټلېكام كمپنيو خدمت پېلونه.
  • ملكي برېښنايي سپڼسيزې پروژې پېلونه، چې د ښه نوعيت او ټېټې بيې لرونكې به وي، او خلكو ته به ملكي او نړېوالې اړيكتيايي او خبرتيايي اسانتياوې په راتلونكيو ۳ كلونو كې برابروي. دا كېبل به د زمكې لاندې تېرول كېږي، چې د مركزي اسيا هېوادونه به له سوېلي اسيا سره د افغانستان له لارې تړي.
  • په راتلونكيو ۴ كلونو كې د ۱،۵ بېليونه افغانيو په كچه پانګه اچونې زياتونه.
  • د ۵ مېليونه كاروونكيو ته د ګرځنده او ټېليفون اسانتياوې برابرول په راتلونكيو ۴ كلونو كې چې دا اندازه د هېواد ۲۰% شل په سلو كې نيسي.
  • په راتلونكو ۴كلونو كې د ۵۰۰۰۰ كارونه برابرول
  • په راتلونكيو ۱۰ كلونو كې د افغان دولت ۲ بېليونه ډالره ګټه ترلاسه كول.

[سمادول] د وزارت څانګې

    • اداري څانګه
    • مالي څانګه
    • د پلان جوړونې څانګه
    • پوځي ځانګه
    • د راډيويي پلټنې څانګه
    • Documentation Department
    • Supervision and Evaluation Department
    • پوستي څانګه
    • Telecom Regulatory Board
    • Documentation Department
    • Supervision and Evaluation Department


[سمادول] اخځليكونه

    • http://en.wikipedia.org
    • [www.moc.gov.af]
    • د افغان كمپيوټر پوهنې ټولنې مهالنۍ (كمپوټر ساېنس)

[سمادول] باندينې ټړون:

[www.moc.gov.af]

[سمادول] افغان وزارتونه او نور اورګانونه

    • ستره محكمه
    • لويه څارنوالي
    • د افغانستان بانك
    • د ملي امنيت رياست
    • د حج او اوقافو وزارت
    • د لوړو زده كړو وزارت
    • د ښوونې او روزنې وزارت
    • د بهرنيو چارو وزارت
    • د كورنيو چارو وزارت
    • د مالي چارو وزارت
    • سوداګرۍ وزارت
    • د كليو او پراخيتا وزارت
    • د دفاع وزارت
    • د مهاجرينو چارو وزارت
    • د ښځو چارو وزارت
    • د پلان وزارت
    • د عدليي وزارت
    • د اطلاعاتو او كولتور وزارت
    • د اوبو او برېښنا وزارت
    • د مخابراتو وزارت